Tiền điện tử đã dạy cho chúng ta những bài học đắt giá gì trong năm 2022?
Trong năm 2022, tiền điện tử đã trải qua không ít diễn biến bất ngờ, nổi bật là màn sụp đổ của hệ sinh thái Terra (LUNA) vào tháng 5 và cú phá sản của sàn giao dịch FTX vào tháng 11. Trải qua bao sóng gió, chúng ta đã học được những bài học gì từ tiền điện tử trong năm nay?
Thứ nhất, tiền điện tử không thể tách rời khỏi tiền thật
Toàn bộ hệ sinh thái tiền điện tử cần được hỗ trợ bởi số lượng đòn bẩy lớn đến mức vượt xa sức tưởng tượng. Đòn bẩy đó là các khoản vay bằng ‘tiền tươi thóc thật’ chứ không chỉ là những chuỗi số 0 và 1 như trong tiền điện tử.

Ví dụ tiêu biểu cho trường hợp này là nền tảng cho vay tiền số Celsius. Nền tảng này nhận tiền của người dùng và trả lãi suất, đồng thời tiếp tục đầu tư tiền gửi ấy vào các mô hình khác nhằm kiếm lời và duy trì mức lãi suất công bố.
Tuy nhiên, khi lãi suất tăng lên và giá các đồng tiền điện tử giảm, người ta yêu cầu rút tiền ồ ạt. Lượng lớn tài sản Celsius nắm giữ là đồng stETH lúc đó đang mất giá thảm hại. Do tính thanh khoản kém của stETH, công ty không có đủ tiền thật để trả, từ đó lỗ hàng tỉ USD trên bảng cân đối kế toán và tuyên bố phá sản.
Thứ hai, tiền điện tử không phân tán như ta tưởng
Tiền điện tử không phân tán như chúng ta tưởng. Phần lớn các hoạt động tiền điện tử đều diễn ra ở các sàn giao dịch mang tính tập trung cao. Quyền lực và sự giàu có trong thế giới tiền số còn có tính tập trung cao hơn cả hệ thống tiền tệ truyền thống.

Trong năm 2022, chúng ta mới nhận ra rằng, các đồng tiền số chủ đạo trên thị trường đều đến từ những các-ten tạo ra bởi các người chơi đến từ sàn giao dịch, mạng lưới tiền điện tử hay các công ty stablecoin. Trong đó, stablecoin được cho là nơi trú ẩn an toàn cho người chơi ngay khi thị trường đang manh nha hoặc đã xuất hiện những biến động nhất định.
Những người chơi lớn này trao đổi với nhau thông qua các nhóm chat. Có một nhóm chat gồm các quản lý, giám đốc từ FTX, Binance và Tether được cho là đã xuất hiện trên Signal để ‘điều phối’ thị trường này.
Thứ ba, tiền điện tử giống mô hình tháp Ponzi
Cách thức hoạt động của nền kinh tế tiền điện tử có phần giống mô hình tháp Ponzi và cũng mang tính chu kỳ. Các nền tảng như Celsius, Voyager hay CoinX được cho là lấy tiền của người vào sau để trả cho người vào trước.

Vào tháng 7 năm 2022, Voyager đệ đơn xin phá sản. Tỉ phú Mark Cuban cũng bị kiện cùng với giám đốc điều hành của Voyager với cáo buộc đứng đằng sau kế hoạch Ponzi khổng lồ này, khiến hơn 3,5 triệu người Mỹ hiện mất hơn 5 tỷ USD tài sản tiền điện tử.
Martin Walker từ tổ chức CEBM (Center For Evidence-Based Management) nhận xét rằng: ‘Trong mô hình tháp Ponzi này, các công ty tiền điện tử tự gán giá trị cho những đồng tiền tự tạo của chính mình và của cả những công ty khác. Sổ sách của họ chỉ toàn những đồng tiền vô nghĩa. Khi một trong số các đồng tiền đó sụp đổ, nguyên cả hệ thống cũng sẽ tan biến theo.’
Thứ tư, tiền điện tử đang trong tình trạng lộn xộn và vô luật
Sự sụp đổ của một số lượng lớn sàn giao dịch tiền điện tử trong năm nay đã cho chúng ta cái nhìn cận cảnh về tình trạng lộn xộn, thiếu kiểm soát bằng luật định của tiền điện tử. Được giải phóng khỏi các quy chế pháp lý khó khăn mà hệ thống tài chính truyền thống phải đối mặt, các công ty như FTX có thể tự do làm theo ý mình.

FTX đã sử dụng trái phép tiền của người tiêu dùng, tự ý chuyển hàng tỉ USD tài sản cho quỹ Alameda Research để đầu tư và thâu tóm những dự án khác. Alameda cứ tiếp tục âm thầm ‘vay’ FTX mà khách hàng không hề hay biết.
Mọi việc chỉ được đưa ra ánh sáng khi CoinDesk tung ra báo cáo về bảng cân đối kế toán của Alameda, trong đó đề cập đến việc quỹ này và FTX chỉ dùng đồng FTT làm tài sản bảo đảm thay vì có thêm khoản dự phòng mang tính ổn định khác. Sau thông tin đó, hàng loạt người rút tiền khiến FTT mất giá đến 75% chỉ trong một ngày. Cũng giống như Celsius, khi không còn đủ khả năng thanh khoản, FTX nhanh chóng đi tới sụp đổ.
Thứ năm, ‘tiền điện tử không khác gì tôn giáo’
Khi được hỏi liệu tiền điện tử có thể hoàn toàn sụp đổ và mất giá trị hay không, Charles Hoskinson – người sáng lập ra nền tảng blockchain Cardano – đã trả lời là không với lý do: ‘Vào thời điểm này, tiền điện tử giống như một tôn giáo vậy’.

Bài học cuối cùng về tiền điện tử rút ra của năm nay là nó có khả năng phục hồi mạnh mẽ kỳ lạ. Mặc dù nhiều nền tảng lớn đã sụp đổ nhưng không ít người vẫn đeo bám hy vọng một ngày nào đó, giá trị tiền điện tử mà họ lỡ đầu tư vào đột nhiên sẽ tăng trở lại. Với niềm tin này, tiền điện tử được đánh giá là ‘không khác gì tôn giáo’.
Tham khảo: Sina Finance
Cơ hội trúng iPhone 16 Pro max & vàng 999.9 khi chuyển tiền quốc tế tại SHB
Với mong muốn giúp khách hàng cá nhân trải nghiệm dịch vụ chuyển tiền quốc tế nhanh chóng, an toàn, đồng thời đón tài lộc vàng, từ ngày 01/07 đến 30/09/2025, Ngân hàng Sài Gòn...
Sacombank 4 năm liền dẫn đầu lĩnh vực ngoại hối và thị trường vốn
Sacombank tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng khi lần thứ 4 liên tiếp được Tạp chí tài chính quốc tế The Asset bình chọn là “Ngân hàng có...
Điểm tin ngân hàng ngày 30/6: Nhiều ngân hàng chuẩn bị trả cổ tức, thưởng cổ phiếu cho cổ đông
Thị trường trái phiếu phục hồi mạnh trong tháng 5; Thị trường trái phiếu phục hồi mạnh trong tháng 5; Vietcombank công bố kết quả kinh doanh tích cực 6 tháng đầu năm; Tín dụng...
Phó Tổng Giám đốc VietinBank: Nghị quyết 68 là cầu nối quan trọng giữa ngân hàng và doanh nghiệp
Bà Nguyễn Bảo Thanh Vân, Phó Tổng Giám đốc VietinBank nhấn mạnh: "Chúng tôi tin rằng, Nghị quyết 68 là cầu nối quan trọng giữa ngân hàng và doanh nghiệp, xây dựng mối quan hệ...
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc
Nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động kinh doanh...
Điểm tin ngân hàng ngày 28/6: VietABank sắp niêm yết gần 540 triệu cổ phiếu trên sàn HOSE
VPBank tài trợ 75 triệu USD cho Amata City Hạ Long; Người dân gửi hơn 400.000 tỷ đồng vào ngân hàng chỉ trong 3 tháng đầu năm; Tín dụng cho doanh nghiệp xuất khẩu tăng...
Vốn tín dụng là "nhiên liệu" cho cỗ xe kinh tế tư nhân bứt tốc từ Nghị quyết 68
Tại Tọa đàm “Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68” ngày 27/6, các chuyên gia đều thống nhất rằng: vốn tín dụng chính là “xăng” cho...
Sacombank đạt 2 giải thưởng VIE 10 và ESG 10 - khẳng định mục tiêu kinh doanh hiệu quả và phát triển bền vững
Sacombank vừa được vinh danh Top 10 Ngân hàng đổi mới sáng tạo và kinh doanh hiệu quả 2025 (VIE 10) và Top 10 Ngân hàng ESG Việt Nam Xanh 2025 (ESG 10) do Báo...
Eximbank được chấp thuận chuyển trụ sở chính ra Hà Nội
Ngày 24/06, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành văn bản chấp thuận cho Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, HOSE: EIB) thay đổi địa điểm đặt trụ sở chính tại Hà...
Điểm tin ngân hàng ngày 27/6: Dòng vốn tín dụng đẩy mạnh vào phân khúc nhà ở giá rẻ
Tạm dừng một số hệ thống thuế điện tử đến ngày 1/7; VietABank được chấp thuận tăng vốn lên hơn 8.100 tỷ đồng; VPBank bổ nhiệm loạt nhân sự mới cho GPBank, đẩy nhanh...
VPBank được nới room ngoại, đặt mục tiêu lợi nhuận tỷ USD
Năm 2025, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank - Mã: VPB) đặt mục tiêu lợi nhuận gần 25.300 tỷ đồng. Kết thúc quý I/2025, lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 5.015 tỷ...
Trái phiếu xanh: Công cụ tài chính quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero
Sáng 26/6/2025, tại tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero”, các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và đại...
BIDV và FinFan hợp tác thúc đẩy các giải pháp thanh toán xuyên biên giới
Ngày 25/06/2025 tại Hà Nội, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long (BIDV Thăng Long) và Công ty Cổ phần Nhất Phương (FinFan) đã ký kết Biên...
Chứng khoán Techcombank chuẩn bị chào bán 231 triệu cổ phiếu lần đầu ra công chúng
Chứng khoán Kỹ thương - TCBS (Chứng khoán Techcombank), công ty có vốn điều lệ lớn nhất trong ngành, chuẩn bị chào bán 231 triệu cổ phiếu lần đầu ra công chúng.
Gia tăng trải nghiệm gắn kết, tận hưởng ưu đãi cùng hệ sinh thái PVOne
Với tính năng tặng điểm PVOne trên ứng dụng PVConnect, khách hàng tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) không chỉ dễ dàng kết nối, “trao gửi yêu thương” tới người thân...
PVcomBank nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định trong phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn
Vừa qua, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đã vinh dự đón nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định vì những đóng góp tích cực trong phong trào thi đua...
BAC A BANK ưu đãi khách hàng gửi tiền khu vực miền Nam
Với mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong nỗ lực tích lũy tài chính bền vững, Ngân hàng TMCP Bắc Á chính thức triển khai chương trình “Chọn BAC A BANK - Gửi tiền...
Điểm tin ngân hàng ngày 26/6: Doanh nghiệp kỳ vọng chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho dự án xanh
Tỷ giá USD/VND lập đỉnh mới, chuyên gia nhận định áp lực chỉ ngắn hạn; Gần 350 nghìn tỷ đồng vốn vay tại TPHCM được giải ngân hỗ trợ doanh nghiệp;Ngành Ngân hàng triển khai...
Vòng quay may mắn hơn 2,2 tỷ đồng chờ đón người dùng Sacombank Pay trong mùa hè 2025
Hòa vào không khí sôi động của mùa hè, Sacombank triển khai chương trình khuyến mại “Đi giữa hè rực rỡ” dành riêng cho khách hàng sử dụng ứng dụng Sacombank Pay kéo dài đến...
Xem nhiều




