Hé lộ "nữ tướng" của Jack Ma, vừa rời khỏi tập đoàn Alibaba

Tháng 7/2025, Peng Lei còn được gọi là Lucy Peng, nhà đồng sáng lập Tập đoàn Alibaba nổi tiếng của Trung Quốc đã đưa ra quyết định bất ngờ khiến truyền thông và dư luận chú ý. Cụ thể, bà Peng Lei cùng một số đối tác khác rời khỏi Alibaba, trong đợt tái cơ cấu lớn nhất của tập đoàn công nghệ này.

Nữ đồng sáng lập này đã để lại di sản và tầm ảnh hưởng lớn ở Alibaba và Ant Group, trở thành minh chứng vững chắc cho sự đổi mới, kiên trì và tầm nhìn lãnh đạo trong một trong những ngành công nghiệp cạnh tranh nhất. Khởi đầu từ một nhóm nhỏ gồm 18 thành viên sáng lập Alibaba, bà Peng Lei trở thành một biểu tượng trong cả lĩnh vực thương mại điện tử và công nghệ tài chính. Forbes ước tính khối tài sản của bà Peng Lei đang sở hữu trị giá khoảng 2,9 tỷ USD.

Bà Peng Lei lọt vào danh sách những người giàu nhất Trung Quốc của Forbes năm 2016 nhờ sở hữu số cổ phần khổng lồ tại công ty dịch vụ tài chính Ant Financial. Peng Lei nổi lên như một trong những phụ nữ quyền lực nhất trong giới kinh doanh Trung Quốc nhờ vào vai trò quan trọng tại Alibaba.

Peng Lei sinh năm 1972, tốt nghiệp ngành quản trị kinh doanh năm 1994 tại Học viện Thương mại Hàng Châu, sau này được đổi tên thành Đại học Công Thương Chiết Giang. Sau khi tốt nghiệp, bà giảng dạy tại Đại học Tài chính và Kinh tế Chiết Giang trong 5 năm.

Bà Peng Lei nghỉ dạy ngay sau khi kết hôn và cùng chồng (người sau này điều hành Taobao, chợ điện tử tương tự eBay của Alibaba) tham gia cùng Jack Ma sáng lập Alibaba vào tháng 9/1999. Đây là một trong số các cặp vợ chồng là đối tác sáng lập của Alibaba, đồng thời góp phần vào tỷ lệ 1/3 số lượng phụ nữ trong số các đối tác sáng lập, điều mà công ty ca ngợi sau này.

Bà Peng Lei chia sẻ tại Câu lạc bộ Doanh nhân Trung Quốc rằng bản thân thích quá trình làm việc với người cùng đam mê.

Trong những ngày đầu, Peng Lei thành lập bộ phận nhân sự của Alibaba. Một thập kỷ sau khi hoạt động, bà so sánh văn hóa độc đáo của công ty với Starbucks.

"Mỗi cửa hàng Starbucks giống như một gia đình. Biểu cảm trong mắt của nhân viên giống như biểu cảm thường thấy giữa chị em gái và anh em trai hơn là đồng nghiệp", bà Peng Lei chia sẻ vào năm 2009 sau khi đến thăm Mỹ.

Ngay sau đó, bà đã thiết lập mô hình "mẹ và bố" tại Alibaba, trong đó một giám đốc điều hành đóng vai trò là "mẹ" trong mỗi nhóm để tập trung vào việc thúc đẩy tinh thần đồng đội và khơi dậy niềm đam mê. Một giám đốc điều hành khác đóng vai trò là "bố" để thực hiện đánh giá hiệu suất định lượng.

Dù không có nhiều kinh nghiệm quản lý nhưng Jack Ma đã chọn bà Peng để giám sát Alipay vì sự khiêm tốn và nhiệt huyết với công việc mà bà thể hiện.

Một giám đốc điều hành thân cận với Alibaba cho biết, bà Peng Lei là người ông Jack Ma thực sự tin tưởng.

Từ tháng 1/2010 đến tháng 2/2013, bà Peng Lei là giám đốc điều hành của Alipay. Alipay trở thành cổng thanh toán thành công nhất tại Trung Quốc dưới sự quản lý của bà, mở rộng lên hơn 800 triệu người dùng tính đến năm 2014. Tính đến cuối năm 2014, giá trị của công ty đạt khoảng 60 tỷ USD.

Trong bộ phim tài liệu Cá sấu sông Dương Tử năm 2012 về những năm đầu của Alibaba, Porter Erisman đã mô tả bà Peng Lei là nhà lãnh đạo "hài hước và thực tế".

Tháng 3/2013, bà Peng tiếp quản vị trí giám đốc điều hành của công ty Dịch vụ Tài chính Nhỏ và Siêu nhỏ của Alibaba. Tại đây, bà đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc tìm kiếm những đổi mới trong hệ thống thanh toán di động.

Năm 2013, bà Peng thường xuyên được báo chí Trung Quốc nhắc đến như một ứng cử viên cho vị trí giám đốc điều hành tiếp theo của Alibaba. Trả lời về vấn đề này, bà Peng luôn nói rằng, dù lựa chọn cuối cùng của Jack Ma là gì, bà vẫn ủng hộ. Cuối cùng, một giám đốc điều hành khác được Jack Ma lựa chọn để nắm giữ vị trí này.

Năm 2014, bà Peng thành lập Ant Financial Services Group. Tháng 9/2015, Alibaba và Ant Financial cùng nhau nắm giữ 40% cổ phần của ví điện tử Ấn Độ Paytm, đưa bà Peng Lei trở thành thành viên hội đồng quản trị của công ty này. Năm 2016, Ant Financial phá kỷ lục về đợt huy động vốn tư nhân lớn nhất thế giới dành cho công ty internet với 4,5 tỷ USD, đưa công ty lên mức định giá khoảng 60 tỷ USD.

Bà Peng Lei trở thành tỷ phú vào năm 2014 dựa trên định giá của Alibaba trước khi IPO lập kỷ lục. Năm 2015, bà được Wealth-X xếp hạng là người phụ nữ giàu thứ ba trong lĩnh vực công nghệ và là người phụ nữ quyền lực thứ 11 tại Châu Á theo Fortune.

Tính đến năm 2016, bà Peng Lei được Forbes xếp hạng là người phụ nữ quyền lực thứ 35 trên thế giới và thứ 17 trong danh sách phụ nữ quyền lực châu Á năm 2016. Cùng năm đó, Forbes ước tính giá trị tài sản ròng của bà là 1,1 tỷ USD.