Những ngày qua, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai liên tục chứng kiến dòng người lao động đổ về quê khi các địa phương này nới lỏng giãn cách.
Trao đổi với Đất Việt, ông Vũ Đức Quyết, nguyên Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh gọi đây là một hiện tượng đặc biệt và đó là nhu cầu tất yếu, khách quan.
Thời điểm hiện nay, Việt Nam đang chuyển chuyển trạng thái từ mục tiêu “không có COVID” sang thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19, do vậy hiện tượng người lao động rời TP.HCM và các đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam trở về quê là hiện tượng đi theo, tức nó phải có độ trễ.
"Khi dịch căng thẳng, các tỉnh, thành ở phía Nam, đặc biệt là TP.HCM thực hiện giãn cách nghiêm ngặt và kéo dài, dòng chảy kinh tế bị đứt. Nhà máy tạm ngừng sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng, người lao động không có việc làm, không có tài nguyên để đảm bảo cuộc sống lâu dài ở thành phố.
Cho nên, sau 4 tháng "ở yên tại chỗ" để phòng chống dịch, giờ người dân đã sức cùng lực kiệt, không thể trụ lại ở thành phố được nữa khi thực tế sản xuất hầu như chưa thay đổi. Muốn giữ chân họ, không thể cứ vận động, tuyên truyền. Phải thông cảm với người lao động", ông Vũ Đức Quyết nói.
|
| Lực lượng chức năng ở TP.HCM yêu cầu bà con tập hợp theo từng tỉnh, thành phố để được hỗ trợ đưa về quê hôm 1/10. Ảnh: NLĐ |
Nguyên Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh cũng khẳng định, nếu có được phương án chống dịch thực sự khoa học, doanh nghiệp phục hồi, sản xuất trở lại thì người lao động sẽ tự quay lại. Còn ở thời điểm này, khi rất nhiều người lao động mong muốn về quê vì không còn lựa chọn nào khác, các địa phương cần phối hợp giúp đỡ, đưa đón người về, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.
"Giả sử bây giờ cố tình giữ người lao động ở lại toàn bộ, đến khi công bố các biện pháp chống dịch, doanh nghiệp tính toán không dùng hết số lao động ấy thì sẽ thế nào? Mà lúc ấy người lao động đã cùng kiệt.
Bởi vậy, việc cần làm lúc này là địa phương cần sớm đưa ra phương án chống dịch thực sự khoa học, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp sẽ xây dựng phương án sản xuất phù hợp với phương án chống dịch, họ sẽ chọn lọc, tối ưu hóa và có biện pháp để người lao động quay trở lại làm việc.
Chẳng hạn, trước đây khi chưa có dịch, doanh nghiệp có thể sử dụng 1.000 lao động, bây giờ với phương án chống dịch được chính quyền đề ra, doanh nghiệp sẽ tối ưu hóa, chỉ cần khoảng 700 lao động.
Như vậy, 300 lao động còn lại cần để họ về quê, không thể giữ lại thành phố", ông Vũ Đức Quyết phân tích và tin rằng, người lao động sẽ quay trở lại, thậm chí chưa cần đến chính quyền hỗ trợ, tự doanh nghiệp sẽ đi đến tận nơi để đưa người lao động quay trở lại nhà máy.
Nguyên Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Ninh cũng nhấn mạnh, việc người lao động chuyển từ nông thôn ra thành phố gắn liền với quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa. Đó là quy luật tất yếu, không thể cưỡng lại. Người dân ở nông thôn vẫn tự đảm bảo được cuộc sống của họ, bởi họ có ruộng vườn, ao cá... nhưng người dân luôn muốn có cuộc sống tốt hơn nên rời quê lên thành phố.
"Cách giải quyết để người dân ly nông bất ly hương là giải pháp tại chỗ, đảm bảo sự ổn định nhưng không phải giải pháp phát triển", ông Quyết bày tỏ quan điểm.
Liên quan đến vấn đề này, một chuyên gia kinh tế cho rằng, cuộc di dân lần này cũng chính là cơ hội cho các địa phương có được nguồn lực hùng hậu, yếu tố quyết định để tạo sự bứt phá. Để hạn chế tình trạng "chảy máu" nhân lực, giữ chân người lao động lại địa phương, có thể tăng dần tỷ trọng đầu tư các nhà máy sử dụng nhiều lao động như dệt may, da giày ở các vùng quê; còn các thành phố lớn, trung tâm kinh tế thì tập trung nguồn lực có trình độ, chất lượng cao hoạt động trong các ngành công nghệ, đô thị thông minh.
Vị chuyên gia nhìn nhận, hiện rất nhiều khu công nghiệp ở địa phương đang thiếu lao động, nên việc lao động hồi hương có thể là nguồn lực tốt bổ sung cho các khu công nghiệp, nhà máy này. Trên cơ sở đó, cần phân bổ lại lao động giữa các vùng miền theo hướng ly nông bất ly hương.