Dịch Covid-19 và liều vaccine chống vị kỷ
Sau đại dịch Covid-19, thế giới phẳng sẽ không thể được hiểu như là cách mà nhóm người có ưu thế biện minh cho mục tiêu kiếm lợi xuyên biên giới...
Lời nói thật sẽ giúp tỉnh ngộ. Lời nói thật cần phải xuất hiện đúng lúc, dù nuốt trôi nó còn hơn nuốt 1000 viên thuốc đắng. Đặc biệt, khi đó là lời nói thật cho tất cả.
Hai năm vừa qua, con virus mang tên SAR-CoV-2 đã gây nên những tai biến thuộc loại chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Tính tới thời điểm này, theo cập nhật của Worldometers, khoảng 171 triệu người mắc bệnh, hơn 3,5 triệu người đã tử vong.
Ngay cả ở những nước phát triển, số lượng người mắc bệnh ở mức cao khiến cho không chỉ hệ thống y tế quá tải. Người ta phải chứng kiến rất nhiều cảnh tượng đau lòng khi các nhà xác không còn chỗ chứa người quá cố nên xe đông lạnh đã bị trưng dụng.
Mới đây nhất, cuộc càn quét của dịch Covid-19 tại Ấn Độ đã làm quốc gia đông dân thứ hai thế giới này điêu đứng. Không nỗi đau nào riêng của ai, đương nhiên, nhưng liệu chúng ta có nhìn thấy điều gì khác?

Thế giới phẳng là khái niệm được nhà báo Mỹ Thomas Friedman đưa ra vào những năm đầu thế kỷ 20 với nhiều hàm ý ngợi ca quá trình toàn cầu hóa. Một trong những hệ quả của 'thế giới phẳng' là sự phân chia các khâu trong quá trình sản xuất chủ yếu theo cách những khâu mang lại lợi nhuận lớn nhất thuộc về quốc gia sở hữu thương hiệu, còn những người trực tiếp tạo ra các bộ phận của sản phẩm chỉ nhận phần lợi ít ỏi của việc gia công.
Sự bất bình đẳng này, trong những điều kiện bình thường, là điều đương nhiên phải chấp nhận. Dù vậy, cuộc khủng hoảng thiết bị y tế, từ chiếc khẩu trang trở đi khi đại dịch Covid-19 bùng phát đã buộc nhiều quốc gia phải nghĩ lại.
Phản ứng ngược theo cách di chuyển nhà máy về bản quốc có thể chỉ làm các nền kinh tế gia công rung chấn nhẹ nhưng lại không thuyết phục với chính các quốc gia đang ấp ủ ý định ấy.
Có nhiều yếu tố ngăn trở, trong đó, quan trọng nhất là thế giới phẳng, cộng với sự bùng nổ của kinh tế số khiến những ông chủ thật sự khác là những tập đoàn đa quốc gia, những ông chủ công nghệ... Giải pháp duy trì chuỗi cung ứng, đặc biệt là cung ứng các sản phẩm thiết yếu trong điều kiện khủng hoảng, chắc chắn không thể đến từ mục tiêu lợi nhuận tối đa.
Cũng trong những ngày khó khăn với cả thế giới, chiếc mặt nạ đạo đức dễ bị bong rơi chỉ vì những chiếc khẩu trang hay những liều vaccine. Chúng ta không thể làm biến mất khỏi ký ức của hàng triệu người trên thế giới về tình huống chặn cướp khẩu trang như phim Hollywood.
Trong nội bộ châu Âu, mâu thuẫn trong phân phối vaccine đã nảy sinh và đi kèm với đó là những cáo buộc không nhẹ lời. Ở tầm toàn cầu, như khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, nhiều nước giàu đang sở hữu số lượng vaccine vượt qua nhu cầu sử dụng của người dân của họ và điều này khiến cơ hội tiếp cận vaccine của người dân các nước nghèo càng trở nên xa vời.
Sáng kiến 'du lịch vaccine', một hình thức kêu gọi du khách trở đến với những nước giầu và dư thừa vacine và thiếu khách du lịch sẽ càng khiến cho việc phân phối vaccine gặp trở ngại, đặc biệt khi nó trở thành trào lưu. Vẫn biết là người giàu ở đâu cũng dễ tiếp cận đặc quyền nhưng khi đối diện với vấn đề sinh tử, không một trái tim tử tế nào chấp nhận nổi thực tế đó.
Vả lại, liệu bạn có an toàn khi nhà hàng xóm đang cháy? Mấy ngày gần đây, nước Anh, một trong những quốc gia có tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 đang đau đầu vì một đợt bùng phát mới liên quan tới chủng Covid-19 lần đầu tiên ghi nhận ở Ấn Độ, với số ca mắc và nhập viện tăng 20% trong tuần cuối tháng 5/2021.
Nếu coi vaccine là tấm lá chắn giúp toàn cầu đương đầu với đại dịch thì cũng phải đồng thời nhận thức rằng, khi cơ hội tiếp cận vaccine ở các nước đang và kém phát triển chưa đầy đủ, dịch bệnh có thể tiếp tục đe dọa tới ngay cả các nước đã đạt tỷ lệ tiêm vaccine cao.
Có vẻ như, toàn cầu hóa không thể được hiểu chỉ như là cách mà nhóm người có ưu thế có đầy đủ công cụ kiếm lợi xuyên biên giới. Thế giới phẳng đồng nghĩa với việc các quốc gia có mối liên quan mật thiết với nhau, mà vấn đề ở quốc gia này không thể không liên quan tới phần còn lại của thế giới.
Đi xa hơn, sự tồn tại của quốc gia này liên quan mật thiết đến sự tồn tại của quốc gia khác và tất cả đều nằm trong ngưỡng chịu đựng của sinh quyển. Câu chuyện sẽ không chỉ giới hạn trong cách thế giới đối phó với đại dịch Covid-19.
Sự bộc lộ của tính vị kỷ cá nhân cũng là điều không thể không nhận thấy trong khủng hoảng lần này. Khao khát 'công dân toàn cầu', sự quyến rũ của 'giấc mơ hoa' của hàng triệu bạn trẻ châu Á phải đối diện với thực tế khốc liệt: làn sóng phân biệt người gốc Á ở nhiều quốc gia. Đã ghi nhận những sự việc đau lòng, cứ như thể, nhiều người cho rằng, có người xứng đáng bị mắc bệnh còn họ thì không.
Cũng ở các quốc gia xuất hiện hiện tượng tiêu cực nêu trên, có lẽ, phải nhìn nhận vấn đề ở một khía cạnh khác nữa. Dịch bệnh kéo dài khiến các ngành sản xuất, kinh doanh đình trệ, nỗi đố kỵ, so bì với những người khác màu da rất dễ nảy sinh.
Đã vậy, trong xã hội tiêu dùng, cá nhân phải tự nguyện gánh nợ cho những khoản chi tiêu trước. Thu nhập hàng tháng, hàng quý, hàng năm bị đứt đoạn hoặc giảm sút do điều kiện kinh tế khó khăn đồng nghĩa gánh nặng nợ trĩu nặng trên hai đôi vai họ. Và khi nhận được các món trợ cấp của chính phủ, việc đầu tiên họ phải làm là trả nợ, để giữ chiếc iPhone, chiếc ô tô hay thậm chí, chiếc máy giặt.
Cũng như dịch bệnh Covid-19 làm xuất hiện nhiều tỷ phú vaccine, với những gói cứu trợ của chính phủ, những ông lớn tài chính, công nghệ... Chính sách hỗ trợ liệu có đến đúng nơi cần nó nhất và tại sao điều phi lý này lại tồn tại?
Ở Việt Nam, thiết nghĩ, không cần rườm lời về vấn đề này. Chiến lược nhất quán đối phó Covid-19 bằng cách khoanh vùng dập dịch, cách ly các trường hợp tiếp xúc gần vẫn đang chứng minh hiệu quả. Đã có những F0 vị kỷ, những người khiến trận chiến chống bệnh dịch của Việt Nam phải đổ thêm mồ hôi và tiền của nhưng cũng không ai dám chắc rằng, sau sự lên án của dư luận và án phạt đích đáng, thực trạng đó sẽ hoàn toàn chấm dứt. Đâu đó vẫn có người ngây ngô tin rằng chắc con virus nó trừ mình ra!
Không khoa học nào có thể chế tạo được liều vaccine chống vị kỷ, thế nhưng, chỉ cần 5 phút suy nghĩ, ai cũng có thể tìm ra ít nhất một câu trả lời cho chính mình. Nếu không 'làm cho người khác điều mà mình muốn người khác làm cho mình' thì ít ra hãy 'đừng làm những điều mà mình không muốn người khác làm với mình'.
Đương nhiên, sự thật cổ xưa này khó thực hiện hơn rất nhiều ở tầm mức quốc gia, nhất là những nước công khai hoặc ngầm ẩn cho rằng, "chúng tôi trên hết". Vì thế, sẽ vẫn có những cái giá phải trả và tiếc thay, người nghèo và yếu thế lại là những đối tượng dễ tổn thương trước nhất.
TIN LIÊN QUAN
-
Hong Kong tặng nhà, vé máy bay cho người đi tiêm vaccine Covid-19
-
Mong muốn đặt nhà máy sản xuất vaccine phòng COVID-19 tại VN
-
Du lịch quốc tế sắp 'hồi sinh' sau chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19
-
Cổ phiếu vaccine duy nhất trên sàn tăng 9 lần trong vòng 1 tháng lên 161.000 đồng đã quay đầu giảm mạnh
-
Việt Nam thành lập Quỹ vaccine phòng COVID-19
-
T&T Group trao tặng 1 triệu liều Vaccine phòng Covid-19
-
Du lịch Việt Nam đua nhau chào tour du lịch đi Mỹ tiêm vaccine
250 công trình trọng điểm đồng loạt khởi công: Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới
Sự kiện khởi công và khánh thành 250 công trình, dự án trọng điểm được tổ chức long trọng tại 80 điểm cầu, kết nối từ Trung tâm Triển lãm Việt Nam...
Vingroup, Thaco, TC Group, Hòa Phát, FPT dẫn đầu doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách 2024
Ngày 18/8, CafeF công bố danh sách PRIVATE 100 năm 2025, vinh danh các doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam. Theo đó, tổng số nộp ngân sách...
Thủ tướng: Quyết tâm hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025
Thủ tướng nhấn mạnh phát triển nhà ở xã hội là “mệnh lệnh từ trái tim,” yêu cầu các địa phương tăng tốc, huy động toàn hệ thống chính trị và xã hội...
Tràn lan các chiêu trò lợi dụng sự kiện lớn của đất nước để lừa đảo
Hướng tới các dịp lễ và kỷ niệm lớn của đất nước và dân tộc, thời gian gần đây các đối tượng tội phạm công nghệ cao đã xuất tạo nhiều fanpage trên mạng...
Hải Phòng chuẩn bị triển khai dự án LNG hơn 40.000 tỷ đồng
Dự án LNG quy mô lớn tại Hải Phòng, tổng vốn đầu tư trên 40.000 tỷ đồng, khi vận hành ổn định sẽ cung cấp khoảng 28,8 tỷ kWh điện mỗi năm...
Bộ Công Thương yêu cầu cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh
Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị chức năng thuộc Bộ chủ động phối hợp với Vụ Pháp chế tập trung rà soát, tham mưu bổ sung,...
Sản xuất công nghiệp và đầu tư tiếp tục khởi sắc trong tháng 7/2025
Bước sang tháng 7/2025, sản xuất công nghiệp duy trì đà tăng trưởng, nhiều ngành chủ lực đạt mức tăng cao so với cùng kỳ; số lượng doanh nghiệp ...
Từ 15/8/2025, miễn thị thực cho công dân 12 nước vào Việt Nam du lịch
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 229/NQ-CP về việc miễn thị thực theo Chương trình kích cầu phát triển du lịch cho công dân 12 nước.
PMI đạt trên 50 điểm, tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 ngày 7/8, kinh tế - xã hội 7 tháng qua tiếp tục duy trì...
Thủ tướng: Việt Nam đặt mục tiêu sản xuất chip bán dẫn trước năm 2027
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu toàn hệ thống phải hành quân “thần tốc, táo bạo, đánh nhanh, đánh chắc thắng”, phấn đấu chậm nhất đến năm 2027 Việt Nam phải thiết kế, chế tạo và kiểm thử được một số loại chip bán dẫn.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đã “đọc vị” EVFTA đến đâu?
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực tròn 5 năm (1/8/2020 – 1/8/2025). Trong suốt những năm qua bức tranh hợp tác kinh tế...
Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu Nhơn Trạch, kết nối trục giao thông chiến lược
Tối 2/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính lần thứ tư kiểm tra cầu Nhơn Trạch (nối Vành đai 3 TPHCM và cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây), thể hiện quyết tâm của Chính phủ đẩy nhanh hạ tầng phía Nam.
Nhiều chính sách kinh tế nổi bật bắt đầu có hiệu lực từ tháng 8/2025
Theo Điều 59, doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ phải rà soát, sửa đổi điều lệ, quy chế tài chính và quy chế nội bộ để phù hợp quy định mới, hoàn thành trước ngày 31/12/2026.
Lên núi Bà Đen nhớ về cội nguồn trong ngày Thương binh liệt sĩ
Nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh liệt sỹ, nhiều hoạt động ý nghĩa để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ sẽ được tổ chức tại núi Bà Đen...
VPI dự báo giá xăng giảm nhẹ, giá dầu tăng trong kỳ điều hành ngày 24/7
Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 24/7/2025, giá xăng bán lẻ...
ADB dự báo lạm phát châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục hạ nhiệt
Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố ấn phẩm Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 7/2025, trong đó điều chỉnh giảm dự báo...
Hoàn thành hồ sơ địa giới đơn vị hành chính của địa phương trước ngày 31/12/2026
Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan liên quan tổ chức thẩm định và nghiệm thu hồ sơ địa giới đơn vị hành chính...
Bộ Tài chính đề xuất nâng giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng
Mức giảm trừ gia cảnh người nộp thuế có thể lên 13,3-15,5 triệu đồng, phụ thuộc 5,3-6,2 triệu một tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đề xuất của Bộ Tài chính.
Sẽ có sàn giao dịch carbon trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu trở nên cấp bách và toàn cầu hóa hơn bao giờ hết, Việt Nam- một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề...
Xem nhiều




