VnFinance
Thứ hai, 01/03/2021, 10:33 AM

Thất nghiệp tuổi xế chiều: Dịch Covid-19 chỉ là lực đẩy...

Với mục tiêu lợi nhuận hàng đầu, doanh nghiệp FDI sẵn sàng thải loại lao động quá tuổi, thay thế bằng lao động trẻ khỏe, nhanh nhẹn hơn...

Đại dịch Covid-19 khiến thị trường lao động Việt Nam gặp nhiều sóng gió với hàng triệu người lao động bị ảnh hưởng tiêu cực do mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập…

Một trong những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là các lao động tuổi xế chiều. Doanh nghiệp cắt giảm nhân sự khiến họ bị mất việc, đồng thời cũng khó xin được việc mới, bởi ai cũng ngại giới thiệu việc làm cho người lớn tuổi.

Nhìn vào hiện tượng xảy ra phổ biến thời đại dịch, PGS.TS Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại (Bộ Công thương) cho rằng, Covid-19 chỉ là nhân tố thúc đẩy việc thải loại những lao động giản đơn lớn tuổi diễn ra nhanh hơn mà thôi, lý do chính vẫn nằm ở mối quan hệ giữa cung và cầu lao động ở Việt Nam.

Theo đó, tại Việt Nam, cung lao động vẫn cao, cầu thì có nhưng đa phần nằm ở phía các doanh nghiệp FDI, mà FDI đầu tư ở Việt Nam không phải công nghệ cao nên họ sử dụng rất nhiều lao động.

"Khi doanh nghiệp mở ra, có nhu cầu tuyển dụng nhiều lao động, kể cả lao động giản đơn. Và những lao động này giúp cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, tạo được doanh thu và lợi nhuận. Các lao động ấy rất cần, nhưng khi phát triển đến mức độ nhất định thì theo quy định, lương của họ phải cao lên, chế độ bảo hiểm, đãi ngộ cũng tăng lên trong khi thực chất đó vẫn là lao động giản đơn, trình độ nghiệp vụ, tay về vẫn như cũ, dù có thể có kinh nghiệm hơn một chút nhưng cũng không đáng bao nhiêu.

Vấn đề ở chỗ, doanh nghiệp muốn phát triển, tăng lợi nhuận, trong khi thị trường lao động bên ngoài rất dồi dào, có những tầng lớp lao động trẻ năng động, nhanh nhẹn hơn, sức khỏe bền bỉ hơn. Chính vì vậy, doanh nghiệp sẵn sàng thay thế, thải loại lao động đã quá tuổi.

Họ viện nhiều lý do, như sức khỏe người lao động kém hơn, độ nhanh nhạy không đáp ứng được yêu cầu của dây chuyển sản xuất... để thay thế lao động lớn tuổi bằng lao động trẻ, mặc dù cũng chỉ lao động giản đơn nhưng chắc chắn vẫn tốt hơn lao động quá tuổi. Lao động trẻ sẵn sàng tăng ca, ít bệnh tật và quan trọng là lương của chắc chắn là thấp hơn lao động quá tuổi làm lâu năm", PGS.TS Nguyễn Văn Nam phân tích.

Thất nghiệp tuổi xế chiều khiến người lao động khó tìm được việc làm mới. Ảnh minh họa

Theo nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thương mại, Việt Nam không tránh khỏi quá trình này bởi tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào doanh nghiệp FDI. Doanh nghiệp FDI đầu tư ở đâu thì mục tiêu lợi nhuận bao giờ cũng được đặt lên hàng đầu. Họ chuyển sang Việt Nam đa phần là công nghệ thấp, nếu không muốn nói là lạc hậu. Chính vì vậy, họ sẵn sàng thay thế, thải loại lao động đã quá tuổi.

"Tất nhiên vẫn có một bộ phận lớn lao động khác làm ở các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các doanh nghiệp này cũng sử dụng nhiều lao động, nhưng họ không phải lấy lợi nhuận làm mục tiêu sống còn, khi khó khăn, họ sẵn sàng hy sinh một phần lợi nhuận, dung hòa lợi ích các bên để cùng tồn tại.

Nhưng như đã nói, với doanh nghiệp FDI thì không có chuyện ấy. Mục tiêu kinh doanh, lợi nhuận được doanh nghiệp FDI đặt lên hàng đầu. Đại dịch Covid-19 lại gây thêm khó khăn, công việc không ổn định, đơn hàng không đầy đủ, doanh nghiệp có cớ để thải loại lao động, mà đối tượng đầu tiên bị loại là lao động lớn tuổi, vốn làm việc lâu năm, lương cao hơn để cắt giảm chi phí.

Rõ ràng, dịch bệnh chỉ là cơ hội để doanh nghiệp FDI đẩy mạnh quá trình này, còn nguyên tắc lợi nhuận trên hết của họ vẫn vậy. Đó là quá trình do thị trường lao động Việt Nam đã hình thành như thế, không như ở một số thị trường khác như Nhật, EU vốn thiếu lao động thì không có chuyện này", vị chuyên gia cho biết và cho rằng, Việt Nam sẽ còn phải đối diện với thực trạng này lâu dài và nặng hơn, nhất là khi kỹ năng của người lao động thấp vẫn là điểm yếu cố hữu lâu năm của kinh tế Việt Nam.

Muốn cải thiện tình trạng này, tạo công ăn việc làm ổn định cho người lao động, theo PGS.TS Nguyễn Văn Nam, Nhà nước cần có hệ thống đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao kỹ năng cho người lao động, nhất là lao động đã lớn tuổi.

Việc này, theo ông, doanh nghiệp FDI thường không muốn làm vì tốn chi phí, dù họ cũng thấy đó là một tiềm năng. Trong lúc thị trường lao động đang dồi dào thì doanh nghiệp không việc gì phải đào tạo lại lao động,  trong khi nếu tuyển mới thì lợi đơn lợi kép, vừa chỉ phải trả lương thấp vừa không phải đào tạo.

"Đây là vấn đề các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức công đoàn, nghề nghiệp cần nhìn thấy để chú ý đào tạo, bồi dưỡng cho người lao động để họ có thể đáp ứng được yêu cầu của các chủ doanh nghiệp trong giai đoạn cao hơn. Nếu không làm được việc này, nó sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế dài hạn của Việt Nam và thể hiện phúc lợi của người lao động chưa được tốt", ông Nam nói.

Một việc cần làm khác, theo ông, là Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, bởi khi khối doanh nghiệp này phát triển có thể giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, trong đó có một bộ phận người lao động bị doanh nghiệp FDI  thải loại. Bản thân doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tận dụng kinh nghiệm sẵn có của bộ phận lao động quá tuổi này.

"Nếu cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức nghề nghiệp, công đoàn quan tâm đến vấn đề này, có chính sách cụ thể thì sẽ mở ra nhiều cách giải quyết cho hiện tượng lao động thất nghiệp ở tuổi xế chiều", vị chuyên gia nhấn mạnh.

Báo cáo tác động của dịch Covid-19 đến tình hình lao động, việc làm quý IV và năm 2020 của Tổng cục Thống kê cho biết, tính đến tháng 12 năm 2020, cả nước có 32,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 bao gồm người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập,… Trong đó, 69,2% người bị giảm thu nhập, 39,9% phải giảm giờ làm/nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên và khoảng 14,0% buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 với 71,6% lao động bị ảnh hưởng, tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 64,7% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 26,4%. 

Theo Tổng cục Thống kê, đại dịch Covid đã tước đi cơ hội có việc làm chính thức của người lao động, khiến một phần trong số họ không tìm được việc làm mới, một số khác phải chuyển sang làm các công việc phi chính thức không ổn định, thiếu bền vững.

Thống kê cho thấy, thị trường lao động Việt Nam có khoảng 75% lao động không được đào tạo chuyên môn kỹ thuật.

"Đây là hạn chế lớn của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh đại dịch vẫn đang lan rộng và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế giới. Chất lượng nguồn lao động chưa cao sẽ là rào cản ngăn cách cơ hội thích ứng và bắt kịp với các xu hướng công nghệ mới, các phương thức kinh doanh mới của thế giới.

Vì vậy, trong thời gian tới, Việt Nam cần tích cực đổi mới, triển khai các chính sách đào tạo, đào tạo lại nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thích ứng với yêu cầu tăng trưởng và phát triển kinh tế", Tổng cục Thống kê nhận xét.

 


3 tháng đầu năm, vốn FDI đổ vào Việt Nam tăng 13,4%
3 tháng đầu năm, vốn FDI đổ vào Việt Nam tăng 13,4%
28/03/2024 Tin nóng

Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, tính đến ngày 20/3/2024, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư...

Giá xăng RON 95 có thể tăng chạm ngưỡng 25 nghìn đồng/lít trong kỳ điều hành 28/3/2024
Giá xăng RON 95 có thể tăng chạm ngưỡng 25 nghìn đồng/lít trong kỳ điều hành 28/3/2024
27/03/2024 Tin nóng

Tại kỳ điều hành 28/3/2024, giá xăng bán lẻ dự báo sẽ tăng từ 2,4 - 2,6% và Liên bộ Tài chính - Công Thương có thể sẽ tiếp tục trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với dầu mazut.

Cảnh báo: 7 hình thức lừa đảo trực tuyến mới
Cảnh báo: 7 hình thức lừa đảo trực tuyến mới
27/03/2024 Tin nóng

Cục An toàn Thông tin (Bộ TT-TT) cho biết bên cạnh các hình thức lừa đảo xuất hiện trên không gian mạng Việt Nam, gần đây đã đã xuất hiện chiến dịch lừa đảo quốc tế có khả năng ảnh hưởng tới người dùng Việt.

Nhiều cơ hội lớn cho nền kinh tế Việt Nam
Nhiều cơ hội lớn cho nền kinh tế Việt Nam
27/03/2024 Tin nóng

Mặc dù bối cảnh còn nhiều khó khăn thách thức nhưng Việt Nam đang ở thời điểm vô cùng quan trọng với nhiều cơ hội lớn, nếu doanh nghiệp bỏ lỡ...

TP HCM công khai 185 doanh nghiệp nợ thuế
TP HCM công khai 185 doanh nghiệp nợ thuế
26/03/2024 Tin nóng

Mới đây, Cục Thuế TP HCM đã công khai danh sách 185 doanh nghiệp nợ thuế trên địa bàn đợt 2/2024, với tổng số tiền lên đến hơn 3,3 nghìn tỷ đồng. Trong đó, có 4 doanh nghiệp nợ thuế trên 100 tỷ đồng.

Bắc Ninh: Sắp đón thêm nhà đầu tư tỷ đô trong lĩnh vực bán dẫn
Bắc Ninh: Sắp đón thêm nhà đầu tư tỷ đô trong lĩnh vực bán dẫn
25/03/2024 Tin nóng

Vừa qua, tại buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Chủ tịch cấp cao Tập đoàn Lam Research đã thông tin về việc hợp tác với Công ty...

Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Singapore
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Singapore
25/03/2024 Tin nóng

Sau 2 tháng đầu năm 2024, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Singapore, với kim ngạch thương mại hai chiều hơn 5,17 tỷ SGD...

Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ 01/7/2024
Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ 01/7/2024
24/03/2024 Tin nóng

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đang dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động....

Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ 01/7/2024
Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ 01/7/2024
23/03/2024 Tin nóng

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đang dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động...

Ngân hàng Nhà nước đề xuất bỏ độc quyền vàng miếng
Ngân hàng Nhà nước đề xuất bỏ độc quyền vàng miếng
21/03/2024 Tin nóng

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề xuất bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng...

Vi phạm bồi thường đất đai, 4 cán bộ thành phố Kon Tum bị kết án
Vi phạm bồi thường đất đai, 4 cán bộ thành phố Kon Tum bị kết án
21/03/2024 Tin nóng

Ngày 19/3/2024, TAND tỉnh Kon Tum mở phiên tòa xét xử bốn bị cáo do vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Mức sống của người Đức sụt giảm chưa từng có kể từ sau Thế chiến 2
Mức sống của người Đức sụt giảm chưa từng có kể từ sau Thế chiến 2
21/03/2024 Tin nóng

Một báo cáo do Diễn đàn vì Nền kinh tế mới công bố gần đây cho thấy mức sống năm 2022 của Đức đã sụt giảm lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai...

Thành phố Hồ Chí Minh: Đạt nhiều kết quả trong quản lý và sử dụng đất đai giai đoạn 2021-2022
Thành phố Hồ Chí Minh: Đạt nhiều kết quả trong quản lý và sử dụng đất đai giai đoạn 2021-2022
20/03/2024 Tin nóng

UBND Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Quản lý đất đai và phương hướng sử dụng đất đai hiệu quả trên địa bàn...

Dự kiến 1/7/2025, tổ chức tín dụng phải tuân thủ giới hạn về góp vốn, mua cổ phần
Dự kiến 1/7/2025, tổ chức tín dụng phải tuân thủ giới hạn về góp vốn, mua cổ phần
20/03/2024 Tin nóng

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang dự thảo Thông tư quy định về việc xây dựng và thực hiện lộ trình tuân thủ các quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần...

Hơn 50 doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ tới Việt Nam
Hơn 50 doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ tới Việt Nam
19/03/2024 Tin nóng

Đoàn Doanh nghiệp Cấp cao Hoa Kỳ bao gồm 50 công ty hoạt động trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, năng lượng, hàng không và quốc phòng, sản xuất...

Thủ tướng: Việt Nam cam kết '3 bảo đảm', đẩy mạnh '3 đột phá' với nhà đầu tư
Thủ tướng: Việt Nam cam kết '3 bảo đảm', đẩy mạnh '3 đột phá' với nhà đầu tư
19/03/2024 Tin nóng

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam cam kết "ba bảo đảm", đẩy mạnh "ba đột phá" và thực hiện "ba tăng cường" để các nhà đầu tư...

Chính phủ yêu cầu khẩn trương thanh tra, kiểm soát thị trường vàng
Chính phủ yêu cầu khẩn trương thanh tra, kiểm soát thị trường vàng
19/03/2024 Tin nóng

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về tiến độ triển khai các giải pháp quản lý thị trường vàng.

Giá vé máy bay tăng “nóng”, Bộ Tài chính nói gì?
Giá vé máy bay tăng “nóng”, Bộ Tài chính nói gì?
18/03/2024 Tin nóng

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phước cho biết, giá vé máy bay dù có tăng nhưng các công ty vẫn lỗ.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nói gì về việc chèo kéo, tranh chấp trong hợp đồng bảo hiểm?
Bộ trưởng Bộ Tài chính nói gì về việc chèo kéo, tranh chấp trong hợp đồng bảo hiểm?
18/03/2024 Tin nóng

Sáng 18/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đăng đàn trả lời chất vấn của các ĐBQH. Theo Bộ trưởng, luật nghiêm cấm việc các cán bộ bảo hiểm...

VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance