VnFinance
Thứ năm, 17/04/2025, 11:18 AM

Các nước xuất khẩu dầu nhỏ trước cơn sóng thần của thị trường

Giá dầu thô rơi mạnh do ảnh hưởng từ các chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tạo áp lực không nhỏ lên ngân sách của nhiều quốc gia xuất khẩu dầu, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi.

Các nước xuất khẩu dầu nhỏ trước cơn sóng thần của thị trường
Giá dầu thô giảm mạnh đang tạo áp lực lớn lên ngân sách của nhiều quốc gia xuất khẩu dầu, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi. Hình minh họa

Trong khi đó, nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu có thể khiến cả các nước nhập khẩu dầu cũng không được hưởng lợi như kỳ vọng.

Chỉ trong một tuần, giá dầu Brent đã giảm hơn 20%, rơi xuống mức thấp nhất trong 4 năm qua, sau khi ông Trump công bố loạt thuế quan mới hôm 2/4. Dù giá đã hồi phục về khoảng 66 USD/thùng, trước đó đã có lúc tụt xuống dưới 60 USD – mức giá khiến nhiều nước xuất khẩu bắt đầu “đứng ngồi không yên”.

Bên hưởng lợi, bên điêu đứng

Các nước nhập khẩu dầu như Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Pakistan, Maroc hay nhiều nước ở khu vực châu Âu mới nổi nhìn chung được hưởng lợi khi chi phí năng lượng giảm. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, những quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu dầu như nhóm nước vùng Vịnh, Nigeria, Angola, Venezuela, hay Brazil, Colombia, Mexico lại phải đối mặt với nguy cơ thất thu lớn về ngoại tệ.

“Các nước xuất khẩu sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực nặng hơn nhiều so với lợi ích mà bên nhập khẩu nhận được”, ông Thomas Haugaard, Giám đốc đầu tư thị trường mới nổi tại Janus Henderson Investors, nhận định. Ông cũng cảnh báo rằng giá dầu thấp có thể kéo theo nguy cơ tín dụng gia tăng, vì xuất khẩu dầu thường chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách các nước này.

Theo phân tích của Morgan Stanley, mức giá dầu hiện tại thấp hơn nhiều so với giả định trung bình khoảng 69 USD/thùng mà các quốc gia xuất khẩu đưa vào dự toán ngân sách. Trong đó, Angola và Bahrain được đánh giá là hai nước dễ bị tổn thương nhất.

Angola – điểm nóng đầu tiên

Angola là một trong những nước cảm nhận rõ ràng sức ép này. Tuần trước, Chính phủ nước này đã phải chi 200 triệu USD để đáp ứng yêu cầu “margin call” từ ngân hàng JPMorgan – nghĩa là phải bổ sung tài sản đảm bảo cho khoản vay hoán đổi lợi suất trị giá 1 tỷ USD mà Angola ký hồi tháng 12/2024. Tài sản đảm bảo của khoản vay này là trái phiếu Chính phủ bằng USD của Angola.

Bộ Tài chính Angola xác nhận với Reuters rằng khoản thanh toán đã được thực hiện đúng hạn và bằng tiền mặt. Bộ cũng giải thích rằng hình thức vay thế chấp tài sản được lựa chọn là nhằm quản lý nghĩa vụ nợ trong bối cảnh khả năng tiếp cận thị trường trái phiếu quốc tế bị thu hẹp, do quốc gia này đang gánh nợ nước ngoài lớn – đặc biệt là với Trung Quốc và các chủ nợ thương mại khác.

Giống nhiều quốc gia thuộc nhóm thị trường biên (frontier markets), trái phiếu USD của Angola đang bị bán tháo mạnh sau những biến động từ chính sách thuế của Mỹ, khiến lợi suất vọt lên mức hai con số – phản ánh rủi ro tài chính ngày càng gia tăng.

Hiện Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) xếp nợ công của Angola vào nhóm “rủi ro cao” về khả năng vỡ nợ. Dù vậy, Chính phủ Angola vẫn khẳng định rằng họ đang kiểm soát tốt tình hình và lộ trình xử lý nợ công vẫn đi đúng hướng.

Một số thương vụ trái phiếu bắt đầu "rục rịch" đổ vỡ vì giá dầu giảm

Giá dầu thô sụt giảm đang bắt đầu làm lung lay thị trường trái phiếu tại các nền kinh tế biên – nơi từng duy trì sự ổn định suốt hơn một năm qua, theo báo cáo mới nhất của JPMorgan.

Báo cáo chỉ ra rằng chiến lược đầu tư "carry trade" tại Nigeria là ví dụ điển hình. Trong chiến lược này, nhà đầu tư rót vốn vào tín phiếu kho bạc của Nigeria – quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn – với kỳ vọng rằng đồng naira sẽ giữ ổn định so với đồng USD. Nhưng nếu giá dầu tiếp tục trượt dốc, đồng nội tệ Nigeria có thể mất giá nhanh, và khi đó nhà đầu tư sẽ đứng trước nguy cơ thua lỗ lớn.

“Ngân hàng trung ương Nigeria đã phải đẩy mạnh bán USD để duy trì khả năng chuyển đổi ngoại tệ và giảm thiểu biến động quá mức trên thị trường”, JPMorgan cho biết.

Cải cách có nguy cơ chững lại

Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu giá dầu ở mức thấp kéo dài, tiến trình cải cách kinh tế ở nhiều nước – đặc biệt là các quốc gia phụ thuộc vào nguồn thu từ dầu mỏ – có thể bị đình trệ hoặc thậm chí đảo ngược.

Tại Nigeria, dầu mỏ hiện chiếm tới 90% kim ngạch xuất khẩu và dự kiến đóng góp khoảng 56% nguồn thu ngân sách trong năm 2024. Chính phủ nước này đã xây dựng ngân sách dựa trên giá dầu 75 USD/thùng, nhưng giờ đang buộc phải tính toán lại. “Chúng tôi đang phải xem xét và điều chỉnh lại toàn bộ kế hoạch ngân sách”, Bộ trưởng Tài chính Nigeria, Wale Edun, cho biết trong một cuộc họp báo gần đây.

Ở phía khác, các nước xuất khẩu dầu thuộc vùng Vịnh như Ả Rập Xê Út và UAE được đánh giá có “nội lực” tốt hơn nhờ dự trữ ngoại tệ lớn, nợ công thấp và nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế những năm gần đây. Tuy nhiên, giá dầu thấp vẫn sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch chi tiêu – bao gồm nhiều dự án tham vọng của Ả Rập Xê Út.

Nhập khẩu dầu: Hưởng lợi nhưng chưa chắc an toàn

Về lý thuyết, các nước nhập khẩu dầu tại các thị trường mới nổi sẽ được lợi nhờ chi phí nhập khẩu giảm, từ đó giúp cải thiện lợi nhuận và giảm áp lực lạm phát. Dẫu vậy, tình hình vẫn không hoàn toàn khả quan.

“Giá dầu thấp đúng là giúp ích phần nào cho các nước nhập khẩu, nhưng khó có thể bù lại những rủi ro lớn đến từ xung đột thương mại và nguy cơ suy giảm kinh tế toàn cầu”, Monica Malik, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Thương mại Abu Dhabi, nhận định.

Nh.Thạch/AFP


Tin tức kinh tế ngày 4/7: Xuất khẩu cà phê lập kỷ lục mới về kim ngạch
Tin tức kinh tế ngày 4/7: Xuất khẩu cà phê lập kỷ lục mới về kim ngạch

Xuất khẩu cà phê lập kỷ lục mới về kim ngạch; Doanh nghiệp nhỏ và vừa được miễn, giảm thuế; Thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm đạt mức tăng trưởng vượt trội… là những tin tức kinh tế đáng chú ý ngày 4/7.

Giá xăng dầu giảm mạnh, xăng RON 95 xuống dưới 20.000 đồng/lít
Giá xăng dầu giảm mạnh, xăng RON 95 xuống dưới 20.000 đồng/lít

Theo thông báo từ Liên Bộ Công Thương - Tài chính, kỳ điều hành ngày 3/7, giá các mặt hàng xăng dầu đồng loạt giảm mạnh, đưa giá xăng RON 95 xuống dưới...

VPI dự báo giá xăng dầu giảm mạnh từ 6,8 - 7,5% trong kỳ điều hành ngày 3/7
VPI dự báo giá xăng dầu giảm mạnh từ 6,8 - 7,5% trong kỳ điều hành ngày 3/7

Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 3/7/2025,...

Cuộc chiến chống hàng giả: Không thể thắng nếu thực thi vẫn lỏng lẻo
Cuộc chiến chống hàng giả: Không thể thắng nếu thực thi vẫn lỏng lẻo

Dù hành lang pháp lý chống hàng giả, hàng nhái đã được xây dựng tương đối đầy đủ, tuy nhiên theo các chuyên gia, điểm yếu nằm ở khâu thực thi,...

Giá bán lẻ xăng dầu đồng loạt giảm từ 0h ngày 1/7
Giá bán lẻ xăng dầu đồng loạt giảm từ 0h ngày 1/7

Từ 0h00 ngày 1/7/2025, giá bán lẻ xăng dầu trong nước chính thức giảm đồng loạt theo thông báo của liên Bộ Công Thương - Tài chính, nhờ hiệu lực của chính sách giảm 2%...

Giá dầu hôm nay 1/7 duy trì sắc đỏ
Giá dầu hôm nay 1/7 duy trì sắc đỏ

Giá dầu thô khởi đầu tuần giao dịch với xu hướng giảm khi giới đầu tư dự đoán OPEC+ sẽ tiếp tục tăng nguồn cung vào tháng tới.

OPEC+ sẽ linh hoạt quyết định sản lượng dầu trong tháng 8
OPEC+ sẽ linh hoạt quyết định sản lượng dầu trong tháng 8

OPEC+ sẽ đưa ra quyết định về sản lượng dầu trong tháng 8 một cách linh hoạt tại cuộc họp sắp tới vào ngày 6/7, Nga xác nhận thông tin này, cũng như nhấn mạnh...

Giá khí đốt “lao dốc không phanh” trong tuần qua
Giá khí đốt “lao dốc không phanh” trong tuần qua

Trong báo cáo gửi AFP hôm thứ Sáu, nhóm phân tích EBW Analytics Group cho biết giá khí đốt giao tháng 7 đã “lao dốc không phanh” trong tuần qua.

Giá dầu hôm nay 30/6 dự báo giảm nhẹ
Giá dầu hôm nay 30/6 dự báo giảm nhẹ

Tuần vừa qua, giá dầu thế giới chứng kiến những phiên tăng, giảm trái chiều.

Giá dầu hôm nay 27/6 duy trì đà tăng nhẹ
Giá dầu hôm nay 27/6 duy trì đà tăng nhẹ

Giá dầu thế giới duy trì đà tăng nhẹ khi nhu cầu tiêu thụ xăng dầu tại Mỹ ở mức cao.

Giá xăng dầu tiếp tục đồng loạt tăng
Giá xăng dầu tiếp tục đồng loạt tăng

Trong kỳ điều chỉnh ngày 26/6, giá xăng dầu tiếp tục tăng phiên thứ 5 liên tiếp. Từ đầu năm đến nay, xăng RON 95 tăng 15 lần, giảm 11 lần.

Giá dầu hôm nay 26/6 nhích tăng nhẹ
Giá dầu hôm nay 26/6 nhích tăng nhẹ

Giá dầu thế giới sáng nay nhích tăng nhẹ sau khi giảm mạnh trong các phiên giao dịch đầu tuần.

Bô Y tế cảnh báo khẩn vụ phát hiện dầu ăn cho động vật được dùng cho người
Bô Y tế cảnh báo khẩn vụ phát hiện dầu ăn cho động vật được dùng cho người

Dầu chăn nuôi bị hô biến thành dầu ăn cho người, len lỏi vào bếp ăn, hàng quán, vừa bị lực lượng chức năng phát hiện tại Hưng Yên.

VPI dự báo giá xăng vẫn duy trì đà tăng 2,8-3,2% trong kỳ điều hành ngày 26/6
VPI dự báo giá xăng vẫn duy trì đà tăng 2,8-3,2% trong kỳ điều hành ngày 26/6

Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 26/6/2025, giá xăng bán lẻ có thể vẫn duy trì...

Giá dầu hôm nay 25/6 tăng nhẹ trở lại sau khi giảm mạnh
Giá dầu hôm nay 25/6 tăng nhẹ trở lại sau khi giảm mạnh

Giá dầu thế giới tiếp tục ghi nhận đà giảm mạnh khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran làm hạ nhiệt rủi ro nguồn cung dầu tại Trung Đông.

Cú sốc địa chính trị thế giới: Giá dầu sẽ đi về đâu?
Cú sốc địa chính trị thế giới: Giá dầu sẽ đi về đâu?

Việc Mỹ không kích các cơ sở hạt nhân của Iran liệu có tiếp tục đẩy giá dầu tăng cao, hay thị trường sẽ phớt lờ nguy cơ Iran phong tỏa eo biển Hormuz và...

Xuất khẩu 'vàng đen' của Việt Nam tiếp tục tăng mạnh
Xuất khẩu 'vàng đen' của Việt Nam tiếp tục tăng mạnh

Thống kê của Cục Hải quan cho thấy, 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu hạt tiêu - mặt hàng được ví như “vàng đen” của Việt Nam - đạt 99.900 tấn...

Giá dầu hôm nay 24/6 quay đầu giảm mạnh
Giá dầu hôm nay 24/6 quay đầu giảm mạnh

Giá dầu thế giới bất ngờ giảm mạnh sau khi Iran tấn công một căn cứ quân sự của Mỹ tại Qatar.

Những yếu tố nào chi phối thị trường dầu khí thế giới tuần qua?
Những yếu tố nào chi phối thị trường dầu khí thế giới tuần qua?

Thị trường dầu mỏ toàn cầu lại một lần nữa xoay quanh nước Mỹ, khi cả yếu tố cung – cầu lẫn địa chính trị đều tạo nên bức tranh khó đoán.

VnFinance
vnfinance.vn
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance