Quỹ đầu tư là gì? Hình thức hoạt động và tiêu chí lựa chọn quỹ đầu tư tốt nhất

Quỹ đầu tư là gì?

Quỹ đầu tư là một cách đầu tư tiền cùng với các nhà đầu tư khác để hưởng lợi từ những lợi thế vốn có. Quỹ đầu tư hay còn gọi là quỹ đại chúng là sản phẩm dịch vụ của công ty quản lý quỹ, được thiết lập để huy động vốn từ nhiều nhà đầu tư, sau đó dùng nguồn vốn này đầu tư vào lĩnh vực có khả năng sinh lời cao như cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán, tiền tệ hoặc bất động sản.

Để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, quỹ đầu tư được giám sát bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền, cũng như được quản lý bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm làm việc toàn thời gian.

Vì sao các tổ chức sinh ra quỹ đầu tư?

Đầu tư tài chính là một hình thức sinh lời hiệu quả và dĩ nhiên không thể tránh rủi ro, đòi hỏi rất nhiều năng lực chuyên môn, kiến thức thị trường, và nhất là yếu tố thời gian.

Quỹ đầu tư mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Trước tiên là sự đa dạng hóa đầu tư, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội sinh lời, phương diện chiến lược và danh mục tài sản thể hiện tính năng động của quỹ. Tham gia đầu tư các sản phẩm đặc thù như trái phiếu, quỹ hoán đổi danh mục.

Ngoài ra, việc quản lý chuyên nghiệp bởi các nhà quản lý quỹ giàu kinh nghiệm giúp tối ưu hóa lợi nhuận. Các cơ quan có thẩm quyền luôn giám sát chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi của người đầu tư. Hơn nữa, quỹ đầu tư cung cấp tính thanh khoản cao, giúp nhà đầu tư dễ dàng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt khi cần thiết.

Hơn nữa, quỹ đầu tư còn cung cấp sự tiện lợi và quản lý chuyên nghiệp, giúp các nhà đầu tư tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức trong quá trình đầu tư nhưng vẫn đem lại lợi nhuận cao nhờ đầu tư dài hạn và tiềm năng tăng trưởng của tài sản.

Chính vì vậy quỹ đầu tư ra đời giúp nhà đầu tư cá nhân có tiền muốn đầu tư nhưng hạn chế về thời gian, công cụ, chuyên môn,… vẫn có thể đầu tư sinh lời hiệu quả.

Một số dạng quỹ đầu tư phổ biến ở Việt Nam

- Quỹ đóng: Quỹ đóng có tính ổn định và thanh khoản cao vì được phát hành một lần duy nhất khi huy động vốn. Số lượng chứng chỉ quỹ của quỹ đóng là cố định và không thể thực hiện giao dịch mua bán.

- Quỹ mở: Quỹ mở có tính linh hoạt và thanh khoản cao hơn so với quỹ đóng. Quỹ mở cũng được thành lập với thời gian không giới hạn. Ngoài ra, các nhà đầu tư quỹ này có thể bán lại chứng chỉ quỹ (nếu cần) cho các công ty quản lý Quỹ theo giá trị ròng tại thời điểm giao dịch.

- Quỹ ETF: ETF (Exchange Traded Fund) là một hình thức quỹ đầu tư vào chỉ số. Danh mục của quỹ ETF gồm những chứng khoán được cơ cấu theo mức định sẵn của từng quỹ. Theo đó, nhà đầu tư không cần phải lựa chọn cho mình cổ phiếu mà có thể trực tiếp mua chứng chỉ quỹ của quỹ ETF. Cách đầu tư này thuộc loại đầu tư thụ động (Passive investing).

- Quỹ công chúng: Quỹ công chúng huy động vốn đầu tư, bằng cách phát hành rộng rãi trên thị trường. Theo đó, quỹ mở và quỹ đóng đều là quỹ công chúng. Nhà đầu tư có thể là cá nhân hoặc pháp nhân, nhưng đa số là cá nhân với đầu tư riêng lẻ. Quỹ công chúng giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro và đạt hiệu quả đầu tư trong dài hạn cao.

- Quỹ thành viên: Khác với quỹ công chúng, quỹ thành viên bị giới hạn về số lượng và đối tượng tham gia quỹ. Theo quy định, số lượng thành viên chỉ từ 2-99 thành viên và đây phải là những nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Vì lí do này, tính thanh khoản của quỹ thành viên thấp hơn quỹ công chúng. Bên cạnh đó, mức tối thiểu của vốn góp là 50 tỷ. Do vốn lớn, nên các nhà đầu tư có thể tham gia kiểm soát đầu tư quỹ.

- Quỹ dạng công ty: Đây là quỹ được thành lập bởi một công ty, có các nhà đầu tư là cổ đông. Theo đó cơ quan điều hành cao nhất của quỹ là hội đồng quản trị do các cổ đông (nhà đầu tư) bầu ra, có nhiệm vụ quản lý toàn bộ hoạt động của quỹ, lựa chọn công ty quản lý quỹ và giám sát hoạt động đầu tư của công ty quản lý quỹ và có quyền thay đổi công ty quản lý quỹ.

- Quỹ dạng hợp đồng: Đây là quỹ do công ty quản lý quỹ thành lập, huy động vốn và thực hiện các hoạt động đầu tư. Nhà đầu tư là những người góp vốn vào quỹ, nhưng không tham gia vào hoạt động đầu tư.

Cách thức hoạt động của quỹ đầu tư

Quỹ đầu tư được thiết kế và vận hành theo quy trình cơ bản 3 bước như sau:

Bước 1: Huy động vốn

Nhà đầu tư tham gia bằng cách mua các chứng chỉ quỹ được công ty quản lý quỹ phát hành. Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu góp vốn của nhà đầu tư. Khi tham gia, nhà đầu tư có thể được lợi nhuận hoặc chịu thua lỗ, tùy vào hoạt động đầu tư.

Bước 2: Đầu tư

Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của công ty quản lý quỹ tiến hành phân tích thị trường, sau đó đầu tư vào sản phẩm mục tiêu (chứng khoán, bất động sản, trái phiếu hoặc cổ phiếu) để sinh lời, gia tăng giá trị tài sản.

Bước 3: Định giá, phát hành và mua lại chứng chỉ

Công ty quản lý quỹ tiến hành thẩm định giá trị chứng chỉ quỹ theo công thức:

Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV)/ Tổng số chứng chỉ quỹ đã phát hành (CCQ)

Trong đó:

- Trường hợp quỹ đóng: Giá của chứng chỉ quỹ phụ thuộc vào nhu cầu trên thị trường, tương tự với cổ phiếu.

- Trường hợp quỹ mở: Giá của chứng chỉ quỹ bằng NAV/CCQ + phí giao dịch. Đối với quỹ mở, công ty quản lý quỹ có thể sẽ mua lại chứng chỉ quỹ từ nhà đầu tư nếu họ có nhu cầu bán.

Tiêu chí chọn quỹ đầu tư tốt

Khi tham gia quỹ đầu tư, ngoài việc chọn loại quỹ phù hợp, nhà đầu tư cần tìm hiểu, lựa chọn công ty quản lý quỹ uy tín. Năng lực của công ty quản lý tốt giúp kiểm soát rủi ro tốt, đầu tư an toàn và sinh lời hiệu quả theo thời gian.

Nhà đầu tư có thể tham khảo 6 tiêu chí lựa chọn công ty quản lý quỹ sau:

1. Công ty quản lý quỹ có lịch sử hình thành và hoạt động lâu đời, nhận được đánh giá cao từ nhà đầu tư nổi tiếng.

2. Các quỹ mà công ty đang quản lý đang có lợi nhuận tốt hay không, so với các quỹ tương tự được quản lý bởi những công ty khác và so với lợi nhuận tham chiếu.

3. Lựa chọn công ty có danh mục đầu tư đa dạng, với website chuyên nghiệp, tài liệu, thông tin đầy đủ.

4. Có đội ngũ tư vấn viên chuyên nghiệp, sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp thắc mắc của người tham gia bất cứ lúc nào.

5. Đảm bảo tính công khai, minh bạch và thường xuyên công bố thông tin về quỹ đầu tư cho nhà đầu tư.

6. Cung cấp hình thức tiếp cận khác nhau như hệ thống chi nhánh gần nhất, điện thoại tổng đài, email chăm sóc khách hàng, mạng xã hội hoặc ứng dụng tiện ích, công nghệ dễ sử dụng, bảo mật cao, để người tham gia được hỗ trợ kịp thời, nhanh chóng.