Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi Thủ tướng, báo cáo phương án hợp tác đầu tư một số dự án nhà máy nhiệt điện. Theo đó, Bộ này kiến nghị Thủ tướng giao liên danh Tập đoàn Geleximco - Công ty TNHH Hong Kong United (HUI) thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 (Nghệ An) thay cho Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV).
Lý do đề xuất này, Bộ Công Thương đánh giá do năng lực của TKV không đáp ứng nhu cầu vốn triển khai dự án đúng tiến độ. Tập đoàn Than & khoáng sản cũng đang gặp khó khăn trong huy động vốn cho các dự án đầu tư, trong đó có vốn đối ứng triển khai dự án Quỳnh Lập 1. Đến cuối tháng 9/2017, tổng nợ vay hợp nhất của TKV khoảng 78.000 tỷ đồng, với hệ số nợ/vốn chủ sở hữu 2,5 lần.
Nếu đầu tư vốn vào dự án nhiệt điện Quỳnh Lập 1, TKV sẽ phải huy động thêm khoản nợ vay 39.000 tỷ và sau 3 năm nữa tổng nợ vay của tập đoàn này có thể lên tới trên 100.000 tỷ đồng, dẫn đến tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu sẽ vượt quá quy định cho phép.
Ngoài ra, sau hơn 2 tháng đốc thúc hiện TKV vẫn chưa báo cáo Bộ Công Thương kết quả làm việc cuối cùng với 2 nhà đầu tư là Kospo và Samtan (Hàn Quốc) về thu xếp vốn vay cho dự án không có bảo lãnh Chính phủ, dù đã đạt được thoả thuận ban đầu tỷ lệ vốn góp đầu tư TKV 36%, Kospo 34% và Samtan 30%.
Phối cảnh dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập (Nghệ An).
Trường hợp TKV, Kospo, Samtan không thống nhất việc thu xếp vốn, hợp đồng mua bán điện dự án theo hướng không có bảo lãnh Chính phủ, thì việc hợp tác giữa các bên không thành công, khiến tiến độ thực hiện dự án bị chậm lại.Tình trạng này kéo dài, Bộ Công Thương lo ngại, không rõ khi nào các bên đạt được thoả thuận cuối cùng, và sẽ làm chậm tiến độ triển khai, vận hành dự án vào 2022 – 2023 theo quy hoạch Sơ đồ điện VII điều chỉnh.
“Với các vấn đề tòn tại nêu trên thì đề xuất phương án thực hiện dự án của TKV không thể khẳng định đảm bảo tính khả thi để trình Thủ tướng xem xét, chấp thuận”, Bộ Công Thương khẳng định.
Ngoài ra, nếu để tình hình thoả thuận tiếp tục kéo dài hoặc TKV phải tìm kiếm đối tác thì sẽ chậm triển khai thực hiện dự án, ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư, không lường hết các yếu tố phát sinh như trượt giá, trượt tỷ giá…
Do đó, nhà chức trách cho rằng, việc giao dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 cho liên danh Geleximco - HUI, sẽ giúp tập đoàn giảm áp lực thu xếp vốn, và tập trung thực hiện các dự án khác. Thay thế TKV tại dự án này, liên danh Geleximco và đối tác Trung Quốc có trách nhiệm khẩn trương thực hiện dự án theo quy định đảm bảo tiến độ, chất lượng; thoả thuận bàn giao dự án, xem xét thanh toán các chi phí trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư mà TKV đã thực hiện.
Kiến nghị giao dự án này cho liên danh Geleximco – HUI, song Bộ Công Thương cũng lo ngại khi 80% vốn thực hiện dự án chủ yếu vay từ Trung Quốc.
Đánh giá năng lực liên danh cho thấy, phương án tài chính mà Geleximco và liên danh đưa ra lại phần lớn dựa vào vốn vay từ Trung Quốc, với tỷ lệ vốn đối ứng 20% vốn chủ sở hữu và 80% vốn vay. Dự kiến lãi suất vay từ nguồn tín dụng thương mại là 10,86% một năm và quốc tế là 11,77% một năm.
80% tổng mức đầu tư dự án sẽ được huy động từ tổ hợp các ngân hàng do Ngân hàng Phát triển nhà nước Trung Quốc đứng đầu, gồm: Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc chi nhánh Hồ Nam, An Huy và Ngân hàng Công Thương Trung Quốc.
"Nếu giao cho liên danh này dự án Nhiệt điện Quỳnh Lập 1 sẽ chuyển thành vốn tư nhân 100%. Khi dự án không dùng vốn nhà nước khó có thể yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nội địa hoá thiết bị nhà máy nhiệt điện đốt than. Chưa kể sự tham gia của nhà thầu, nhà đầu tư Trung Quốc, sử dụng thiết bị của Trung Quốc vào dự án…”, cơ quan quản lý các dự án điện quan ngại.
Trong khi đó liên danh Geleximco - HUI tỏ ra khá tự tin vào năng lực tài chính triển khai dự án dù 80% là vốn vay. Liên danh này cũng cam kết đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án: 3 tháng kể từ ngày thành lập công ty liên doanh sẽ ký kết thỏa thuận bồi thường, giải phóng mặt bằng; 2 tháng tiếp theo ký hợp đồng tư vấn quản lý, giám sát kỹ thuật...
Trước đó, năm 2017 liên danh Geleximco - HUI đã 2 lần gửi văn bản tha thiết được làm nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 và Quảng Trạch 2, vốn đang được giao cho các tập đoàn năng lượng trong nước là TKV và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư.
Với dự án nhiệt điện Quỳnh Lập 1 hiện do Tập đoàn Than và khoáng sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư, Geleximco đề xuất liên danh Geleximco –HUI sở hữu 75% cổ phần, 25% còn lại thuộc TKV. Còn với dự án nhiệt điện Quảng Trạch 2 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, đơn vị này đề xuất nắm hẳn 100% cổ phần.
Trong các văn bản gửi Bộ Công Thương trước đây, cả TKV và EVN đều tỏ ý không đồng tình giao các dự án này cho Geleximco - HUI. Với Quảng Lập 1, TKV cho rằng, nội dung đề xuất hợp tác của liên danh Geleximco – HUI “không phù hợp với chủ trương kêu gọi đầu tư dự án này của Hội đồng thành viên TKV, theo đó TKV nắm giữ cổ phần chính”. Còn EVN cũng cho rằng, việc Geleximco đề xuất đầu tư theo hình thức PPP dự án Quảng Trạch 2 chưa được quy định đối với công trình điện.
Dự án nhiệt điện Quảng Lập 1, Quảng Trạch 2 là hai dự án nhiệt điện quan trọng nằm trong quy hoạch điện sơ đồ VII quốc gia đã được Chính phủ phê duyệt.
Nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1 xây dựng trên diện tích 150 ha, TKV được Chính phủ giao cho làm chủ đầu tư với tổng vốn 2,1 tỷ USD. Nhà máy có công suất lắp đặt 2 x 600 MW gồm 2 tổ máy, dự kiến sẽ phát điện vào năm 2020 và hàng năm cung cấp vào mạng lưới điện quốc gia khoảng 6,6 tỷ kWh điện.
Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 2 thuộc dự án Trung tâm nhiệt điện Quảng Trạch do EVN làm chủ đầu tư, khởi công từ cuối năm 2015. Nhà máy gồm 2 tổ máy chính với công suất thiết kế 1.200 - 1.320MW, tổng vốn đầu tư khoảng 2,4 tỷ USD, dự kiến vận hành từ năm 2024.
Theo Hoài Thu/VnExpress