Xuân Thiện Group lãi lớn nhờ kinh doanh đa ngành

Ngày 5/9/2023 vừa qua, Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với CTCP Tập đoàn Xuân Thiện số tiền 60 triệu đồng.

Nguyên nhân do Tập đoàn Xuân Thiện đã công bố thông tin không đúng thời hạn theo quy định pháp luật các tài liệu như Báo cáo tài chính năm 2021; Báo cáo tình hình sử dụng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu năm 2021; Tình hình thanh toán lãi, gốc trái phiếu năm 2021.

CTCP Tập đoàn Xuân Thiện (Xuân Thiện Group) là cơ nghiệp riêng của ông Nguyễn Văn Thiện, con trai cả của doanh nhân Nguyễn Xuân Thành, nhà sáng lập Tập đoàn Xuân Thành nổi tiếng đất Ninh Bình. Ông Nguyễn Văn Thiện cũng là anh trai của ông Nguyễn Đức Thụy (bầu Thụy) - Chủ tịch HĐQT LPBank.

Thông qua nhiều công ty thành viên, Xuân Thiện Group hoạt động đa ngành với nhiều lĩnh vực như vật liệu xây dựng; nông nghiệp công nghệ cao; logistics; bất động sản; khách sạn nghỉ dưỡng... Trong đó mũi nhọn là mảng năng lượng tái tạo. Xuân Thiện đang sở hữu 13 nhà máy thủy điện, 7 nhà máy điện mặt trời và một trung tâm thí nghiệm.

Ngoài mảng năng lượng tái tạo, Xuân Thiện cũng ghi dấu ấn tại các dự án công nghiệp, nông nghiệp. Trong năm 2022, dự án rầm rộ nhất mà Xuân Thiện khởi công phải kể đến Tổ hợp Dự án thép xanh trên địa bàn tỉnh Nam Định có tổng vốn đăng ký đầu tư 98.900 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Tổ hợp Dự án này cũng đang gặp phải phản đối mạnh của người dân. Mới đây, 370 lá đơn kêu cứu của 370 hộ dân huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định đã được ông Lưu Bình Nhưỡng - Phó Trưởng Ban Dân nguyện thuộc UBTV Quốc hội tiếp nhận và chuyển các cơ quan chức năng trung ương giải quyết.

Tại Nam Định, tập đoàn còn sở hữu dự án cảng biển chuyên dùng là Xuân Thiện Nam Định với quy mô vốn đầu tư là 35.000 tỷ.

Trong mảng nông nghiệp công nghệ cao, Xuân Thiện Group làm Khu liên hợp sản xuất, chăn nuôi công nghệ cao Xuân Thiện Thanh Hoá; dự án Sữa dê hữu cơ Xuân Thiện Ninh Bình; dự án Nông lâm nghiệp thuộc cụm dự án điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp và dự án Nông nghiệp công nghệ cao Xuân Thiện CưM'gar.

Trong lĩnh vực nghỉ dưỡng, công ty của đại Nguyễn Xuân Thiện là chủ đầu tư của dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Cù Lao Mái Nhà (Phú Yên). Tuy nhiên đến nay dự án này vẫn đang "đắp chiếu".

Còn trong năm 2023, Xuân Thiện gửi văn bản đề nghị lên tỉnh Ninh Bình được khảo sát đầu tư Dự án Tổ hợp Lọc dầu Kim Sơn tại huyện Kim Sơn với 3 giai đoạn từ năm 2025 - 2040, công suất 3 triệu tấn dầu thô/năm. Diện tích khảo sát là 1.500 ha đất liền và 1.000 ha mặt nước; tổng mức đầu tư dự án được tính toán cụ thể sau khi có kết quả khảo sát. Giá trị khảo sát dự kiến là 300 tỷ đồng.

Tháng 2/2023, tỉnh Hòa Bình đã trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án Nhà máy Xi măng  Xuân Thiện, xã Yên Bồng, huyện Lạc Thuỷ của Công ty TNHH Xuân Thiện Hoà Bình, thuộc Xuân Thiện Group, tổng vốn đầu tư lớn nhất lên đến 29.800 tỷ đồng. Dự án có công suất 10 triệu tấn xi măng/năm.

>>> Doanh nghiệp trong hệ sinh thái BIM Group hút về gần 600 tỷ từ trái phiếu sau cú tăng vốn "thần tốc"

Trong quá trình đẩy mạnh triển khai các dự án, kết quả kinh doanh của Xuân Thiện Group không mấy lạc quan.

Trên Chuyên trang trái phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (Cbonds) công bố, năm 2022, công ty lãi sau thuế 21,7 tỷ đồng, gấp 5,8 lần năm 2021. Tuy nhiên sang 6 tháng đầu 2023, Xuân Thiện báo lỗ sau thuế hơn 1,6 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 13,5 tỷ đồng.

Về tình hình tài chính, tại thời điểm 30/6/2023, vốn chủ sở hữu của Xuân Thiện Group đạt hơn 5.974 tỷ đồng, giảm khoảng 2 tỷ đồng so với đầu năm. Hệ số nợ/vốn chủ sở hữu là 0,38 lần, tương ứng với số nợ phải trả là 2.270 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ trái phiếu ở mức 418 tỷ đồng. Như vậy, tổng tài sản của Xuân Thiện Group đạt 8.244 tỷ đồng.

Nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo của Xuân Thiện Group huy động hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu

Xuân Thiện Group hoạt động đa ngành với nhiều lĩnh vực, trong đó mũi nhọn vẫn là mảng nặng lượng tái tạo. Tổng công suất dự án điện mặt trời mà tập đoàn đã và đang đầu tư đạt đến hơn 3.070 MWp, sản lượng khoảng 5,5 tỷ kWh, tổng đầu tư 57.000 tỷ đồng, khoảng 2,4 tỷ USD.

Theo Chứng khoán VNDirect, Xuân Thiện đang xếp thứ hai chỉ sau Trungnam Group trong cuộc đua làm năng lượng xanh, chiếm 5,3% thị phần công suất ngành điện tái tạo.

Trong top 10 trang trại năng lượng tái tạo đang vận hành có công suất lớn nhất Việt Nam, Xuân Thiện dẫn đầu với dự án Cụm nhà máy Điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp (tỉnh Đắk Lắk), sản lượng điện sản xuất 1,5 tỷ kWh/năm, tổng đầu tư 50.000 tỷ đồng. Tập đoàn cũng đã triển khai, chuẩn bị đầu tư nhiều dự án với quy mô công suất lên đến hàng nghìn MW điện mặt trời tại các tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Bình Thuận, Ninh Thuận và Đắk Lắk với tổng công suất lên đến 3.000 MW.

Với loạt dự án năng lượng, áp lực vốn là rất lớn, do đó không lạ gì khi ‘hệ sinh thái’ của Xuân Thiện Group liên tục huy động vốn qua kênh trái phiếu.

Theo thống kê trên HNX, chỉ trong 2 tháng từ 25/6 - 28/8/2020, nhóm doanh nghiệp thuộc mảng năng lượng tái tạo đã huy động tổng cộng 12.730 tỷ đồng qua kênh trái phiếu với lãi suất 13 đến 15%/năm. Đây đều là các doanh nghiệp có liên quan đến Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình (Xuân Thiện Ninh Bình) – pháp nhân lõi trong hệ sinh thái Xuân Thiện Group của vị doanh nhân Nguyễn Văn Thiện.

Cụ thể, vào tháng 6/2020, CTCP Ea Súp 5 đã phát hành thành công 2.110 tỷ đồng trái phiếu có kỳ hạn từ 1,5 – 12 năm. Đến tháng 8/2020, nhóm CTCP Ea Súp 1, CTCP Ea Súp 2, CTCP Ea Súp 3 đã phát hành thành công 4.890 tỷ đồng trái phiếu có kỳ hạn từ 2-12 năm.

Theo tìm hiểu, nhóm công ty Ea Súp là các đơn vị được giao đầu tư vận hành tại dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện – Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk. Dự án này có công suất thiết kế 2.800 MWp, tổng mức đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng.

Có thể thấy, dòng vốn 7.000 tỷ đồng đem về từ kênh trái phiếu giúp nhóm doanh nghiệp Ea Súp 1 – 5 đẩy mạnh và hoàn thành những bước cuối cùng tại dự án điện mặt trời Xuân Thiện - Ea Súp. Từ đầu năm 2023 đến nay, nhóm công ty Ea Súp cũng đã mua lại trước hạn toàn bộ hoặc một phần nhỏ các lô trái phiếu từng phát hành trong năm 2020.

Ngày 18/8/2020, Công ty TNHH Xuân Thiện Đắk Lắk (Xuân Thiện Đắk Lắk) cũng chào bán thành công 6 lô trái phiếu với kỳ hạn từ 7-12 năm thu về 1.880 tỷ đồng. Xuân Thiện Đắk Lắk là chủ đầu tư dự án Nông lâm nghiệp thuộc cụm dự án Điện mặt trời Xuân Thiện – Ea Súp (xã Ia Lốp và Ia R’vê, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk). Dự án này được thực hiện trên diện tích 4.180 ha với tổng vốn đầu tư gần 1.300 tỷ đồng.

Từ tháng 6/2023 đến nay, Xuân Thiện Đắk Lắk cũng mua lại trước hạn từng phần nhỏ của một số lô trái phiếu từng phát hành năm 2020.

Cùng ngày 28/8/2020, CTCP Xuân Thiện Ninh Thuận cũng chào bán thành công 10 lô trái phiếu với kỳ hạn từ 1 năm đến 10 năm, huy động được 2.056 tỷ đồng. Tương tự, cũng cùng ngày 28/8/2020, CTCP Xuân Thiện Thuận Bắc huy động thành công 10 lô trái phiếu, thu về 1.234 tỷ đồng cũng kỳ hạn từ 1 năm đến 10 năm.

Như vậy, chỉ trong 1 ngày, Xuân Thiện Ninh Thuận và Xuân Thiện Thuận Bắc huy động thành công 3.290 tỷ đồng.  Cả hai doanh nghiệp này đều thực hiện dự án Nhà máy điện năng lượng mặt trời Xuân Thiện Thuận Bắc (giai đoạn 1 và 2) tại xã Bắc Phong, tỉnh Ninh Thuận với tổng diện tích là 256,4ha, tổng vốn đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, Công ty TNHH Năng lượng Sơn La trong tháng 8/2020 cũng huy động thành công 6 lô trái phiếu với tổng giá trị phát hành 560 tỷ đồng với kỳ hạn từ 18 tháng đến 6 năm.

Theo tìm hiểu, đến ngày 26/1/2022, Công ty TNHH Năng lượng Sơn La có vốn 5.950 tỷ đồng, trong đó Xuân Thiện Ninh Bình góp 3.643,8 tỷ đồng (chiếm 61,2%); ông Nguyễn Văn Thiện góp 1.683 tỷ đồng (chiếm 28,3%); Nguyễn Văn Thùy góp 297,5 tỷ đồng (chiếm 5%);..

Đến ngày 28/1/2022, Năng lượng Sơn La được đổi tên thành Công ty CP Tập đoàn Xuân Thiện (Xuân Thiện Group). Đại diện pháp luật là bà Phạm Thị Hương (SN 1989) kiêm Tổng Giám đốc. Cơ cấu cổ đông vẫn giữ nguyên như thay đổi trước đó. Đến ngày 11/3/2022, đại diện pháp luật được đổi sang ông Vũ Cảnh Tuân kiêm Tổng Giám đốc.

Lợi nhuận nhóm doanh nghiệp năng lượng tái tạo thua lỗ lớn

Với áp lực lớn từ chi phí tài chính, lợi nhuận sau thuế của nhóm doanh nghiệp năng lượng thuộc Xuân Thiện Group hầu hết giảm 70% - 90% so với năm trước đó, thậm chí thua lỗ.

Cụ thể, Xuân Thiện Đắk Lắk năm 2022 lãi sau thuế vỏn vẹn 8,8 tỷ đồng trong khi năm 2021 lãi tới 32,8 tỷ đồng, do đó tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu (ROE) giảm từ 3% còn 0,8%. Bước sang 6 tháng đầu năm 2023 lỗ sau thuế 20,4 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 lãi 26,5 tỷ đồng. Do đó, ROE 6 tháng đầu năm 2023 âm 1,75%.

Tương tự, CTCP Ea Súp 1 năm 2022 lãi sau thuế 10,6 tỷ đồng, giảm tới 75% so với năm 2021 khiến ROE năm 2022 chỉ ở mức 1,32% trong khi năm 2021 đạt 5,55%. Trong nửa đầu năm 2023, Ea Súp 1 ghi nhận lãi sau thuế đạt 15,4 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 lãi hơn 21,5 tỷ đồng. Do đó, ROE 6 tháng đầu năm giảm còn 1,88% (cùng kỳ 2022 đạt 2,63%).

Còn CTCP Ea Súp 3 năm 2022 lỗ sau thuế gần 3 tỷ đồng trong khi năm 2021 lãi hơn 31 tỷ đồng khiến ROE năm 2022 âm 0,05% trong khi năm 2021 đạt 0,56%. Trong 6 tháng đầu năm 2023, lãi sau thuế hơn 28,4 tỷ đồng, giảm 9% so với cùng kỳ.

Cùng cảnh ngộ, trong 6 tháng đầu năm 2023, CTCP Ea Súp 5 cũng báo lỗ sau thuế 24,8 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 lãi hơn 33 tỷ đồng. Do đó, ROE nửa đầu năm 2023 âm 2,33% (cùng kỳ 2022 đạt 2,98%).

Đáng nói, Ea Súp 5 chưa công bố báo cáo tài chính năm 2022. Công ty này chỉ báo cáo năm 2021 lãi sau thuế 551 triệu đồng trong khi năm 2020 lãi gần 34 tỷ đồng.

CTCP Ea Súp 5 được thành lập vào ngày 26/2/2019 với vốn điều lệ ban đầu là 793,5 tỷ đồng. Trong cơ cấu cổ đông, Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình đóng góp hơn 706 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 89% vốn điều lệ của Ea Súp 5.

Ba cổ đông còn lại đều là cá nhân và đơn vị liên quan đến thành Tập đoàn Xuân Thiện. Đó là Công ty TNHH Xuân Thiện Hà Giang, Công ty TNHH Xuân Thiện Hoà Bình, ông Nguyễn Văn Thiện – Chủ tịch Xuân Thiện Group. Tháng 3/2020, CTCP Ea Súp 5 tăng vốn điều lệ lên 1.058 tỷ đồng.