Ngành thuế thất thu khoảng 85% số thuế từ Google, Facebook mỗi năm

Theo thông tin từ Bộ Tài chính, tính chung từ năm 2018 đến hết tháng 4/2022, số thuế các tổ chức tại Việt Nam nộp thay nhà thầu nước ngoài đạt hơn 5.111 tỷ đồng, tính riêng 4 tháng đầu năm 2022 đạt 437 tỷ đồng. Trong đó, một số tập đoàn lớn như Facebook nộp 1.965 tỷ đồng; Google nộp 1.902 tỷ đồng; Microsoft là 651 tỷ đồng.

Cũng theo Bộ Tài chính, tại Việt Nam hiện 139 đơn vị chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử (gồm 41 sàn thương mại điện tử bán hàng, 98 sàn thương mại điện tử cung cấp dịch vụ) và 3 công ty đối tác được thay nhà cung cấp nước ngoài trả tiền cho các tổ chức, cá nhân có quan hệ giao dịch với các nhà cung cấp nước ngoài. Số lượng khách hàng trung bình truy cập các sàn khoảng 3,5 triệu lượt khách/ngày.

Về quản lý thu thuế đối với hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới, theo quy định hiện hành, số thu thuế thông qua các tổ chức tại Việt Nam (thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài) trung bình trên 1.100 tỷ đồng/năm.

Về quản lý thu thuế đối với các tổ chức, cá nhân Việt Nam có thu nhập từ cung cấp dịch vụ số xuyên biên giới, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, đến ngày 23/5, cơ quan thuế thu được số thu từ xử lý vi phạm, chống thất thu khoảng 735 tỷ đồng, tính riêng số thu 4 tháng đầu năm 2022 đạt 176 tỷ đồng

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, việc quản lý thu thuế đối với các tổ chức, cá nhân từ cung cấp dịch vụ số xuyên biên giới, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử dù có sự chuyển biến nhưng số thu này chưa tương xứng với doanh thu khủng của các nền tảng kinh doanh xuyên biên giới ở Việt Nam như Google, Facebook hay Netflix. Thực tế này không chỉ gây thất thoát cho ngân sách nhà nước, nguy hại hơn, còn tạo tình trạng bất bình đẳng giữa những người kinh doanh.

Bên cạnh đó, nhiều tổ chức, cá nhân gian lận trong kê khai, nộp thuế, cố tình giấu doanh thu, trốn thuế trong hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, bán hàng online vẫn xảy ra nhiều.

Tại phiên chất ngày 8/6 mới đây, nhiều đại biểu Quốc hội lo lắng khi tình trạng gian lận kê khai, trốn thuế trong kinh doanh online, nền tảng số vẫn rất lớn. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng thu thuế trên các nền tảng số là lĩnh vực rất mới và hiện thất thu lớn với sàn thương mại điện tử, kinh doanh công nghệ.

Bà Nguyễn Thị Lệ Thủy, đại biểu tỉnh Bến Tre thông tin, ước tính mỗi năm ngành thuế thất thu khoảng 85% thuế phải thu từ các nền tảng số (Facebook, Google...). Việc này có thể gây ra thất thoát cho ngân sách nhà nước, nguy hại hơn là tạo tình trạng bất bình đẳng giữa những người kinh doanh.

Gần đây, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 1/6/2021 hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; đồng thời, công bố dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19/20/2020 hướng dẫn Luật Quản lý thuế với mong muốn sàn thương mại điện tử kê khai thuế thay người bán; tuy nhiên, các hướng đi nêu trên đều vấp phải sự phản ứng từ thị trường và các bên liên quan.

Theo đó, để khắc chế gian lận trong nền tảng số, Bộ Tài chính đưa ra đề xuất sàn thương mại điện tử được ủy quyền để nộp thuế thay cho những người tham gia sàn, có như vậy mới cấp phép để sàn thương mại điện tử hoạt động; đồng thời, cần sự phối hợp giữa Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông và các bộ, ngành trong việc quản lý sàn thương mại điện tử. Nếu được ủng hộ theo phương án này, biện pháp để thu thuế trên sàn thương mại điện tử sẽ tốt hơn.