Đường tiểu ngạch 'chết đứng', xuất khẩu nông sản bằng đường biển có thực sự khả thi?
Trước tình trạng nông sản bị siết chặt tại các cửa khẩu, nhiều doanh nghiệp chuyển sang vận chuyển bằng đường biển. Tuy nhiên, đó là câu chuyện không dễ dàng khi nhiều DN phải đối mặt với nhiều rủi ro như giá cước tàu, thiếu container, thủ tục hải quan…
Xuất khẩu bằng đường biển vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro
Mới đây, tại Hội nghị "Thúc đẩy xuất khẩu nông sản qua vận tải đường biển", ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, hiện diện tích trồng thanh long cả nước khoảng 55.000 ha, tập trung ở ba tỉnh Bình Thuận, Long An, Tiền Giang. Tổng sản lượng ước đạt hơn 1,2 triệu tấn, thu hoạch chủ yếu vào quý IV năm trước và quý I năm sau.

Xuất khẩu thanh long theo đường tiểu ngạch "chết đứng" vì Trung Quốc tạm ngừng nhập khẩu, cửa khẩu tắc nghẽn. Còn với đường biển cũng không mấy khả quan khi doanh nghiệp phải chịu áp lực cước vận tải tăng phi mã, thiếu container lạnh…
Theo đó, trong quý I, sản lượng thanh long của ba tỉnh Bình Thuận, Long An, Tiền Giang là 226.000 tấn, trong đó khoảng 50% dành cho xuất khẩu và cần khoảng hơn 5.000 vỏ container lạnh.
"Chi phí vận chuyển hiện tăng gấp 3 lần so với trước. Thiếu container lạnh và tàu để xuất khẩu qua đường biển, thời gian vận chuyển dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng.
Phía Trung Quốc kiểm soát COVID-19 chặt có thể làm chậm quá trình bốc dỡ hàng tại cảng biển, rủi ro thanh long bị loại bỏ khi phát hiện COVID-19", ông cho hay.
Lý giải về vấn đề này, đại diện Cục Hàng Hải (Bộ Giao thông vận tải) cho biết, thông thường mỗi tàu chỉ bố trí khoảng 20% diện tích tương ứng với các ổ cắm điện cho container lạnh. Số lượng này chưa đáp ứng nhu cầu xuất khẩu nông sản trong thời điểm hàng hóa ở cửa khẩu dồn về cảng biển.
Bên cạnh đó, hàng xuất khẩu sử dụng container lạnh nhưng hàng nhập khẩu về lại dùng container thường. Do đó, các hãng tàu phải nhập khẩu container lạnh từ Trung Quốc, tàu đi hai lần khiến chi phí vận tải tăng cao.
Cũng từ sự cố tắc nghẽn hàng hóa tại các cửa khẩu đã tạo ra cuộc chuyển dịch từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch, đường bộ sang đường biển. Đây được coi là một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần thời gian thích ứng với những quy định mới của đường biển.
Trao đổi về vấn đề này, ông Văn Nhật Tùng, đại diện hãng tàu CMA cho biết, hiện nay các doanh nghiệp xuất khẩu chuối đi Trung Quốc đều "đặt chỗ" lâu dài với các tàu theo hợp đồng và cam kết. Nếu doanh nghiệp thanh long muốn xuất khẩu theo đường biển cần có lộ trình, cam kết chắc chắn để hãng tàu đầu tư thêm phương tiện, vỏ container… Trường hợp, số lượng hàng hóa gia tăng đột biến sẽ tạo ra xung đột giữa khách hàng thường xuyên và khách hàng mới.
Ngoài ra, việc xuất khẩu đường bộ - đường biển sang Trung Quốc tương ứng với các tệp khách hàng khác nhau, thủ tục sẽ có thay đổi nhất định. Do đó, doanh nghiệp xuất khẩu cần thỏa thuận với đối tác, xem xét khả năng thông quan để hạn chế rủi ro.
Cần rõ ràng, minh bạch về chi phí vận chuyển
Không riêng các doanh nghiệp, chủ hàng xuất khẩu tiểu ngạch lúng túng, ngay cả những doanh nghiệp xuất khẩu chính ngạch, đường biển cũng phải đối mặt với khó khăn kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát.
Chia sẻ về chi phí vận chuyển, ông Nguyễn Đình Tùng, TGĐ Công ty XNK Vina T&T cho biết doanh nghiệp đang nợ đối tác hơn 300 container hàng đi Mỹ vì thiếu container và cước vận tải cao. Cước vận tải đi từ đáy 1.200 – 1.800 USD/container lên 15.000 – 16.500 USD/container; cước hàng không cũng tăng từ 3,5 USD/kg lên hơn 8 USD/kg.
Thực tế, doanh nghiệp thu mua thanh long ở mức 1 USD/kg nhưng giá bán ở Mỹ 20 USD/kg. Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản rất mang tiếng với nông dân vì mua với giá thấp, bán giá cao. Nhưng khoảng chênh đó đang đổ vào hết chi phí logistics. Nếu tình trạng này kéo dài thì hàng hóa Việt Nam sẽ không cạnh tranh được với các nước khác.
Đồng tình với quan điểm này, bà Ngô Tường Vy, Phó TGĐ Công ty XNK trái cây Chánh Thu cho biết đây không phải lần đầu các doanh nghiệp nói về vấn đề cước vận tải. Cước vận tải tăng phi mã, lúc giảm đột ngột khiến các doanh nghiệp khó an tâm kinh doanh.
"Chúng tôi đề xuất xây dựng cổng thông tin cập nhật chi phí, cước vận tải có sự giám sát của cơ quan nhà nước, minh bạch về cước vận chuyển, kịp thời cho doanh nghiệp", bà Vy nhận định.
Đề xuất một số giải pháp
Được biết, tại Hội nghị, các doanh nghiệp, hiệp hội cũng đưa ra những giải pháp bổ sung container lạnh, hạ nhiệt cước vận tải và kết nối xuất khẩu tiểu ngạch, chính ngạch.
Theo đó, ở góc độ doanh nghiệp, Mai Xuân Thìn, Giám đốc Công ty TNHH Rồng Đỏ đề xuất các hãng vận tải nên phát triển đội tàu lạnh, trọng tải khoảng 3.000 – 10.000 tấn có thể ra vào các vùng nguyên liệu, đi được cả đường sông, đường biển.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần kiểm soát mức giá trần về các chi phí, không thể để các hãng tàu đưa mức giá cao như hiện nay.
Với góc độ hãng tàu, ông Lê Quang Trung, Phó TGĐ Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) cho biết VIMC sẵn sàng điều hai tàu 600 TEUs về cảng Hải Phòng, Quảng Ninh để vận chuyển hàng nông sản sang Trung Quốc.
Trung bình, mỗi tuần chạy được 2 chuyến, mỗi chuyến có 90 ổ cắm container lạnh. Song, VIMC đang không sở hữu container lạnh nên các doanh nghiệp cần liên hệ với doanh nghiệp logistics để kết nối, thuê container. VIMC sẽ giảm chi phí cho doanh nghiệp xuất khẩu nông sản trong giai đoạn này.
Sau khi nghe ý kiến, phản ánh của các doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang đánh giá thực tế 70% hàng hóa xuất khẩu sang Trung Quốc đi đường bộ vì thông quan đường bộ dễ và rẻ hơn đường biển, chủ hàng có lãi hơn.
Thứ trưởng cho rằng trong kinh doanh cần quen mối, quen lái, vì vậy các doanh nghiệp cần xuất khẩu song song hình thức tiểu ngạch và chính ngạch.
Đồng thời, cần sự đa dạng, linh hoạt giữa đường bộ, đường biển, đường sắt và đường không, song sẽ dần nâng cao tỷ trọng đường biển trong vận tải hàng hóa.
Cùng với đó, Tổ công tác 970 sẽ cùng với Bộ GTVT kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp vận tải để tối ưu chi phí, tạo cơ hội cho cả hai bên.
TIN LIÊN QUAN
Tập đoàn T&T Group đề xuất loạt dự án chiến lược tại TP.HCM
Chiều 4/7, Tập đoàn T&T Group và doanh nhân Đỗ Quang Hiển đã có buổi làm việc với UBND TP.HCM nhằm đề xuất loạt giải pháp hợp tác đầu tư, tập trung vào các lĩnh vực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
PV GAS: Vượt kế hoạch 6 tháng đầu năm 2025, tăng tốc cho giai đoạn cuối năm
Trong 6 tháng đầu năm 2025, Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) – đơn vị thành viên chủ lực của Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam...
PVChem công bố và trao quyết định bổ nhiệm hai Phó Tổng Giám đốc
Sáng ngày 3/7/2025, Tổng công ty Hóa chất và Dịch vụ Dầu khí (PVChem) đã tổ chức Lễ công bố và trao quyết định bổ nhiệm chức vụ Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty đối với ông Vũ Chí Công và ông Nguyễn Kim Mạnh Hoàng.
"Ông lớn" xây dựng Coteccons chuẩn bị huy động 1.400 tỷ đồng từ trái phiếu
Sau khi “sạch nợ” trái phiếu, Coteccons trở lại đường đua huy động vốn với kế hoạch phát hành tối đa 1.400 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng.
6 tháng đầu năm 2025: BSR đạt doanh thu hơn 69.000 tỷ đồng, lợi nhuận vượt 93% kế hoạch
Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đã ghi nhận kết quả sản xuất kinh doanh (SXKD) khởi sắc trong 6 tháng đầu năm 2025.
Nghị định về đăng ký doanh nghiệp
Chính phủ ban hành Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.
Vì sao Novaland (NVL) chưa thể thanh toán hơn 861 tỷ đồng nợ gốc và lãi trái phiếu?
Novaland (NVL) cho biết chưa thể thanh toán khoản nợ gốc và lãi nói trên là do doanh nghiệp chưa thu xếp được nguồn tiền....
Doanh nghiệp xuất khẩu đối thoại, tháo gỡ vướng mắc tín dụng từ ngân hàng nhà nước
Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2: “Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh...
‘Đại gia’ địa ốc Đạt Phương trở lại đường đua, cổ phiếu DPG lập đỉnh khi loạt dự án trọng điểm...
Cổ phiếu DPG đang hút dòng tiền nhờ kỳ vọng lớn vào các dự án bất động sản trọng điểm. Đồng thời, kết quả kinh doanh quý I/2025 của Đạt Phương cũng ghi nhận...
Nhóm doanh nghiệp dầu khí khẳng định vị thế trong Top 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam 2025
Forbes Việt Nam vừa công bố "Danh sách 50 Công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam năm 2025". Đây là lần thứ 13 Forbes Việt Nam công bố danh sách này....
Hodeco (HDC) công bố triển khai loạt cụm công nghiệp trong năm 2025
Song song triển khai hàng loạt cụm khu công nghiệp tại Châu Đức, Tân Hội 3, Tân Hội 4, Hodeco (HDC) cũng thông báo thành lập pháp nhân mới...
Sau quý 1 báo lãi đậm, Kinh Bắc (KBC) tiếp tục mở rộng "thị phần" khu công nghiệp tại Hải Dương
Trong vòng 6 tháng đầu năm Kinh Bắc (KBC) đã ghi nhận sự ra đời của hàng loạt các Dự án KCN mới, kéo theo đó là một quý đầu năm với doanh thu...
Dabaco “chốt đơn” dự án Cụm công nghiệp 628 tỷ đồng tại Bắc Ninh, dự kiến hoàn thành vào cuối quý IV năm 2027
Việc chấp thuận dự án đầu tư này tiếp tục khẳng định vị thế và năng lực vượt trội của Dabaco - một trong những tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam.
MCH dự chi hơn 2.500 tỷ đồng tiền mặt chia cổ tức tỷ lệ 25%: Masan Holdings “hốt” hơn 1.700 tỷ đồng
Trong năm 2025, Masan Consumer (MCH) hướng đến mục tiêu tăng trưởng doanh thu từ 10% đến 15%...
Taseco Land gom thêm “đất vàng” Bắc Ninh, tiếp tục trúng thầu đại đô thị gần 4.000 tỷ
Taseco Land vừa góp mặt trong liên danh trúng thầu dự án khu đô thị mới, thương mại dịch vụ tại Bắc Ninh với tổng mức đầu tư gần 4.000 tỷ đồng...
Vietravel Airlines hiện thực hóa chiến lược mở rộng với tàu bay Airbus A321 đầu tiên
Ngày 28/6, tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Vietravel Airlines chính thức đón nhận chiếc Airbus A321 đầu tiên thuộc sở hữu của hãng...
Vietravel Airlines đón máy bay Airbus A321 đầu tiên thuộc quyền sở hữu của hãng
Ngày 28/6, tại Sân bay Quốc tế Nội Bài (Hà Nội), Vietravel Airlines chính thức đón máy bay Airbus A321 đầu tiên thuộc quyền sở hữu của hãng – đánh dấu một bước tiến chiến...
Chuẩn bị rót 4.000 tỷ mở rộng nhà máy tại Hậu Giang, công ty thuộc Tập đoàn Tân Hiệp Phát tham vọng…
Tập đoàn Tân Hiệp Phát đang lên kế hoạch rót 4.000 tỷ đồng để mở rộng nhà máy Number One tại Hậu Giang, trong đó 30% là vốn góp từ doanh nghiệp, 70% vốn vay.
TNEX Finance bắt tay ZaloPay nâng tầm trải nghiệm tài chính số
Việc tích hợp dịch vụ tài chính TNEX vào ZaloPay giúp mở rộng tiện ích số, góp phần thay đổi cách người Việt tiếp cận, sử dụng các giải pháp vay tiêu dùng, chi tiêu...
Xem nhiều




