VnFinance
Thứ năm, 14/10/2021, 09:19 AM

Tận dụng ưu đãi FTA: FDI hưởng lợi chính

Theo PGS.TS Lê Cao Đoàn, doanh nghiệp Việt Nam nhiều lần thiệt khi chưa tận dụng được các ưu đãi từ FTA, trong khi FDI là người hưởng lợi chính.

Trong những năm qua Việt Nam rất tích cực tham gia đàm phán, ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương.  Theo thống kê của Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), tính đến tháng 5/2021, Việt Nam đã tham gia tổng cộng 17 FTA, trong đó 14 FTA đã có hiệu lực, 1 FTA chưa phê chuẩn, sắp có hiệu lực (RCEP) và 2 FTA đang đàm phán (Việt Nam - EFTA và Việt Nam - Israel FTA).

14 FTA có hiệu lực mang đến cho các doanh nghiệp tại Việt Nam rất nhiều cơ hội, nhất là về xuất khẩu, với những ưu đãi thông qua việc cắt giảm thuế quan, cam kết mở cửa thị trường khá mạnh mẽ...

Tuy nhiên, theo nhận định của PGS.TS Lê Cao Đoàn, nguyên cán bộ Viện Kinh tế Việt Nam, FTA giúp xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tăng mạnh, song với việc nhiều năm qua doanh nghiệp FDI đóng vai trò chủ yếu trong xuất khẩu của Việt Nam thì đối tượng hưởng lợi chính từ các FTA chính là doanh nghiệp FDI, trong khi khả năng tận dụng những ưu đãi từ các hiệp định này của doanh nghiệp nội còn thấp.

Phân tích cụ thể, vị chuyên gia cho biết, trong 3 chủ thể lớn trong nền kinh tế Việt Nam gồm doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp tư nhân thì doanh nghiệp tư nhân èo uột nhất, bị hai chủ thể còn lại lấn át  trong khi doanh nghiệp tư nhân mới là doanh nghiệp đích thực của nền kinh tế Việt Nam, quyết định xu hướng phát triển của toàn nền kinh tế vì nó là sức sản xuất của chính người Việt Nam.

Toàn cầu hóa hình thành nên mạng lưới sản xuất - dịch vụ toàn cầu, tất cả các nước đều hội nhập vào đây và qua hệ thống này cấu trúc lại nền kinh tế của mình để đáp ứng được yêu cầu tăng sức sản xuất, tăng hiệu quả của nền kinh tế. Nói cách khác, tăng nội lực để tạo ra sự giàu có, thịnh vượng cho nền kinh tế đất nước.

Theo PGS.TS Lê Cao Đoàn, thoạt đầu, khi Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài, tăng cường tạo ra các doanh nghiệp "có hạng" khiến nhiều người có cảm nhận Việt Nam đã thực sự hội nhập với nền kinh tế thế giới, tuy nhiên, câu hỏi cần đặt ra là nó có cấu trúc lại nền kinh tế Việt Nam hay không, có làm tăng nội lực của nền kinh tế Việt Nam hay không?

Dệt may Việt Nam đối diện nguy cơ bị áp mức thuế MFN khi xuất vào EAEU. Ảnh: Báo Công thương

"Mục tiêu lớn nhất của nhà đầu tư nước ngoài không phải là làm giàu cho bất kỳ ai khác mà là làm giàu cho chính họ. Nhưng trong nền kinh tế thị trường, trong khi nhà đầu tư nước ngoài phấn đấu để tạo ra lợi ích cho họ, vô hình trung họ cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển nếu nó theo đúng nguyên lý của kinh tế thị trường là ngang giá và công bằng.

Nhưng Việt Nam vẫn còn bộ phận kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường. Nhà đầu tư nước ngoài phát hiện và lợi dụng những kẽ hở trong chính sách của nước sở tại để làm lời cho chính họ. Hiện tượng lỗ giả lãi thật, chuyển giá cũng từ đây mà ra", PGS.TS Lê Cao Đoàn chỉ rõ và cho biết, FDI đầu tư vào Việt Nam để tận dụng các ưu đãi về thuế, đất đai... và cả những ưu đãi mà các FTA do Việt Nam mất nhiều công sức đàm phán mang lại.

Khi xuất khẩu ra nước ngoài, sản phẩm phải phù hợp với nhu cầu của thị trường, trong đó có những nhu cầu ấy rất cao cấp với các chuẩn mực về kỹ thuật, y tế... Trong khi bộ phận kinh tế tư nhân yếu kém, kinh tế nhà nước kém hiệu quả thì FDI nắm giữ những mảng miếng ấy, chẳng hạn như xuất khẩu điện tử.

Năng lực về vốn, công nghệ của FDI rất tốt, giúp nâng cao sức sản xuất nhưng khi lượng hàng xuất khẩu tăng vọt thì lại gặp phải rào cản vì hạn ngạch ưu đãi do một số FTA mà Việt Nam ký kết quy định. Vượt quá hạn ngạch ấy, hàng Việt Nam bị đánh thuế cao hơn, doanh nghiệp không được lời mấy, trong khi hàng hóa khó cạnh tranh được với hàng hóa của nước sở tại hoặc quốc gia khác vì mất đi lợi thế.

Minh chứng cho điều này, ông dẫn sự việc liên quan đến ngành dệt may làm ví dụ.

Theo đó, vào cuối tháng 9 vừa qua, Ủy ban Kinh tế Á Âu (EEC) thông báo nhiều mặt hàng dệt may của Việt Nam xuất khẩu vào Liên minh Kinh tế Á Âu (EAEU) vượt mức ngưỡng hạn ngạch thuế quan ưu đãi nhập khẩu quy định cho năm 2021 trong 7 tháng đầu năm theo quy định tại Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á Âu (VN-EAEU FTA).

Điều này đồng nghĩa với việc mặt hàng dệt may có nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ ngưỡng khi nhập khẩu vào EAEU. Theo đó, tùy thuộc lượng xuất khẩu vượt ngưỡng, các mặt hàng dệt may của Việt Nam sẽ bị áp mức thuế ưu đãi tối huệ quốc (MFN) trong thời gian 6 tháng hoặc 9 tháng.

"Rõ ràng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thua đơn thiệt kém, từ chuyện vay vốn, cấp đất đến cả trong xuất khẩu...", ông Đoàn nói và nhấn mạnh lại yêu cầu chiến lược phải giải quyết là làm sao để nền kinh tế thực sự là của Việt Nam, không chỉ sản xuất trên đất nước Việt Nam mà là sản xuất của những doanh nghiệp Việt Nam.

"Chúng ta muốn xuất khẩu tăng vọt, nền kinh tế phình to nhưng lại không phải nhờ vào nội lực của nền kinh tế, điều này làm tổn thương sự trưởng thành của kinh tế tư nhân, làm cho kinh tế tư nhân yếu kém đi vì không có cạnh tranh, công bằng. Thậm chí, không chỉ bị doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI chèn ép, trong kinh tế tư nhân còn có một số doanh nghiệp nổi lên nhưng lại cũng chèn ép những doanh nghiệp tư nhân yếu thế hơn.

Phương thức phát triển dựa vào FDI phải thay đổi, nếu cứ dựa mãi vào đó, kinh tế Việt Nam mãi không thể lớn được. 

FDI có được lợi thế, lấn sân các lĩnh vực cao cấp, mà đó lại chính là lĩnh vực đem lại lợi thế cho sự phát triển mạnh nhất", PGS.TS Lê Cao Đoàn lưu ý.


Lê Dương - Tiên phong ứng dụng Công nghệ cao trong An toàn lao động và PCCC
Lê Dương - Tiên phong ứng dụng Công nghệ cao trong An toàn lao động và PCCC
28/03/2024 Doanh nghiệp

Với sứ mệnh góp phần xây dựng một nền kinh tế bền vững, thân thiện môi trường và đề cao nhân sinh, Công ty Lê Dương Technology...

Quảng Nam: Công ty Cổ phần Bao bì KIMPACK bị xử phạt 80 triệu đồng
Quảng Nam: Công ty Cổ phần Bao bì KIMPACK bị xử phạt 80 triệu đồng
27/03/2024 Doanh nghiệp

Công ty Cổ phần Bao bì KIMPACK bị xử phạt 80 triệu đồng vì đưa công trình nhà máy vào sử dụng, hoạt động khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm...

Năm 2023, 'hệ sinh thái' của đại gia Lê Văn Kiểm kinh doanh ra sao?
Năm 2023, 'hệ sinh thái' của đại gia Lê Văn Kiểm kinh doanh ra sao?
27/03/2024 Doanh nghiệp

Năm 2023, KN Cam Ranh và KN Vạn Ninh trong "hệ sinh thái" của đại gia Lê Văn Kiểm đều ghi nhận kết quả kinh doanh trái chiều, nợ phải trả đều tăng đáng kể.

Khởi tố, bắt tạm giam Shark Thủy Chủ tịch Egroup tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Khởi tố, bắt tạm giam Shark Thủy Chủ tịch Egroup tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản
26/03/2024 Doanh nghiệp

Ngày 26 3, tại họp báo của Bộ Công an, trung tướng Tô Ân Xô (người phát ngôn Bộ Công an) cho biết, căn cứ kết quả điều tra của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam ông Nguyễn Ngọc Thủy về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản .

Thành viên của Xuân Thiện Group kinh doanh ngày càng 'lao dốc'
Thành viên của Xuân Thiện Group kinh doanh ngày càng "lao dốc"
26/03/2024 Doanh nghiệp

Công ty NHNN Xuân Thiện Đắk Lắk được biết đến là một thành viên thuộc Tập đoàn Xuân Thiện (Xuân Thiện Group) – đơn vị quản lý, vận hành...

Quảng Nam: Thu hồi quyết định miễn tiền thuê đất đối với Công ty TNHH Giáo dục Yến Nhung
Quảng Nam: Thu hồi quyết định miễn tiền thuê đất đối với Công ty TNHH Giáo dục Yến Nhung
25/03/2024 Doanh nghiệp

Cục Thuế tỉnh Quảng Nam xác định Công ty TNHH Giáo dục Yến Nhung đã được miễn tiền thuê đất đối với dự án Trường Mầm non Trăng Non 2,...

Dự báo tăng trưởng GDP quý I của Việt Nam đạt 6,1%
Dự báo tăng trưởng GDP quý I của Việt Nam đạt 6,1%
25/03/2024 Doanh nghiệp

Trong báo cáo cập nhật kinh tế mới nhất về Việt Nam công bố ngày 25/3, ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP quý I của Việt Nam...

Hệ thống VNDirect bị tấn công
Hệ thống VNDirect bị tấn công
25/03/2024 Doanh nghiệp

Sáng 25/3, CTCP Chứng khoán VNDirect (HoSE: VND) phát đi thông báo cho biết hệ thống của công ty bị hacker tấn công từ 10 giờ sáng 24/3.

Cổ phiếu TCR vẫn lỗ lũy kế hơn 150 tỷ đồng
Cổ phiếu TCR vẫn lỗ lũy kế hơn 150 tỷ đồng
25/03/2024 Doanh nghiệp

HOSE cho biết sẽ giữ nguyên diện cảnh báo đối với cổ phiếu TCR vì lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tại ngày 31/12/2023 là “âm” hơn 150 tỷ đồng.

Xử phạt Công ty Quang Thuận hơn 92 triệu đồng do vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán
Xử phạt Công ty Quang Thuận hơn 92 triệu đồng do vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán
22/03/2024 Doanh nghiệp

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối...

Năm 2023, 'hệ sinh thái' của đại gia thủy điện Trương Đình Lam làm ăn ra sao?
Năm 2023, "hệ sinh thái" của đại gia thủy điện Trương Đình Lam làm ăn ra sao?
22/03/2024 Doanh nghiệp

Sở hữu một loạt các dự án thủy điện quy mô lớn, song các công ty của đại gia thủy điện Trương Đình Lam đều ghi nhận kết quả kinh doanh ảm đạm...

Vĩnh Phúc: Tạm hoãn xuất cảnh loạt lãnh đạo doanh nghiệp do nợ thuế
Vĩnh Phúc: Tạm hoãn xuất cảnh loạt lãnh đạo doanh nghiệp do nợ thuế
21/03/2024 Doanh nghiệp

Cục Thuế tỉnh Vĩnh Phúc vừa có loạt văn bản gửi Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an), thông báo về việc tạm hoãn xuất cảnh đối với nhiều lãnh đạo doanh nghiệp...

Hơn 6.500 tỷ đồng trái phiếu đến hạn trong tuần thứ 3 tháng 3/2024
Hơn 6.500 tỷ đồng trái phiếu đến hạn trong tuần thứ 3 tháng 3/2024
20/03/2024 Doanh nghiệp

Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến ngày đáo hạn trong tuần thứ 3 của tháng 3 là 6.580 tỷ đồng. Trong đó, Công ty Golden Hills sẽ phải đáo hạn 5.670 tỷ đồng.

'Soi' tiềm lực hai nhà đầu tư muốn làm khu dân cư 250 tỷ tại Bắc Giang
"Soi" tiềm lực hai nhà đầu tư muốn làm khu dân cư 250 tỷ tại Bắc Giang
20/03/2024 Doanh nghiệp

CTCP Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Hưng Yên (Hưng Yên Group) và CTCP Xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh (HCMCC - mã: HMS) là 2 nhà đầu tư đang ký tham gia...

Top 10 Công ty Bất động sản năm 2024
Top 10 Công ty Bất động sản năm 2024
19/03/2024 Doanh nghiệp

Ngày 19/03/2024, Vietnam Report chính thức công bố Top 10 Công ty bất động sản năm 2024. Theo bảng xếp hạng 10 doanh nghiệp này không biến động so với năm 2023, trong đó 3 doanh nghiệp dẫn đầu vẫn là Vinhomes, Nam Long, Ecopark.

Bộ Tài chính: Xử phạt 21 doanh nghiệp kiểm toán, đình chỉ loạt kiểm toán viên
Bộ Tài chính: Xử phạt 21 doanh nghiệp kiểm toán, đình chỉ loạt kiểm toán viên
18/03/2024 Doanh nghiệp

Mới đây, Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2023 đã thực hiện việc xử phạt vi phạm hành chính đối với 21 doanh nghiệp kiểm toán và 3 kiểm toán viên hành nghề...

Doanh nghiệp đề xuất cắt giảm thủ tục, điều chỉnh lãi suất và mở rộng đối tượng cho vay để phát triển nhà
Doanh nghiệp đề xuất cắt giảm thủ tục, điều chỉnh lãi suất và mở rộng đối tượng cho vay để phát triển nhà
17/03/2024 Doanh nghiệp

Trong khuôn khổ Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, các doanh nghiệp đã đưa ra một số đề xuất lớn để hỗ trợ,...

Thủ tướng: '5 tăng', '5 giảm', '5 tăng tốc, bứt phá' để thúc đẩy tăng trưởng
Thủ tướng: "5 tăng", "5 giảm", "5 tăng tốc, bứt phá" để thúc đẩy tăng trưởng
15/03/2024 Doanh nghiệp

Định hướng chỉ đạo, điều hành năm 2024, Thủ tướng khái quát bằng ba cụm từ: "5 tăng", "5 giảm", "5 tăng tốc, bứt phá", trong đó có tăng tốc...

Thủ tướng yêu cầu có giải pháp tín dụng với từng doanh nghiệp bất động sản
Thủ tướng yêu cầu có giải pháp tín dụng với từng doanh nghiệp bất động sản
15/03/2024 Doanh nghiệp

Thủ tướng yêu cầu rà soát, phân loại các dự án bất động sản để kịp thời có giải pháp tín dụng phù hợp đối với từng doanh nghiệp, từng dự án đủ điều kiện.

VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance