Từ xin sân bay, cấm đường: Căn bệnh lợi ích cục bộ
Căn
Từ việc ồ ạt xin làm sân bay tới chuyện cấm đường vận chuyển nông sản...
Tại tờ trình Quy hoạch phát triển hệ thống cảng hàng không (CHK), sân bay toàn quốc giai đoạn 2021 - 2030 tầm nhìn 2050 lên Bộ GTVT, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất lựa chọn phương án đến năm 2030 cả nước sẽ có 26 CHK, bao gồm 14 CHK quốc tế và 12 CHK nội địa. Định hướng đến năm 2050, số lượng CHK cả nước cũng chỉ dừng ở con số 30 CHK, gồm 15 CHK quốc tế và 15 CHK nội địa.
Không xuất khẩu được, nông sản kêu gọi giải cứu. Ảnh: Dân trí |
Tuy nhiên, đã có 8 địa phương từng đề xuất xây sân bay gồm Ninh Bình, Cao Bằng, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Bạc Liêu và mới đây là Bình Phước, Bắc Giang, Hà Giang. Cả 8 địa phương này đều không nằm trong quy hoạch mà Cục Hàng không xây dựng.
Mặc dù các chuyên gia chuyên ngành, chuyên gia kinh tế đều khuyến cáo tính hiệu quả của các dự án sân bay nhỏ không cao, khó đảm bảo tính khả thi và khả năng thu hồi vốn cho dự án. Trái ngược với những khuyến cáo trên, các địa phương đều khẳng định tính hiệu quả của sân bay với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng như cả nước.
Điều này khiến giới chuyên gia lo ngại có tư duy cục bộ, địa phương, chạy theo dự án bất chấp những cảnh báo bởi thực tế, trong hàng loạt các sân bay nhỏ đang hoạt động thì hầu hết đều phải bù lỗ.
Cùng chung mối quan tâm trên, PGS.TS Nguyễn Văn Nam - nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thương mại (Bộ Công thương) cho rằng, xu hướng giao quyền tự chủ nhiều hơn cho các địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương phát triển kinh tế - xã hội.
Đây là một chủ trương đúng nếu việc giao quyền đó đi cùng với một hành lang pháp lý chặt chẽ, bảo đảm các quyền tự chủ của mỗi địa phương phải phù hợp với đường hướng chung của Nhà nước. Tuy nhiên, hiện nay, do hành lang pháp lý chưa hoàn thiện, có hiện tượng xé rào mang tính đặc thù dẫn tới tình trạng địa phương nào cũng muốn xin, muốn có cơ chế đặc thù hướng tới lợi ích riêng cho địa phương mình.
"Ồ ạt làm sân bay, cảng biển là một biểu hiện vin vào quyền tự chủ, vin vào yếu tố đặc thù để chạy theo xin cơ chế có lợi cho địa phương mình.
Trên thực tế, để làm sân bay người ta phải căn cứ dựa trên nhu cầu và hiệu quả tài chính. Tuy nhiên, bây giờ cách nhau 100km người ta cũng muốn làm sân bay. Dân nghèo, không có tiền, không có nhu cầu người ta vẫn muốn làm sân bay. Tôi không hiểu họ làm sân bay vì nhu cầu, vì để phát triển hay để cho oai?", vị chuyên gia băn khoăn.
Theo PGS Nguyễn Văn Nam, không chỉ có xin dự án sân bay, mà còn xin cơ chế điều chỉnh ngân sách như đề xuất của TP.HCM, hay mới đây là việc "cấm cửa" xe chở nông sản từ Hải Dương đi Hải Phòng vì lo ngại dịch bệnh.
"Pháp luật là hành lang pháp lý chung cho mọi đối tượng, mọi địa phương, tất cả đều phải tuân thủ. Tính ưu tiên chỉ nên xem xét với những trường hợp rất đặc thù, cá biệt, do đó, tiêu chuẩn, tiêu chí để ưu tiên cũng phải được quy định rất rõ ràng. Nếu cái gì không có trong quy định lại mở ra để xin cơ chế đặc thù thì không còn là đặc thù nữa mà như vậy cũng làm rối thêm, mỗi địa phương xin một thứ và mỗi địa phương áp dụng một kiểu, rất khó quản lý", PGS Nguyễn Văn Nam phân tích.
Đừng để lợi ích địa phương biến thành lợi ích cá nhân
Trước xu hướng trên, PGS.TS Nguyễn Văn Nam cho rằng cần kịp thời có biện pháp chấn chỉnh, tránh để trở thành phong trào.
Ông đồng tình với những quan điểm phải có cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương phát triển. Lấy ví dụ như TP.HCM, vị chuyên gia phân tích, với lý do là địa phương đầu tầu, cần được đầu tư nhiều hơn để phát triển kinh tế thì các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương phải ngồi lại với nhau để xem tháo gỡ, giúp đỡ họ đầu tư, hoàn thiện hạ tầng như thế nào? Cần phải đầu tư bao nhiêu là đủ? Việc này hoàn toàn có thể làm được. Quan trọng là nguồn lực giữ lại sẽ được sử dụng như thế nào? Có hiệu quả hay không?
Hay việc ồ ạt làm sân bay thì nhu cầu đi lại thế nào? Khả năng thu hồi tài chính ra sao...? Câu chuyện cấm đường vận chuyển nông sản xuất khẩu của Hải Dương vì sự an toàn của địa phương mình nhưng đã để lại hậu quả thế nào?
"Có một thực tế khiến người ta băn khoăn là tình trạng tham nhũng, thất thoát tại các địa phương, đặc biệt là TP.HCM vẫn còn bức xúc. Đơn cử là hàng loạt cán bộ, lãnh đạo địa phương đã dính án liên quan tới đất đai, quản lý tài chính, thuế, hải quan...
Những vụ án đã bị khởi tố, những cán bộ phải ra trước vành móng ngựa chính là minh chứng cho sự chuyển hóa từ lợi ích địa phương sang lợi ích cá nhân nên các cơ quan quản lý phải lưu tâm", vị PGS chỉ rõ.
Để khắc phục tình trạng trên, vị chuyên gia cho rằng trước tiên là phải hoàn thiện chính sách pháp luật chung, trên cơ sở đó, mọi sự ưu tiên, ưu đãi đều phải dựa trên sự tuân thủ các quy định của pháp luật.
TIN LIÊN QUAN
-
Sân bay thứ 2 của vùng Thủ đô nên đặt ở đâu?
-
Bắc Giang đề xuất chuyển sân bay Kép thành sân bay lưỡng dụng
-
Việt Nam bắt đầu ra nhập 'cuộc đua' mở rộng sân bay trên thế giới?
-
Hà Giang đề xuất xây dựng sân bay
-
Sân bay Thành Sơn không có tên trong Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống CHK toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030
-
Bộ KH-ĐT được giao thẩm định dự án sân bay Sa Pa
Tăng chuyến dịp nghỉ lễ: Liệu "cơn sốt" vé máy bay có "hạ nhiệt"?
Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu các hãng xem xét bổ sung ngay tải cung ứng trên các đường bay từ Hà Nội, TP HCM đến các địa phương vào ngày 27/4...
Lạm phát được dự báo sẽ tăng nhẹ lên 3,5% vào năm 2024
Ngân hàng Thế giới dự báo, lạm phát sẽ tăng nhẹ từ mức bình quân 3,2% năm 2023 lên 3,5% vào năm 2024. Trong khi đó, lạm phát CPI sẽ chững lại còn 3%...
Chuyển đổi số là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội
Ngày 24/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Phiên họp lần thứ 8 của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số, trọng tâm là phát triển kinh tế số.
Dự án nào được ký kết hợp đồng BOO?
Dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), gồm hợp đồng Xây dựng - Sở hữu - Kinh doanh (BOO) phải thuộc lĩnh vực, quy mô và đáp ứng điều kiện...
Sẽ trình Quốc hội cho phép Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sớm
Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về việc triển khai các văn bản quy định...
Nắng nóng có nơi trên 41 độ C
Nắng nóng gay gắt đang diễn ra ở miền Trung khi Tương Dương (Nghệ An) 41.3 độ, Hương Sơn (Hà Tĩnh) 40.5 độ, Đồng Hới (Quảng Bình) 39.8 độ, Ba Tơ (Quảng Ngãi) 40.9 độ…
Thủ tướng chỉ thị các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội
Ngày 21/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Chỉ thị số 12/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Hủy đấu thầu vàng sáng 22/4 do không đủ số lượng thành viên đăng ký
Do không có đủ số lượng thành viên đăng ký dự thầu và chuyển tiền đặt cọc đúng quy định, nên Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hủy đấu thầu bán vàng miếng vàng...
Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh quý I/2024 phát triển tích cực
Quý I/2024, kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh có dấu hiệu hồi phục và phát triển tích cực khi GRDP tăng 6,54% so với cùng kỳ.
Ngân hàng Nhà nước đề nghị các bộ hỗ trợ đấu thầu vàng miếng
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có các văn bản gửi các bộ gồm Bộ Bộ Tài chính, Công an và Bộ Công Thương đề nghị phối hợp tăng cường...
Cuộc xung đột Iran - Israel làm đảo lộn dự tính về giá dầu của OPEC+
Tình hình địa chính trị của Trung Đông, mới đây nhất là cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel, đang làm xáo trộn các yếu tố cần thiết để OPEC+ thiết lập một mức giá dầu hoàn hảo - không quá cao và cũng không quá thấp - the
Vì sao cần phải có hóa đơn điện tử trong các giao dịch mua bán vàng?
Các chuyên gia cho rằng, khi buộc tiệm vàng phải xuất hóa đơn điện tử như kinh doanh xăng dầu sẽ giúp minh bạch hóa thị trường vàng.
Căng thẳng Trung Đông tác động đến dự báo giá khí và dầu mỏ như thế nào?
Giá dầu tăng, phản ánh mối lo ngại của thị trường về cuộc khủng hoảng Trung Đông đang leo thang, có khả năng liên quan đến Iran, một nhà khai thác dầu lớn của OPEC....
NHNN đã sẵn sàng các phương án can thiệp thị trường vàng
Ông Phạm Thanh Hà, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, để ổn định thị trường, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án...
Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu giải ngân vốn đầu tư công đạt 30% trong quý II/2024
UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc đảm bảo toàn bộ dự án mới hoàn tất thủ tục quyết định đầu tư, phấn đấu giải ngân...
Kinh tế Việt Nam tăng trưởng vững vàng trong bối cảnh bất ổn toàn cầu
Ngày 11/4 tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) giữ nguyên dự báo trước đó về tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay bất chấp những bất ổn kéo dài...
Kinh tế Việt Nam tiếp tục được kỳ vọng đạt mức tăng trưởng 6,0%
Sáng 11/4, tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức họp báo về tình hình kinh tế Việt Nam. Báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO)...
Giá vé máy bay dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 cao chót vót, khách đổi hướng đi du lịch
Nhiều người đã phải "suy nghĩ lại" kế hoạch đi du lịch dịp lễ 30/4 - 1/5 do giá vé máy bay quá “đắt đỏ”.
Tổng thu NSNN thực hiện tháng 3 ước đạt 141,8 nghìn tỷ đồng
Lũy kế thu ngân sách Nhà nước (NSNN) quý I/2024 ước đạt 539,5 nghìn tỷ đồng, bằng 31,7% dự toán, tăng 9,8% so cùng kỳ năm 2023 (ngân sách trung ương (NSTW)...