"Ông lớn" ngành dược Traphaco lột xác ra sao sau 1 năm tái cấu trúc?

CTCP Traphaco (TRA) đang là doanh nghiệp số 1 về mảng đông dược tại Việt Nam. Năm 2022, đông dược tiếp tục là "con bò sữa" mang lại nguồn thu chính, khi đóng góp hơn 1.665 tỷ đồng, tương đương 63% doanh thu toàn Công ty.

Đặc biệt, từ năm 2021, Traphaco xây dựng kế hoạch tái cấu trúc với định hướng "Giữ vững vị thế số 1 Đông Dược - tập trung đầu tư phát triển Tân dược chất lượng cao" và được Đại hội cổ đông thường niên 2022 thông qua.

Hướng đi này xuất phát từ thị trường Đông dược bắt đầu gặp sự cạnh tranh và gặp nhiều khó khăn nên Traphaco chọn Tân dược là con đường "mở" nhờ năng lực sản xuất, kinh nghiệm và sự hỗ trợ của cổ đông chiến lược Daewoong đến từ Hàn Quốc.

Chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông 2023 vừa qua, ông Chung Ji Kwang - Chủ tịch HĐQT Traphaco - cho biết sẽ tiếp tục nỗ lực để hoàn thành các chỉ tiêu trong năm 2023. Trong đó, Công ty sẽ tận dụng cơ hội tăng trưởng, đầu tư phát triển các nhóm sản phẩm Methorphan, Cebraton, Tottri, Antot… và triển khai các sản phẩm mới, đưa vào sản xuất và ra thị trường ít nhất 19 sản phẩm. Mục tiêu doanh số sản phẩm mới triển khai trong năm 2023 khoảng 36 tỷ đồng, doanh số các sản phẩm mới triển khai thị trường từ năm 2021 khoảng 170 tỷ đồng.

Thực tế,  hiện nay nếu Đông dược có những sản phẩm chủ lực như Hoạt huyết dưỡng não, Boganic… thì theo lãnh đạo Traphaco, Tân dược cũng có sản phẩm chủ lực như nhóm thuốc ho mang về doanh số hơn 300 tỷ đồng/năm.

Traphaco đã lột xác ra sao?

Nhìn lại giai đoạn 2019-2022, doanh thu Traphaco tăng trưởng đều đặn với tốc độ bình quân 12%/năm, đặc biệt từ năm 2021 doanh thu vượt lên mặt bằng mới hơn 2.000 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đặc biệt tăng trưởng mạnh với bình quân 21% mỗi năm.

Năm 2023, trong bối cảnh khó khăn hiện nay, Traphaco đặt kế hoạch 2.600 tỷ đồng doanh thu thuần, 326 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế tăng lần lượt 8%, 11% so với cùng kỳ. Trong đó, công ty đặt mục tiêu doanh thu OTC (kênh bán lẻ ở tiệm thuốc) là 2.133 tỷ đồng, ETC (kênh đấu thầu tại sở và bệnh viện) là 206 tỷ đồng, tăng lần lượt 5%, 17% so với năm 2022.

Năm 2023, công ty dự kiến đưa vào sản xuất và cho ra thị trường ít nhất 19 sản phẩm mới với doanh số khoảng 36 tỷ đồng. Doanh số các sản phẩm mới triển khai thị trường từ năm 2021 khoảng 170 tỷ đồng.

Trên thực tế, trong 6 tháng đầu năm 2023 kết quả kinh doanh tại Traphaco không mấy khả quan. Theo đó, doanh thu thuần của Traphaco đạt 1.136 tỷ đồng giảm 6% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ cũng giảm 6% xuống 654 tỷ đồng.

Lợi nhuận gộp về hoạt động tài chính đạt 12,4 tỷ đồng, gấp 1,8 lần cùng kỳ. Tuy nhiên, do các loại chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp vẫn ở mức cao, hết 6 tháng đầu năm, lợi nhuận sau thuế của Traphaco vẫn giảm 9% so với cùng kỳ năm trước, đạt 158 tỷ đồng.

Như vậy, ông lớn ngành dược này đã hoàn thành 43,6% kế hoạch doanh thu và 48,5% kế hoạch lợi nhuận năm.

Trên bảng cân đối kế toán, tổng tài sản của Traphaco tại ngày 30/6 tăng nhẹ 5% so với đầu kỳ, đạt hơn 1.909 tỷ đồng. Trong đó, hàng tồn kho hơn 471 tỷ đồng, giảm nhẹ so với đầu năm, chiếm phần lớn là 173 tỷ đồng khoản nguyên vật liệu, tăng 11% so với đầu kỳ, 156 tỷ đồng khoản thành phẩm, tăng 5 tỷ đồng so với đầu kỳ. Trong khi đó, mức giảm lớn nhất đến từ khoản chi phí sản xuất kinh doanh dở dang, giảm 23% xuống còn 57 tỷ đồng.

Khoản đầu tư tài chính ngắn hạn tăng 25% lên gần 406 tỷ đồng, khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng tăng 6% lên gần 198 tỷ đồng, khoản trả trước cho người bán ngắn hạn tăng 3,2 lần lên gần 38 tỷ đồng.

Bên kia bảng cân đối kế toán, tính đến 30/6, nợ phải trả của Traphaco còn gần 434 tỷ đồng. Tập trung ở khoản phải trả người bán ngắn hạn hơn 124 tỷ đồng; khoản vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn tăng gấp 2,45 lần con số đầu kỳ, ghi nhận hơn 98 tỷ đồng khiến chi phí lãi vay trong nửa đầu năm 2023 tăng 11% so với cùng kỳ, lên hơn 842 triệu đồng, chiếm tới 76% chi phí tài chính của Traphaco.

Nợ vay tại Traphaco chủ yếu là nợ ngắn hạn tại các ngân hàng với lãi suất từ 4,8%-5,7%/năm. Chủ nợ lớn nhất tại Traphaco tính đến 30/6/2023 là Agribank chi nhánh Hà Nội với 50 tỷ đồng, đáo hạn vào tháng 12 tới đây, tài sản bảo đảm là các hợp đồng tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng.

Ngoài ra, ngân hàng MBBank chi nhánh Điện Biên Phủ cũng đang cho Traphaco vay hơn 16 tỷ đồng với thời hạn vay 3 tháng, đáo hạn vào ngày 27/9 này có lãi suất 5,4%. Tài sản đảm bảo là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất kinh doanh là Y tế - dược phẩm, hóa mỹ phẩm.

Dòng tiền âm

Với doanh nghiệp, mục tiêu kinh doanh có lợi nhuận luôn là một trong những ưu tiên được đặt lên hàng đầu. Doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng, hoàn thành vượt kế hoạch luôn mang tính tích cực và tạo tâm lý lạc quan cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, điều đó chưa đủ để đánh giá sức khỏe tài chính doanh nghiệp nếu bỏ qua yếu tố dòng tiền - một tiêu chí ít được doanh nghiệp đề cập ngay cả khi lập kế hoạch sản xuất - kinh doanh.

Cũng theo Báo cáo tài chính hợp nhất soát xét 6 tháng đầu năm 2023 tại Traphaco, việc ghi nhận tồn kho và chi phí trả trước, các khoản phải thu lớn khiến dòng tiền kinh doanh tại Traphaco 6 tháng đầu năm 2023 giảm còn 95,4 tỷ đồng (cùng kỳ 2022 ghi nhận hơn 183,6 tỷ đồng).

Ngoài ra, dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư cũng âm gần 118 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 dương hơn 66,6 tỷ đồng. Duy nhất có dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính dương gần 13 tỷ đồng (cùng kỳ 2022 âm hơn 155 tỷ).

Do đó, dòng tiền thuần trong kỳ tại Traphaco âm hơn 9,6 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 dương hơn 94,8 tỷ đồng.

Cuối tháng 6 vừa qua, cổ đông của Traphaco đã nhận được cổ tức chi trả đợt 2 bằng tiền mặt, tỷ lệ 10%, tương đương mỗi cổ phiếu, nhận được 1.000 đồng. Với hơn 41,45 triệu cổ phiếu đang lưu hành, Traphaco đã chi hơn 41,45 tỷ đồng để hoàn thành nghĩa vụ với cổ đông.

Năm 2022, công ty đã lên kế hoạch trả cổ tức tỷ lệ 30% bằng tiền mặt, chia làm 2 đợt, tổng số tiền phải chi là hơn 124,35 tỷ đồng. Trong đợt 1 vào ngày 30/11/2022, Traphaco đã chi gần 83 tỷ đồng tạm ứng cho cổ đông.

Năm 2023, Traphaco dự kiến tiếp tục chia cổ tức tỷ lệ 30%, và tỷ lệ trích lập các quỹ khác tương đương năm 2022.