Phía sau lợi nhuận 'khủng' hơn 1.000 tỷ đồng của Nam A Bank

Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank - Mã: NAB) vừa công bố báo cáo tài chính quý 4/2020 với kết quả kinh doanh khả quan kèm tỷ lệ nợ xấu giảm mạnh.

Theo báo cáo tài chính, trong quý 4/2020 thu nhập lãi thuần tại Nam A Bank tăng 26%, đạt gần 860 tỷ đồng. Các hoạt động ngoài lãi như lãi từ dịch vụ, lãi từ mua bán chứng khoán đầu tư cũng đem về kết quả tăng trưởng . Kỳ này, Ngân hàng trích 199 tỷ đồng để dự phòng rủi ro trong khi cùng kỳ được hoàn nhập chi phí.

Kết quả, Nam A Bank báo lãi trước và sau thuế quý 4 tăng 76% và 67% so với cùng kỳ, đạt gần 618 tỷ đồng và hơn 492 tỷ đồng.

Cả năm 2020, thu nhập lãi thuần của ngân hàng đạt 2.604 tỷ đồng, tăng 19% và chiếm 81,5% tổng thu nhập hoạt động. Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ, kinh doanh ngoại hối và chứng khoán đầu tư lần lượt tăng 60%, 87% và 69% so với năm 2019.

Tuy nhiên, lãi thuần từ chứng khoán kinh doanh giảm 81%, xuống còn 12,1 tỷ đồng. Hoạt động góp vốn, mua cổ phần đem về 60 triệu đồng, giảm 94%).

Lợi nhuận hợp nhất trước thuế tại Nam A Bank năm 2020 đạt 1.005 tỷ đồng, tăng 8,7% so với năm trước và hoàn thành kế hoạch đề ra. Lợi nhuận sau thuế đạt gần 800 tỷ đồng, tăng 9,3%. Đặc biệt, năm 2020, Nam A Bank đã phải trích 558 tỷ đồng để dự phòng rủi ro, trái ngược với mức hoàn nhập hơn 12 tỷ đồng của 2019.

Trong năm 2020, nợ xấu của Nam A Bank giảm 44% so với năm trước, xuống còn gần 744 tỷ đồng, kéo tỷ lệ nợ xấu của Nam A Bank giảm mạnh từ mức 1,97% xuống 0,83%.  

Vẫn tồn tại 'mảng tối’ trong báo cáo tài chính của Nam A Bank

Năm 2020, khoản "lãi dự thu" (các khoản lãi và phí phải thu) tại các ngân hàng không biến động nhiều, thậm chí gần nửa ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính lại cho thấy xu hướng giảm. Tuy nhiên, tại Nam A Bank vẫn ghi nhận con số tăng đột biến.

Cụ thể, lãi dự thu Nam A Bank tăng 100% so với đầu năm, lên mức 2.632 tỷ đồng (Nam A Bank cũng là ngân hàng có tốc độ tăng mạnh nhất hiện nay). Đáng lưu ý, trong báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2020 Nam A Bank không có phần thuyết minh cho khoản lãi và phí phải thu.

Theo tìm hiểu, lãi dự thuđược xem như một nguồn lãi ảo của các ngân hàng vì có thể được ghi nhận vào lợi nhuận khi trên thực tế chưa có tiền thu về. Với con số lãi dự thu càng lớn, khả năng tác động đến lợi nhuận của các nhà băng lại càng cao, chỉ cần một điều chỉnh nhỏ cũng có thể khiến lợi nhuận tăng vọt. Do đó, đây cũng là một "khối u" nhức nhối không kém gì nợ xấu. 

Ngoài ra, kết thúc năm 2020 nợ xấu tuy có giảm 44%, chỉ còn gần 744 tỷ đồng song nợ nhóm 5 tại Nam A Bank (nợ có khả năng mất vốn, đòi hỏi phải trích lập dự phòng, đây cùng là nhóm nợ nguy hiểm nhất) lại đang trên đà tăng mạnh.

Cụ thể,  nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) và nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) cùng giảm 74% so với năm 2019, lần lượt gần 139 tỷ đồng và 137 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhóm nợ cực xấu tại Nam A Bank lại tăng vọt lên 77% so với đầu năm, lên mức gần 468 tỷ đồng.

Hơn nữa, kết thúc năm 2020, tổng nợ phải trả tại Nam A Bank tăng 42% so với năm 2019, lên mức 127.716 tỷ đồng trong khi vốn chủ sở hữu tại Nam A Bank chỉ vỏn vẹn gần 6.599 tỷ đồng. Như vậy, nợ phải trả tại Nam A Bank gấp 19,4 lần so với vốn chủ sở hữu.

Trong khoản nợ phải trả trên chủ yếu là khoản nợ tiền gửi của khách hàng tăng 39%, lên mức 98.254 tỷ đồng; khoản nợ tiền gửi và vay các tổ chức tín dụng khác cũng tăng 63% đạt 19.087 tỷ đồng;…

Đáng chú ý, trong năm 2020 dòng tiền tại Nam A Bank cũng sụt giảm đáng kể. Cụ thể, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh tại Nam A Bank giảm mạnh 64% so với năm trước, xuống còn 936,6 tỷ đồng; lưu chuyển tiền thuần trong kỳ cũng giảm 39% xuống còn gần 1.480 tỷ đồng. Đặc biệt, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư còn âm hơn 299 tỷ đồng trong khi năm 2019 chỉ âm 158,9 tỷ đồng.

Nếu so sánh Nam A Bank so với các ngân hàng cùng quy mô khác tại Việt Nam thì Nam A Bank có thể được xem là "bé hạt tiêu" khi tổng tài sản tính đến cuối năm đạt 134.315 tỷ đồng, vốn điều lệ 4.564 tỷ đồng. Trong khi Eximbank có tổng tài sản và vốn điều lệ lần lượt 160.435 tỷ đồng, 12.355 tỷ đồng; Seabank đạt 180.207 tỷ đồng, 12.087 tỷ đồng;…