Dư luận rất băn khoăn
Cụ thể, PGS.TS Nguyễn Đình Thám - Đại học Xây dựng Hà Nội cho biết, thông tin từ đại diện Ban quản lý đường sắt đô thị TPHCM (MAUR - chủ đầu tư) vừa cho biết, lại phát hiện thêm 4 gối cao su thuộc gói thầu CP2 (đoạn trên cao và depot) lệch khỏi đá kê gối 7mm và 11mm không rõ nguyên nhân.
Sự cố rớt gối cao su tuyến metro số 1 được phát hiện trước đó. Ảnh: PLO
Cụ thể, 2 gối cao su bản thép (của nhà sản xuất Mageba) sử dụng cho dầm cầu cạn tại vị trí trụ P9-05 thuộc đoạn cầu cạn VD9 và 2 gối cao su bản thép (của nhà sản xuất Kawakin) tại vị trí trụ P11-06 thuộc đoạn cầu cạn VD11.
Theo vị chuyên gia, việc xảy ra các sai số dịch chuyển là do lỗi thiết kế, thi công. Do đó, cần phải có đánh giá rất cụ sai sót trên là do thiết kế không đúng hay do thi công sai đã dẫn đến sự dịch chuyển của các gối cao su này? Ngoài ra, tỉ lệ sai số cho phép là bao nhiêu? Sự dịch chuyển của các gối với các tỉ lệ sai số trên có nằm trong giới hạn cho phép hay không?
Nếu sai số trên nằm trong điều kiện cho phép thì không đáng ngại, nhưng nếu sai số trên vượt ngoài tỉ lệ cho phép, bắt buộc phải rà soát, kiểm tra lại toàn bộ các khâu thực hiện liên quan, bao gồm từ khâu thiết kế, thực hiện thi công cho tới khâu giám sát công trình...
Đặc biệt lưu ý, sự cố 4 gối cao su này được phát hiện tiếp sau sự cố gối cao su dầm cầu cạn tại trụ P14-10 và một gối cầu khác bị lệch khỏi vị trí 100mm tại trụ P12-34.
Cả 6 sự cố trên đều thuộc gói thầu CP2 (đoạn trên cao và depot) do liên danh Sumitomo - Cienco6 (SCC) làm tổng thầu.
PGS Nguyễn Đình Thám cho rằng, khi sự cố xảy ra liên tiếp thành một chuỗi khiến dư luận đặt ra nhiều nghi ngờ về chất lượng của dự án. Vì điều này, ông yêu cầu phải đặt máy quan trắc, theo dõi tiếp dự án, nhằm sớm phát hiện các sự cố để có hướng xử lý kịp thời.
Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị phải có ý kiến của tác giả thiết kế, đại diện chủ đầu tư, cũng như bên thi công để đánh giá một cách toàn diện nhất. Việc đánh giá, làm rõ nguyên nhân các sự cố trên là khẩn cấp nhằm giảm tối đa các ảnh hưởng, thiệt hại đến toàn bộ kết cấu bên trên do tổng thầu của gói CP2 đã thi công xây dựng và tổng thầu gói thầu số 3 đang thi công lắp đặt.
Đồng thời, việc nhanh chóng thực hiện khắc phục gối cầu bị rơi, các gối cầu bị dịch chuyển nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho dự án và triển khai các công việc tiếp theo đạt chất lượng, tiến độ theo kế hoạch đề ra.
Cần đánh giá nguy cơ, xử lý trách nhiệm thật nghiêm
Liên quan tới dự án này, trước đó các cơ quan chức năng còn xác định hai gối dầm bị dịch chuyển là do thi công lệch, mối nối nhịp nằm trùng với mối nối ray. Khe hở trên đá kê cũng vượt quá giới hạn, dẫn tới nguy cơ làm gối bị trượt.
Nhắc lại quan điểm, về thiết kế việc thi công lệch với thiết kế là điều không được phép. Bởi khi mối nối nhịp cầu nằm quá gần hoặc trùng với mối nối ray sẽ dẫn tới chuyển động của dầm lớn, khả năng chịu lực của gối bị quá tải và làm gối bị trượt, nguy cơ rủi ro cao.
Kể cả với khe hở trên đá gối kê vượt quá giới hạn cũng là vấn đề phải cảnh báo, vì khi thi công dự án lớn như metro số 1 bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt thiết kế thi công.
"Khe hở trên đá kê gối vượt quá giới hạn nghĩa là thiết kế thi công đã không bảo đảm, có nguy cơ dẫn tới những rủi ro, gây tai nạn", ông Thám nói.
Kết nối các sự cố, vị chuyên gia kiến nghị các cơ quan chuyên môn phải rà soát, kiểm tra, làm rõ nguyên nhân để làm rõ được nguy cơ, thiệt hại từ đó đưa ra phương án khắc phục cũng như các biện pháp xem xét, xử lý trách nhiệm cụ thể của các bên.
Trong một diễn biến mới nhất, theo thông tin trên báo chí, Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM (MAUR) vừa có văn bản hỏa tốc số 603 gửi Giám đốc dự án Liên danh NJPT và Giám đốc dự án Liên danh Sumitomo-Cienco6 về việc thu hồi giá trị đã thanh toán cho hạng mục gối cao su và lao lắp dầm thuộc gói thầu số 2 (đoạn đi trên cao), dự án xây dựng tuyến metro số 1 (Bến Thành-Suối Tiên).
Theo văn bản của MAUR, trong quá trình giải quyết sự cố liên quan đến gối cao su các hạng mục liên quan đến gối cầu vẫn còn một số tiêu chuẩn chưa được phê duyệt đối với vật liệu hoặc đối với tiêu chuẩn phương pháp thí nghiệm. Tuy nhiên, Liên danh Sumitomo-Cienco6 vẫn triển khai thi công và được Liên danh NJPT tiến hành nghiệm thu và xác nhận thanh toán.
Sau khi rà soát các quy định pháp lý, MAUR nhận thấy chưa đủ cơ sở pháp lý để thực hiện thanh toán cho Liên danh Sumitomo-Cienco6. Do đó, xem như nhà thầu chưa hoàn thành công tác thi công gối cầu nên không đủ cơ sở để đề nghị nghiệm thu thanh toán.
Bên cạnh đó, công tác lao lắp dầm chỉ có thể được thực hiện sau khi các gối cao su đã được hoàn thành và nghiệm thu chất lượng theo quy định trong hợp đồng và các quy định của pháp luật. Trong bối cảnh Liên danh Sumitomo-Cienco6 chưa hoàn thành việc thi công gối cao su nên MAUR đánh giá nhà thầu cũng chưa hoàn thành hạng mục lao lắp dầm.
Do đó, MAUR thông báo sẽ tiến hành thu hồi toàn bộ số tiền đã thanh toán cho Liên danh Sumitomo-Cienco6 đối với hạng mục gối cao su và lao lắp dầm.