Những yếu tố nào đang đè nặng lên thị trường dầu mỏ thế giới?

Theo dữ liệu từ ActivTrades, giá dầu Brent đã giảm gần 14% từ đầu năm đến nay. Riêng trong tháng 4, giá dầu lao dốc gần 19% – mức giảm theo tháng mạnh nhất trong nhiều năm qua. Dù từng có những đợt hồi phục ngắn nhờ các thông tin tích cực từ đàm phán quốc tế, nhưng nhìn chung, đà tăng không bền vững khi thị trường vẫn đang đối mặt với tình trạng dư cung ngày một rõ rệt.

Trong bối cảnh nhiều biến động, giới giao dịch và nhà đầu tư buộc phải thận trọng hơn, và chú ý sát sao đến các yếu tố đang ảnh hưởng trực tiếp tới giá dầu.

Những yếu tố then chốt hiện nay bao gồm: Tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu; biến động sản lượng từ các nước trong và ngoài OPEC; rủi ro địa chính trị như xung đột khu vực, hoặc gián đoạn nguồn cung; mức khai thác của Ả Rập Xê Út – quốc gia xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Ngoài ra, sự biến động của đồng USD, yếu tố mùa vụ trong tiêu thụ năng lượng, cùng hoạt động đầu tư trên thị trường hợp đồng dầu tương lai, cũng đóng vai trò không nhỏ.

Nhu cầu chững lại, căng thẳng thương mại kéo dài khiến giá dầu khó bật lên

Một khảo sát mới của Reuters hồi tháng 5 cho thấy, nhu cầu dầu toàn cầu trong năm 2025 được dự báo sẽ tăng trung bình khoảng 775.000 thùng/ngày – nhỉnh hơn đôi chút so với dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) là 740.000 thùng/ngày. Tuy nhiên, đây vẫn là mức tăng khá khiêm tốn, nếu so với những năm trước, phản ánh tâm lý thận trọng trước nguy cơ suy thoái kinh tế và những bất ổn kéo dài.

Các chuyên gia cho rằng, nhu cầu tiêu thụ dầu đang bị kìm hãm bởi nhiều yếu tố như căng thẳng thương mại dai dẳng, rủi ro kinh tế toàn cầu và xu hướng chuyển nhanh sang xe điện.

Trước bối cảnh đó, các dự báo giá dầu cũng bị điều chỉnh giảm trong tháng thứ 3 liên tiếp. Theo Reuters, giá dầu Brent trung bình trong năm 2025 có thể chỉ đạt 66,98 USD/thùng – thấp hơn so với mức dự báo 68,98 USD trước đó. Tương tự, giá dầu WTI của Mỹ được điều chỉnh xuống còn 63,35 USD/thùng, từ mức 65,08 USD của tháng trước. Đây là mức giảm đáng kể, nếu so với mức trung bình từ đầu năm đến nay: Khoảng 71 USD/thùng đối với dầu Brent, và 67,50 USD/thùng đối với dầu WTI.

Mặc dù một số căng thẳng thương mại có dấu hiệu hạ nhiệt, nhưng những bất ổn xoay quanh chính sách thuế quan và các cuộc đàm phán thương mại quốc tế vẫn khiến thị trường lo ngại. Chuyên gia Tobias Keller từ ngân hàng UniCredit nhận định, chừng nào các xung đột thương mại chưa được tháo gỡ, nhu cầu đối với các sản phẩm dầu mỏ vẫn sẽ bị kìm hãm.

Giá dầu và triển vọng nhu cầu: Nhiều rủi ro bủa vây

Tại hai thị trường tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới – Mỹ và Trung Quốc – đà tăng nhu cầu dầu đang chững lại rõ rệt. Nguyên nhân chính là do hiệu quả sử dụng nhiên liệu được cải thiện, tốc độ tăng trưởng kinh tế suy yếu, và số lượng xe điện gia tăng nhanh chóng.

Bên cạnh đó, xung đột tại Ukraine không còn ảnh hưởng mạnh đến thị trường dầu như trước, do phần lớn rủi ro đã được phản ánh vào giá.

Tuy nhiên, một rủi ro mới nổi lên là căng thẳng thương mại toàn cầu. Theo Bank of America, cuộc chiến thương mại hiện tại có thể khiến mức tăng nhu cầu dầu trong năm 2025 giảm một nửa, đúng lúc OPEC+ có kế hoạch tăng sản lượng. Ước tính, thị trường có thể dư cung khoảng 1,25 triệu thùng/ngày. Nếu tình trạng căng thẳng tiếp diễn, nguy cơ suy giảm kinh tế và sụt giảm tiêu thụ nhiên liệu là rất lớn.

Ngày càng nhiều tổ chức tài chính lớn tỏ ra thận trọng về triển vọng giá dầu. J.P. Morgan mới đây hạ dự báo giá dầu Brent xuống 66 USD/thùng trong năm 2025, và 58 USD vào năm 2026. Ngân hàng này cũng hạ ước tính tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu năm nay xuống còn 800.000 thùng/ngày – thấp hơn 300.000 thùng so với dự báo trước đó.

Theo bà Natasha Kaneva – Trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa toàn cầu tại J.P. Morgan – chính quyền Mỹ có thể sẽ tìm cách duy trì giá dầu ở mức thấp (khoảng 50 USD/thùng) để kiềm chế lạm phát, từ đó hạn chế cơ hội phục hồi giá dầu trong ngắn hạn.

Goldman Sachs cũng có đánh giá tương tự. Ngân hàng này dự báo giá dầu Brent trung bình của năm 2025 chỉ đạt 60 USD/thùng, và dầu WTI là 56 USD. Dự báo cho thấy thị trường sẽ tiếp tục dư cung – khoảng 1 triệu thùng/ngày trong năm 2025, và có thể tăng lên 1,5 triệu thùng/ngày vào năm 2026, đặc biệt khi OPEC+ có kế hoạch tăng sản lượng thêm 411.000 thùng/ngày vào tháng 8 tới.

Chuyên gia Giovanni Staunovo từ UBS cảnh báo: Nếu kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái sâu, còn Trung Quốc tăng trưởng chững lại, giá dầu Brent hoàn toàn có thể tụt xuống mức 40–60 USD/thùng trong vài tháng tới. Đây là kịch bản bi quan, nhưng không phải không có khả năng trong bối cảnh hiện nay.