Bi kịch của giới trẻ sau đại dịch: Việc làm có thể mất bất cứ lúc nào, nợ nần chồng chất và không biết bao giờ mới mua được nhà
Đối với Killian Mangan, người tốt nghiệp năm ngoái, đúng lúc đại dịch bùng nổ và đã rất khó tìm việc, "chúng tôi đang chết chìm trong sự bấp bênh và chẳng có ai giúp đỡ".

Akin Ogundele đã làm mọi thứ đúng đắn. Sinh ra và lớn lên ở London, là con trai của những người nhập cư, anh đã chăm chỉ làm việc, đi học đại học, tìm được 1 việc làm tốt trong lĩnh vực tài chính, kết hôn và có 2 con. Nhưng giờ đây, ở tuổi 34, anh cảm thấy thực sự bế tắc.
Gia đình nhỏ của anh hiện vẫn sống trong 1 căn hộ đi thuê bởi vì lương của 2 vợ chồng không thể đủ trang trải tiền mua nhà. Sau nhiều thập kỷ giá nhà liên tục tăng, trung bình số tiền đi vay để mua được ngôi nhà đầu tiên ở London đã tăng lên trên 100.000 bảng.
Nhiều đồng nghiệp của Ogundele đã mua được nhà nhờ sự trợ giúp của bố mẹ họ, nhưng anh không có điều kiện như vậy và khoản tiền tiết kiệm của gia đình chẳng thể đuổi kịp đà tăng chóng mặt của giá nhà.
Ogundele biết rằng cuộc sống đi thuê nhà rất bấp bênh và sức khỏe của gia đình cũng bị ảnh hưởng vì sống quá gần đường lớn. Tuy nhiên lo ngại lớn nhất của anh là mình sẽ cho con cái được bao nhiêu tài sản để chúng không rơi vào hoàn cảnh tương tự. "Khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, người giàu thì cứ giàu thêm còn những người như chúng tôi thì ngày càng nghèo đi".
Đó là tâm trạng chung của nhiều người trẻ thuộc thế hệ của Ogundele, và không chỉ ở London mà là trên khắp thế giới. Đó là kết quả từ khảo sát của Financial Times thực hiện trên 1.700 người trẻ dưới 35 tuổi về cuộc sống hiện tại và những kỳ vọng của họ sau đại dịch. Khảo sát được thực hiện tại các quốc gia Nam Phi, Campuchia, Na Uy, Australia, Đan Mạch, Mỹ, Ba Lan, Lebanon, Brazil, Malaysia, Ấn Độ và Trung Quốc.

Tương lai bất định
Nhiều người miêu tả họ cảm thấy giống như dưới chân mình chẳng có thứ gì vững chắc. "Hầu hết mọi người ở độ tuổi của tôi vẫn đang chật vật chỉ để tìm 1 chỗ đứng", Tom, 1 kiến trúc sư nói. "Thực sự kiệt sức, không ai yêu cầu 1 cuộc sống dễ dàng miễn phí, nhưng tất cả bạn bè của tôi đều đã làm việc chăm chỉ mà không thu được kết quả như ý muốn. Nhiều người đang mất lòng tin vào hệ thống".
Đối với Killian Mangan, người tốt nghiệp năm ngoái, đúng lúc đại dịch bùng nổ và đã rất khó tìm việc, "chúng tôi đang chết chìm trong sự bấp bênh và chẳng có ai giúp đỡ".
Trước đây, người trẻ rất lạc quan về viễn cảnh tương lai tươi sáng hơn so với các thế hệ trước. Bởi họ có các cơ hội giáo dục tốt hơn, chi phí đi lại rẻ hơn, môi trường việc làm cởi mở và đa dạng cùng với sự trợ giúp của công nghệ.
Tuy nhiên, thực tế là chi phí nhà ở và giáo dục ngày càng đắt đỏ. Họ ngày càng phải cạnh tranh gay gắt hơn để có việc làm và việc làm thì cũng bấp bênh. Ogundele và nhiều người khác cho rằng tài sản của bố mẹ trở thành yếu tố quan trọng quyết định tương lai của họ, quan trọng hơn cả những nỗ lực của chính họ.
Các số liệu thống kê cho thấy nhận định đó hoàn toàn có lý. Ví dụ, tại Anh, nghiên cứu của Institue for Fiscal Studies dự báo rằng trung bình tỷ lệ tài sản thừa kế/thu nhập cả đời của những người sinh ra trong thời kỳ những năm 1980 sẽ cao gần gấp đôi so với những người sinh ra trong thời kỳ những năm 1960.
Điều này sẽ phá hủy tính di động của xã hội. Đối với những người sinh ra trong những năm 1980 có bố mẹ nằm trong nhóm 20% nghèo nhất, tài sản thừa kế sẽ giúp thu nhập cả đời của họ tăng thêm 5%. Nhưng đối với những người có bố mẹ nằm trong nhóm 20% giàu nhất, tài sản thừa kế giúp thu nhập cả đời của họ tăng tới 29%. Tỷ lệ tương ứng trong nhóm những người sinh ra trong những năm 1960 chỉ là 2% và 17%.
Đại dịch Covid-19 với những đợt phong tỏa và đà phục hồi kinh tế theo hình chữ K càng khiến khoảng cách nới rộng hơn bao giờ hết.
Tháng 3 năm ngoái, Stuart bắt đầu làm việc tại 1 công ty viễn thông với hi vọng đó sẽ là bước đệm để có được việc làm vô thời hạn sau 12 tháng nữa. Tuy nhiên, tháng trước, anh và các đồng nghiệp được mời tham dự 1 cuộc họp thông báo rằng khoảng 40 người bị sa thải.
Không có việc làm ổn định là thứ mà nhiều người tham gia khảo sát của FT than phiền. Ở khu vực eurozone, gần một nửa trong độ tuổi 15-24 phải làm việc theo các hợp đồng thời vụ. Khi đại dịch ập đến, họ là nhóm bị thất nghiệp nhiều nhất.

Những người có được công việc ổn định đã phải đối mặt với sự cạnh tranh thực sự khốc liệt. "Sau khoảng 30 lần bị từ chối, tôi được chọn từ khoảng 2.500 ứng viên để tham gia bài test tâm lý, sau đó là phỏng vấn qua video và nhiều vòng phỏng vấn khác trước khi được ký hợp đồng đào tạo 2 năm", Hadrien, 1 sinh viên mới tốt nghiệp ở Anh nói. "Chúng tôi phải cạnh tranh với máy móc và robot, bên cạnh những nhân lực ngày càng chuyên nghiệp hơn".
Và sau khi đã có công việc thì người trẻ còn phải đối mặt với tiền lương tăng trưởng rất chậm chạp, nợ sinh viên và giá nhà ngày càng tăng. "Tôi có 1 công việc mà đối với các thế hệ khác là có thu nhập tốt. Nhưng tôi không thể mua được 1 căn hộ 2 phòng ngủ ở gần công ty và nuôi sống gia đình. Vì thế khi tôi phải nghĩ đến chuyện đề xuất tăng lương hoặc đổi việc làm vì không có nhiều thời gian để chờ đợi".
Ngày càng có nhiều người làm việc trong các lĩnh vực áp lực lớn như luật và kế toán cảm thấy cái giá mà họ phải đánh đổi sức khỏe và cuộc sống cá nhân không còn xứng đáng nữa.
Một thanh niên Thượng Hải cho biết đà bùng nổ của kinh tế Trung Quốc đem đến cho cậu nhiều cơ hội hơn so với bố mẹ, nhưng giá nhà thì tăng chóng mặt và điều kiện làm việc ngày càng xấu đi. "Có thể bạn đã nghe đến 996, văn hóa làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần".
Dù ở nước phát triển hay đang phát triển, nhiều người tham gia khảo sát của FT lo ngại về triển vọng chính trị và môi trường của thế giới. Khi Khalida Abdulrahim đang học ngành kinh doanh 10 năm trước, có rất nhiều nhận định lạc quan về "sự trỗi dậy của châu Phi và các nước đang phát triển". Nhưng giờ đây cô gái 27 tuổi người Nigeria đang làm việc cho Google ở London không còn cảm thấy lạc quan về quê nhà nữa.
"Thời bố mẹ tôi, họ được hưởng nền kinh tế đầy hứa hẹn và tràn đầy lạc quan, họ cũng tận dụng được điều đó. Nhưng đến thế hệ tôi thì nền kinh tế Nigeria không có nhiều hi vọng và trở nên u ám. Lợi thế duy nhất của chúng tôi so với bố mẹ là tính kết nối vượt trội của thế giới ngày nay".
Tham khảo Financial Times
TIN LIÊN QUAN
-
Năm 2020: Gần 60% lao động ngành du lịch mất việc làm, 90% DN lữ hành quốc tế phải đóng cửa vì Covid-19
-
Mất việc do Covid-19, người lao động được hưởng những quyền lợi gì?
-
Nghịch lý: Số người mất việc tăng đột biến, doanh nghiệp vẫn than khó tuyển lao động
-
Doanh thu giảm 50.000 tỷ, hơn 10.000 nhân viên Vietnam Airlines mất việc
Kinh tế Việt Nam ghi nhận những tín hiệu tăng trưởng tích cực
Bất chấp những bất ổn kinh tế thế giới và áp lực nội tại, Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm lên tới 7,52% – cao nhất trong hơn một thập kỷ.
Nhiều khoản phí, lệ phí trong lĩnh vực xây dựng và hạ tầng được giảm 50%
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất - kinh doanh, thúc đẩy đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số...
3 kịch bản GDP Việt Nam ảnh hưởng từ chính sách thuế mới của Mỹ
Cục Thống kê cho biết, chính sách thuế mới của Mỹ, đặc biệt là mức thuế đối ứng 46% áp dụng cho hàng hóa từ Việt Nam, đang tạo ra những thách thức lớn đối...
Tổng thống Trump gửi thông báo thuế quan cho các nước
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch gửi thông báo về mức thuế quan cho các nước vào hôm nay, dự kiến có 100 quốc gia nhận mức thuế quan...
Quy định mới về đăng ký hộ kinh doanh
Tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, Chính phủ nêu rõ quy định về hộ kinh doanh và đăng ký hộ kinh doanh.
Từ 1/7, giảm 50% nhiều loại phí hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đến hết 2026
Thông tư quy định giảm lệ phí cấp Giấy phép hoạt động đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; phí xác minh giấy tờ,...
Các đối tượng không chịu thuế VAT
Chính phủ ban hành Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó hướng dẫn cụ thể về các đối tượng...
Quốc hội quy định giảm 2% thuế VAT, giá xăng dầu được điều chỉnh giảm từ ngày 1/7
Từ ngày 1/7, liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu khi chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 204/2025/QH15...
Những chính sách kinh tế nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Quản lý chặt thuế thương mại điện tử; Không được khuyến mại quá 50%; Sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế…
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có...
Miễn học phí cho học sinh công lập trên cả nước
Chiều 26/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh...
Quốc hội thông qua Luật sửa đổi 8 luật tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, tạo đột phá cải cách thủ tục
Quốc hội vừa biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính và đầu tư, bao gồm: Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo...
Quốc hội thông qua 8 Luật (sửa đổi) nhằm tạo thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh
Với 90,38% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung 8 luật quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng và hiệu quả hơn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển kinh tế tư nhân
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định 1186/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 phê duyệt danh sách thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Đề xuất bỏ giấy phép xây dựng: Tín hiệu cải cách, nhưng cần lộ trình và chuẩn mực rõ ràng
Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh cải cách hành chính, việc đề xuất miễn giấy phép xây dựng cho một số loại công trình đang thu hút nhiều sự quan tâm của cộng đồng...
Chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp
Dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng quy định đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức...
Quốc hội "chốt" giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026, mở rộng nhiều dịch vụ, hàng hoá
Sáng 17/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng với 452/453 đại biểu có mặt bấm nút tán thành. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7 đến hết 31/12/2026.
Tiểu thương đồng loạt đóng quầy vì hiệu ứng "sợ sai"
Chưa bao giờ các khu chợ truyền thống - từng là biểu tượng sầm uất của buôn bán tiểu thương - lại lâm vào tình cảnh ảm đạm như thời gian gần đây....
Quốc hội chốt áp thuế suất ưu đãi 10% cho báo chí
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) quy định áp mức thuế suất ưu đãi 10% đối với thu nhập của các cơ quan báo chí.
Xem nhiều




