VnFinance
Thứ ba, 11/10/2022, 08:17 AM

Doanh nghiệp phát hành "gặp nạn", người mua trái phiếu đòi tiền ở đâu?

Hàng ngàn người mua trái phiếu doanh nghiệp qua lời giới thiệu, bảo đảm của môi giới giờ không biết đòi tiền ở đâu khi chủ doanh nghiệp bị bắt.

Chị P.M.H (Nghệ An) cho biết chị mua 600 triệu tiền trái phiếu mà của một doanh nghiệp mà đến giờ chị cũng không nhớ nổi tên, chỉ biết là doanh nghiệp đó rất “lớn và uy tín”, lời của tư vấn nhấn mạnh với chị. Người giới thiệu cho chị thông tin trái phiếu là nhân viên ngân hàng . 

Khi đến văn phòng ngân hàng, nhân viên cho biết chỉ có thể giải quyết số tiền tiết kiệm của chị (trị giá 2 tỷ đồng) nếu muốn tất toán trước hạn, còn trái phiếu thì “chưa có phương án giải quyết”, vì chưa đến hạn thanh toán (đáo hạn). 

Van-Thinh-Phat-VNF
Tòa nhà trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (VTP Office Building) tại Quận 1. Tp.HCM - cũng là nơi đặt văn phòng của SCB và Chứng khoán Tân Việt (Ảnh: Vạn Thịnh Phát)

Chị H. là một trong hàng trăm nghìn nhà đầu tư cá nhân đã bỏ tiền mua trái phiếu doanh nghiệp qua lời chào mời của nhân viên các ngân hàng và công ty chứng khoán. Với họ, trái phiếu doanh nghiệp như một khoản tiết kiệm có kỳ hạn, nhưng với lãi suất cao hơn. Họ cũng tin vào thông tin của tư vấn viên, trái phiếu là của “một công ty lớn, uy tín”. 

Thực tế việc công ty “lớn và uy tín” là không đủ để đảm bảo an toàn cho những nhà đầu tư cá nhân đã mua trái phiếu doanh nghiệp.

Ai sẽ trả tiền?

Một câu hỏi được nhiều cá nhân mua trái phiếu của Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông - một doanh nghiệp liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hoặc Tân Hoàng Minh quan tâm, là nếu doanh nghiệp gặp khó khăn  thì họ có thể “đòi” tiền từ ai.

Câu trả lời thực ra hết sức đơn giản: Từ doanh nghiệp phát hành, ở đây là An Đông hay Tân Hoàng Minh.

Các trung gian như Công ty chứng khoán hay Ngân hàng bán trái phiếu ra công chúng là các nhà đầu tư cá nhân, với bất kỳ cam kết nào, thì họ vẫn không phải là bên cuối cùng chịu trách nhiệm thanh toán. 

Báo cáo của FiinGroup cho thấy nhà đầu tư cá nhân nắm giữ tới gần 1/3 lượng trái phiếu doanh nghiệp ở thị trường thứ cấp (thị trường mua đi bán lại trái phiếu sau phát hành), trong khi tỷ lệ này ở thị trường sơ cấp chỉ là 10,11%. Việc các ngân hàng, công ty chứng khoán chào mời trái phiếu doanh nghiệp cho các nhà đầu tư cá nhân nghiệp dư như chị H. là hết sức phổ biến.

Môi giới trái phiếu doanh nghiệp là nghiệp vụ từng mang lại khoản doanh thu lớn cho công ty chứng khoán và các ngân hàng. Đó là khoản hoa hồng mà các doanh nghiệp phát hành trái phiếu trả cho họ, thông thường từ 1-2% giá trị trái phiếu chào bán được. 

Trái phiếu được chào bán cho nhà đầu tư cá nhân thường được quảng cáo với những thuật ngữ tài chính tương đối phức tạp do môi giới đưa ra. 

Đơn cử với “cam kết mua lại bất kỳ lúc nào”. Trên thực tế, khi người mua cần bán lại trái phiếu doanh nghiệp mình đang sở hữu, họ phải nhờ trung gian (ngân hàng hoặc công ty chứng khoán) rao bán để tìm người có nhu cầu mua.

Trong tình hình hiện nay, hiếm có nhà đầu tư nào sẵn sàng cho việc đó. Tổ chức trung gian hay tổ chức phát hành cũng không sẵn lòng mua lại, với lý do “chưa thu xếp được nguồn tiền”. Mới đây, VKC Holdings, một công ty thuộc hệ sinh thái Louis Holdings vừa ra thông báo hoãn thanh toán lãi trái phiếu do mất khả năng thanh toán. Louis Holding gắn liền tên tuổi với Chủ tịch Đỗ Thành Nhân, người vừa bị bắt hồi tháng 4 vừa qua vì hành vi thao túng chứng khoán.  

Trái phiếu doanh nghiệp khác tiền gửi tiết kiệm

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trong phát biểu sáng 10/10 khẳng định “tiền gửi của người dân tại ngân hàng đều được Nhà nước đảm bảo trong mọi trường hợp”. 

Ngan-hang-SCB-VNF
Người dân đến rút tiền tại Phòng giao dịch SCB Phú Mỹ Hưng ngay sau khi bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị bắt, sáng 8/10/2022 (Ảnh: MT)

Thực tế, khi người dân cầm chứng chỉ tiền gửi, sổ tiết kiệm, hay có tiền trong tài khoản đến xin rút tiền, đều được đáp ứng. Ngân hàng nhà nước cũng chuẩn bị nguồn tiền giúp SCB đáp ứng nhu cầu rút tiền của người dân.

Trong khi đó, trái phiếu doanh nghiệp là một loại giấy tờ ghi nhận việc doanh nghiệp vay tiền từ các cá nhân, tổ chức với cam kết thanh toán gốc và lãi vào một thời điểm nhất định.

Trong thời gian từ lúc phát hành đến lúc đáo hạn, trái phiếu doanh nghiệp có một hành trình tương đối phức tạp. Những trái phiếu này có thể được bán lại cho nhà đầu tư cá nhân không chuyên hoặc nhà đầu tư tổ chức. 

Khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp những vấn đề nghiêm trọng như chủ doanh nghiệp bị  bắt, bị khởi tố hình sự… thì khả năng doanh nghiệp vỡ nợ, mất khả năng thanh toán là rất cao. Bởi khi đó họ không thể đảo nợ (phát hành các khoản nợ mới để thanh toán nợ cũ) cũng như dòng tiền từ hoạt động kinh doanh bị nghẽn lại. 

Chính vì sự khác nhau cơ bản giữa các khoản tiền gửi ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp mà lãi suất các khoản vay này chênh lệch nhau rõ rệt.

Với các khoản tiền gửi tiết kiệm, lãi suất nửa năm vừa qua thường dao động xung quanh 5-7%/năm tùy kỳ hạn. Trong khi đó lãi suất trái phiếu doanh nghiệp được chào bán thường từ 10%/năm trở lên, thậm chí có lúc lên tới 13%/năm. Về mặt nguyên tắc trên thị trường vốn, các khoản vay càng rủi ro (khả năng vỡ nợ càng lớn), thì lãi suất càng cao. 

Có thể thấy, trái phiếu là kênh đầu tư mang lại lợi nhuận tốt hơn (do lãi suất cao hơn) nhưng cũng rủi ro hơn nhiều so với tiền gửi tiết kiệm. Nhà đầu tư cá nhân trong giai đoạn hiện nay do vậy phải thận trọng xem kỹ các điều khoản trái phiếu trước khi quyết định đầu tư. Nếu vẫn yêu thích trái phiếu doanh nghiệp, các quỹ đầu tư trái phiếu được vận hành chuyên nghiệp là một lựa chọn tốt nhờ tính hợp pháp và an toàn. 

Xem thêm: Ngân hàng SCB hoạt động ra sao trước khi người dân ồ ạt rút tiền trước hạn?


Sau kiểm toán, lợi nhuận sau thuế của VietCredit giảm 74%
Sau kiểm toán, lợi nhuận sau thuế của VietCredit giảm 74%

Mới đây, Công ty Tài chính Cổ phần Tín Việt (VietCredit; TIN) đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán cho năm tài chính 2023. Theo đó, thu nhập lãi thuần...

Một nhà băng tư nhân sắp tăng vốn điều lệ gấp đôi, chia cổ tức năm 2023 tỷ lệ 115%
Một nhà băng tư nhân sắp tăng vốn điều lệ gấp đôi, chia cổ tức năm 2023 tỷ lệ 115%

Techcombank (TCB) sẽ trình ĐHĐCĐ 2024 phương án chi trả cổ tức 15% bằng tiền và thưởng cổ phiếu tỷ lệ 1:1. Cùng đó, nhà băng này sẽ trình phương án tăng vốn điều lệ từ 35.225,1 tỷ đồng lên 70.450,2 tỷ đồng thông qua việc phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu.

MBS đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng 36% năm 2024
MBS đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng 36% năm 2024

Sáng ngày 28 3, Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (mã chứng khoán: MBS) tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024. Một số nội dung được chú ý là MBS đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng 36% năm 2024.

Giải mã cơn sốt chung cư
Giải mã cơn sốt chung cư

Từng một thời bị giới đầu tư “hắt hủi” vì gần như không tăng giá hoặc tăng rất chậm, đột nhiên từ giữa năm 2023 sang đầu năm 2024,...

Tin ngân hàng ngày 28/3: OCB dự kiến chia cổ tức tỷ lệ 20% trong năm 2024
Tin ngân hàng ngày 28/3: OCB dự kiến chia cổ tức tỷ lệ 20% trong năm 2024

VietinBank sắp rao bán ba thửa đất tại Vĩnh Long; Eximbank nhận giải thưởng thanh toán quốc tế xuất sắc; VPBank đồng loạt tăng lãi suất tiết kiệm ở tất cả kỳ hạn…

Giá vàng hôm nay (28/3): Đồng loạt tăng mạnh
Giá vàng hôm nay (28/3): Đồng loạt tăng mạnh

Giá vàng thế giới hôm nay (28/3) tăng khi các nhà đầu tư đang chờ đợi dữ liệu lạm phát sắp được công bố của Mỹ. Tại thị trường trong nước,...

Tỷ giá ngoại tệ hôm nay 28/3: Đồng USD nhích nhẹ
Tỷ giá ngoại tệ hôm nay 28/3: Đồng USD nhích nhẹ

Diễn biến trên thị trường Mỹ, ​​​​​​​chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) tăng 0,08%...

Giá vàng liên tiếp tăng vọt lên sát đỉnh lịch sử
Giá vàng liên tiếp tăng vọt lên sát đỉnh lịch sử

Chốt phiên giao dịch rạng sáng nay (28/3), giá vàng giao ngay tại thị trường New York đã tiếp tục tăng hơn 12 USD/ounce lên gần mức 2.192 USD/ounce...

Ưu đãi khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống với lãi suất cho vay ngắn hạn chỉ từ 4,0%/năm
Ưu đãi khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống với lãi suất cho vay ngắn hạn chỉ từ 4,0%/năm

Với mong muốn hỗ trợ ngày càng nhiều khách hàng tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi của Agribank để phục vụ nhu cầu đời sống, Agribank dành khoảng 10.000 tỷ đồng triển...

Cần quy định không cho ngân hàng thương mại bán bảo hiểm liên kết đầu tư
Cần quy định không cho ngân hàng thương mại bán bảo hiểm liên kết đầu tư

Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Thông tư quy định việc cấp đổi Giấy phép, cấp bổ sung nội dung hoạt động vào Giấy phép và một số quy định về tổ chức,...

Tin ngân hàng ngày 27/3: LPBank dự kiến mua 20 triệu cổ phiếu của công ty chứng khoán
Tin ngân hàng ngày 27/3: LPBank dự kiến mua 20 triệu cổ phiếu của công ty chứng khoán

SHB điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm; VIB đặt mục tiêu lãi trước thuế 2024 tăng 13%… là những tin tức tài chính và ngân hàng nổi bật.

SeABank - Nơi những người dành cả thanh xuân để cống hiến
SeABank - Nơi những người dành cả thanh xuân để cống hiến

Trên hành trình 30 năm phát triển, kết nối giá trị cuộc sống của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, mã chứng khoán SSB) không thể thiếu những con người tận tâm gắn bó...

NHNN hút về gần 156.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu
NHNN hút về gần 156.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu

Kể từ khi khởi động lại kênh tín phiếu, NHNN đã hút về tổng cộng gần 156.000 tỷ đồng thanh khoản và vẫn chưa có động thái bơm thêm.

Tỷ giá ngoại tệ hôm nay 27/3: Đồng USD hồi phục nhẹ trong khi chờ đợi chính sách tiền tệ mới từ Fed
Tỷ giá ngoại tệ hôm nay 27/3: Đồng USD hồi phục nhẹ trong khi chờ đợi chính sách tiền tệ mới từ Fed

Diễn biến trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) tăng 0,07%,...

Giá vàng tiếp tục tăng cao, SJC duy trì mức trên 80 triệu đồng/lượng
Giá vàng tiếp tục tăng cao, SJC duy trì mức trên 80 triệu đồng/lượng

Chốt phiên giao dịch rạng sáng nay (27/3), giá vàng giao ngay tại thị trường New York đã tiếp tục tăng hơn 5 USD/ounce. Trong khi đó, giá vàng miếng SJC...

Ngân hàng làm gì để khơi thông tín dụng?
Ngân hàng làm gì để khơi thông tín dụng?

Để đẩy mạnh tín dụng, theo các ngân hàng thương mại, lãi suất huy động đều đang rất thấp, là cơ sở để các ngân hàng tính toán thực hiện các gói tín dụng...

OCB công bố tài liệu trước đại hội với nhiều nội dung quan trọng năm 2024
OCB công bố tài liệu trước đại hội với nhiều nội dung quan trọng năm 2024

Ngân hàng TMCP Phương Đông (HOSE:OCB) vừa công bố tài liệu Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 bao gồm kế hoạch kinh doanh, phương án tăng vốn điều lệ, cùng nhiều nội dung...

SeABank đang rót tiền nhiều nhất vào ngành nào?
SeABank đang rót tiền nhiều nhất vào ngành nào?

Năm 2023, cơ cấu dư nợ cho vay theo ngành nghề kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank - Mã: SSB) ghi nhận thay đổi với hàng loạt sổ đỏ thế chấp.

Tin ngân hàng ngày 26/3: Standard Chartered dự báo GDP quý I của Việt Nam đạt 6,1%
Tin ngân hàng ngày 26/3: Standard Chartered dự báo GDP quý I của Việt Nam đạt 6,1%

Sacombank được Moody's nâng bậc nhiều chỉ số xếp hạng tín nhiệm; Eximbank ưu đãi chuyển tiền lớn nhất cho khách hàng cá nhân;...

VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance