Ngày 2/8/2020, báo Đất Việt đã trao đổi với nhiều người có kinh nghiệm trong lĩnh vực sinh vật cảnh lâu năm ở Việt Nam về việc tăng giá nhanh chóng mặt đến mức đáng ngờ của lan Phi điệp đột biến (lan var) trong thời gian qua, tất cả đều khẳng định, trong những cuộc giao dịch tiền tỷ loại cây này đều có kịch bản và chính những người thân trong gia đình, anh em, bạn bè là những người đầu tiên được lôi kéo vào việc mua bán này.
Có hiện tượng kinh doanh đa cấp với cây lan Phi điệp đột biến ở Việt Nam.
Theo một nghệ nhân chơi cây lâu năm L.G.H ở Thanh Hóa, những loại cây dễ trồng, nhân giống nhanh nhưng lan thì không hề có giá trị cao.
Cây lan var đang bị "làm giá", nhiều người cuốn theo dòng xoáy bởi lợi nhuận của sự tăng giá phi mã chỉ trong một thời gian ngắn.
Hiện tượng cơn sốt lan Phi điệp đột biến khiến ông G. liên tưởng đến cây Vạn tuế vào thập niên 90 của thế kỷ XX hay sau đó là cây hoa sứ. Bởi, cũng có thời điểm 2 loại cây này được đội giá lên rất cao. Nhiều người sẵn sàng bán cả gia tài, dồn tiền vào những loại cây này hòng kiếm lời.
Nhưng cho đến bây giờ, giá trị 2 loại cây này ra sao thì mọi người đã rõ.
"Điều xảy ra với lan var có thể sẽ nhanh hơn nhiều so với cây vạn tuế, hoa sứ trước đây hay cây hoa tuylip thổi giá chấn động châu Âu một thời. Bởi lan dễ trồng hơn, nhân giống nhanh hơn rất nhiều" - ông G. nói.
Ông G. chia sẻ: "Nhiều người cũng từng gọi điện mời tôi tham gia vào những cuộc đấu giá, giao dịch lan var trị giá tiền tỷ. Nhưng bằng kinh nghiệm của mình, tôi nhận ra ngay những vấn đề ở loại cây này nên từ chối thẳng thừng." - ông G. cho biết.
Vị này cho hay, để bán một giò lan var tiền trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng thì không thể mua bán từ những người lạ mặt.
Thông thường, người bán bắt đầu giới thiệu cho những người thân trong gia đình, có thể đó là bạn bè cùng giới chơi cây với nhau hoặc là những người thân trong gia đình.
"Để tạo ra độ tin cậy, ban đầu người mua sẽ được mời chứng kiến vào những cuộc giao dịch lan var tiền tỷ.
Sau nhiều lần tham gia, người mua dù có đặt ra bao nhiêu sự nghi ngờ đến đâu cũng phải công nhận rằng các cuộc giao dịch ấy là có thật, rồi tự nhiên sẽ nảy sinh tâm lý muốn kiếm lợi nhuận mà đổ tiền mua vào.
Họ không kịp suy xét rằng, giá trị của cây lan var có đến mức đó hay không, tại sao lại có người sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn như thế để mua một cây mà cao hơn giá trị thực rất nhiều" - ông G. bày tỏ.
Vị này cho biết thêm, có những trường hợp, để tạo lên cơn sốt lan var, người bán sẽ tìm mọi cách mời người mua thực hiện giao dịch kèm theo cam kết sẽ sẵn sàng giới thiệu một khách hàng mới mua lại giò lan var đó với giá trị cao hơn giá đã bán cho họ.
Điều đó có thể xảy ra hiện tượng, người bán và người mua sau cùng một nhóm hội.
Họ tạo ra một vòng tròn, khoản tiền mua lan ở đợt giao dịch sau được lấy bởi của chính người giao dịch trước để đội giá lan var lên.
Đến một mức nào đó, họ sẽ rút không mua nữa và người mua sau cùng sẽ phải gánh tất cả hậu quả.
"Ví dụ, một kie lan var được bán với giá 1 tỷ đồng. Tháng sau, chính người bán lại giới thiệu khách tìm đến hỏi mua lại, sẵn sàng bỏ ra số tiền 1,2 tỷ đồng để mua lại kie lan đó.
Chỉ trong vòng 1 tháng mà lãi tới 200 triệu đồng thì ai cũng nảy sinh lòng tham mà tiếp tục đầu tư vào lan.
Dần dần họ sẽ bị cuốn vào vòng xoáy lúc nào không hay, số tiền giao dịch dần dần tăng lên. Đến một lúc nào đó, không còn người tìm đến mua nữa thì lan var sẽ rớt giá thê thảm. Giò lan trước mua 1 tỷ, khi đó bán với giá chục triệu đồng cũng khó" - vị này cho biết.
Một căn nhà ở thị trấn Quốc Oai, TP. Hà Nội được thuê để thực hiện những cuộc giao dịch lan Phi điệp đột biến, sau đó nhóm đối tượng bất ngờ rời đi...
Nếu người mua không đủ tiền, các đối tượng bán lan thậm chí còn gợi ý, giới thiệu chỗ vay tiền cho người mua để có nguồn tiền thực hiện giao dịch.
Trao đổi với Đất Việt, một người làm trong lĩnh vực cho vay lãi ở TP. Nam Định cho biết, việc cho mượn tiền mua lan về quy định cũng không khác với việc cho mượn tiền tiêu dùng cá nhân nhiều.
"Vay tiền mua lan thì người vay phải lấy chính nhà đất, tài sản cá nhân ra để đảm bảo. Mình không chấp nhận lấy cây lan var làm giá trị đảm bảo cho khoản tiền vay.
Nếu nhà vườn (bên bán) là người quen biết với mình, đứng ra cam kết, đảm bảo khoản vay cho người mua thì cũng xét theo khả năng tài chính của người đảm bảo để thực hiện cho vay.
Khả năng tài chính này cũng là những tài sản cá nhân hiện hữu chứ lan var không có mức định giá cụ thể" - người này cho biết.
Theo người này, giá lan var không được đảm bảo, dù đang trong cơn sốt nhưng cũng vì thế mà hiện tượng lừa đảo nhau rất nhiều.
"Bản thân tôi cũng được mời chứng kiến, tham gia vào việc mua bán lan Phi điệp đột biến trong thời gian qua nhưng thấy rằng giá trị cây này không được đảm bảo nên không tham gia, cũng không lấy đó làm căn cứ cho vay tiền.
Chỉ người nào thực sự thân thiết, tin tưởng mà cần tiền mua lan var thì tôi mới cho vay. Còn nếu người lạ, thì cần phải có sự bảo lãnh của người bán" - người này chia sẻ.