Thuế đối ứng của Mỹ: Thách thức mới cho xuất khẩu Việt Nam và thị trường chứng khoán
Chính sách thuế nhập khẩu đối ứng (reciprocal tariffs) của Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa có hiệu lực vào ngày 9/4 đang tạo ra những chấn động đối với thương mại toàn cầu.

Theo báo cáo của Trung tâm Phân tích thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Dầu khí (PSI), Việt Nam đang bị Mỹ áp thuế đối ứng do vi phạm cả hai tiêu chí cốt lõi trong chính sách mới của chính quyền Tổng thống Trump.

Thứ nhất, Việt Nam có mức thặng dư thương mại song phương với Mỹ rất lớn. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ đã tăng 23%, góp phần đẩy thặng dư thương mại lên mức kỷ lục 123,5 tỷ USD – tương đương 26,4% GDP quốc gia. Đáng chú ý, một phần đáng kể sự gia tăng này, được phía Mỹ cho rằng, đến từ việc các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư sản xuất tại Việt Nam nhằm né tránh các mức thuế mà Mỹ áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc.

Thứ hai, mức thuế nhập khẩu trung bình mà Việt Nam đang áp dụng đối với hàng hóa nước ngoài, trong đó có hàng Mỹ, cao hơn Mỹ khoảng 7%. Điều này bị phía Mỹ xem là một chính sách thuế bất công, làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân đối thương mại giữa hai nước.
Tác động trực tiếp tới các ngành xuất khẩu trọng điểm
Phân tích từ PSI cho thấy, các ngành có tỷ trọng xuất khẩu lớn sang Mỹ như thiết bị điện tử và máy móc (chiếm 37%), dệt may và giày dép (21%), cùng với gỗ và sản phẩm gỗ (8%) sẽ là những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu Mỹ chính thức áp thuế đối ứng. Nguyên nhân chính nằm ở sự chênh lệch thuế suất đáng kể giữa hai quốc gia.
Trong đó, ngành gỗ được nhận định là dễ tổn thương nhất do khả năng tìm kiếm thị trường thay thế trong ngắn hạn là rất hạn chế. Ngược lại, các tập đoàn đa quốc gia trong ngành điện tử có thể chủ động hơn trong việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng hoặc chuyển dịch một phần sản xuất sang các quốc gia khác để tránh rủi ro từ chính sách thuế mới.

Ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý thị trường chứng khoán
Chính sách thuế đối ứng không chỉ gây áp lực lên doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Những nhóm ngành gắn liền với xuất khẩu như dệt may, đồ gỗ, thiết bị điện tử, khu công nghiệp và logistics sẽ chịu tác động mạnh nhất do lo ngại về suy giảm đơn hàng và lợi nhuận.
Không dừng lại ở đó, khả năng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vốn là một trong những động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam cũng sẽ bị ảnh hưởng. Các nhà đầu tư quốc tế đang có xu hướng đánh giá lại chiến lược “China+1” khi mà rủi ro thương mại với Mỹ ngày càng rõ nét hơn. Điều này đặt ra thách thức lớn cho Việt Nam trong việc duy trì dòng vốn FDI ổn định trong thời gian tới.
Giải pháp ứng phó và cơ hội đàm phán
Tuy vậy, theo PSI, Việt Nam vẫn còn cơ hội để thương lượng và giảm thiểu tác động từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ thông qua các biện pháp điều chỉnh chính sách thuế. Một số đề xuất đang được đàm phán bao gồm việc giảm thuế nhập khẩu đối với khí hóa lỏng LNG của Mỹ từ 5% xuống còn 2%, thuế đối với ô tô từ 45–64% xuống còn 32%, và thuế ethanol từ 10% xuống 5%.
Bên cạnh đó, động thái cho phép SpaceX – tập đoàn công nghệ của tỷ phú Elon Musk thí điểm cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh Starlink tại Việt Nam cũng được coi là tín hiệu tích cực cho mối quan hệ hợp tác công nghệ và thương mại giữa hai nước. Đây có thể là cơ sở hỗ trợ thêm cho các nỗ lực đàm phán thuế quan giữa Việt Nam và Mỹ.
Tác động dây chuyền không thể xem nhẹ
Ngay cả trong kịch bản Việt Nam không bị Mỹ áp dụng thuế quan cứng rắn, thì những biến động từ cuộc chiến thương mại rộng khắp giữa Mỹ – Trung – EU vẫn có thể gây đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất, xuất khẩu và đầu tư tại Việt Nam trong thời gian tới.
Đặc biệt, các doanh nghiệp đang phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu đầu vào từ nước ngoài như ngành thép, nhôm và dệt may có thể bị yêu cầu điều chỉnh lại chuỗi cung ứng để tránh bị quy kết là hành vi “lẩn tránh thuế” – một yếu tố rủi ro cần được giám sát chặt chẽ.
Cần linh hoạt và chủ động
Trong bối cảnh chính sách thương mại quốc tế ngày càng khó đoán định, chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động thích ứng bằng cách điều chỉnh chính sách thuế phù hợp, đẩy mạnh đàm phán song phương với Mỹ, đồng thời đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm thiểu phụ thuộc vào một thị trường duy nhất.
Đối với thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư cũng cần thận trọng hơn, theo sát các diễn biến chính sách và phản ứng của cơ quan chức năng. Việc cơ cấu lại danh mục đầu tư theo hướng giảm rủi ro từ các ngành xuất khẩu sang Mỹ có thể là chiến lược hợp lý trong thời điểm hiện tại.
TIN LIÊN QUAN
-
Giá vàng tăng thêm 1,5 triệu đồng, lập đỉnh mới
-
Vàng sẽ đi về đâu sau khi thuế quan áp dụng lên toàn cầu của Tổng thống Mỹ có hiệu lực?
-
Bầu Đức bất ngờ tuyên bố Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) hoàn toàn "miễn nhiễm" giữa "cơn bão" thuế quan Mỹ
-
Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam linh hoạt ứng phó với chính sách thuế mới từ Hoa Kỳ
Sẽ có sàn giao dịch carbon trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu trở nên cấp bách và toàn cầu hóa hơn bao giờ hết, Việt Nam- một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề...
Khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật Hàng không dân dụng
Mới đây, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 363/TB-VPCP, truyền đạt kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam...
Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8,3-8,5%, phấn đấu đạt 10% vào năm 2026
Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8,3-8,5%, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển bứt phá 2026-2030. Các địa phương đầu tàu như Hà Nội...
Bộ Công an đề xuất siết quản lý, tăng thanh tra thị trường vàng
Trước thực trạng thị trường vàng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thiếu minh bạch, Bộ Công an vừa có văn bản góp ý cho dự thảo Nghị định sửa đổi,...
TP. HCM sẽ có trung tâm dữ liệu 250 triệu USD
Trung tâm dữ liệu có công suất thiết kế ban đầu 30 MW, sẽ mở rộng lên 120 MW trong tương lai, phục vụ nhu cầu tính toán khổng lồ cho phát triển AI và các ngành kinh tế số.
Kinh doanh trên mạng xã hội phải nộp thuế như thế nào cho đúng luật?
Bán hàng online là kênh kinh doanh tiềm năng, người bán cần tuân thủ nghiêm túc quy định về thuế, không chỉ là nghĩa vụ, mà giúp hoạt động bền vững trong môi trường pháp lý ngày càng chặt chẽ.
UOB: "Chính sách thuế vẫn là rào cản lớn với Việt Nam"
Cho rằng giai đoạn căng thẳng nhất về thuế quan đã qua, United Overseas Bank (UOB) nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm nay lên mức 6,9% và nhận định...
Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo cài ứng dụng VNeID giả chứa mã độc
Theo Bộ Công an, thủ đoạn của các đối tượng là gọi điện từ thuê bao di động thông thường hoặc tổng đài ảo, giả mạo danh nghĩa cơ quan, tổ chức giới thiệu...
Kinh tế Việt Nam ghi nhận những tín hiệu tăng trưởng tích cực
Bất chấp những bất ổn kinh tế thế giới và áp lực nội tại, Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm lên tới 7,52% – cao nhất trong hơn một thập kỷ.
Nhiều khoản phí, lệ phí trong lĩnh vực xây dựng và hạ tầng được giảm 50%
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất - kinh doanh, thúc đẩy đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số...
3 kịch bản GDP Việt Nam ảnh hưởng từ chính sách thuế mới của Mỹ
Cục Thống kê cho biết, chính sách thuế mới của Mỹ, đặc biệt là mức thuế đối ứng 46% áp dụng cho hàng hóa từ Việt Nam, đang tạo ra những thách thức lớn đối...
Tổng thống Trump gửi thông báo thuế quan cho các nước
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch gửi thông báo về mức thuế quan cho các nước vào hôm nay, dự kiến có 100 quốc gia nhận mức thuế quan...
Quy định mới về đăng ký hộ kinh doanh
Tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, Chính phủ nêu rõ quy định về hộ kinh doanh và đăng ký hộ kinh doanh.
Từ 1/7, giảm 50% nhiều loại phí hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đến hết 2026
Thông tư quy định giảm lệ phí cấp Giấy phép hoạt động đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; phí xác minh giấy tờ,...
Các đối tượng không chịu thuế VAT
Chính phủ ban hành Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó hướng dẫn cụ thể về các đối tượng...
Quốc hội quy định giảm 2% thuế VAT, giá xăng dầu được điều chỉnh giảm từ ngày 1/7
Từ ngày 1/7, liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu khi chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 204/2025/QH15...
Những chính sách kinh tế nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Quản lý chặt thuế thương mại điện tử; Không được khuyến mại quá 50%; Sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế…
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có...
Miễn học phí cho học sinh công lập trên cả nước
Chiều 26/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh...
Xem nhiều




