Lộ diện loạt khó khăn khiến Vietinbank có thể lỗ 765 tỷ trong Quý IV

Bất ngờ điều chỉnh kế hoạch giảm mạnh

Ngày 8/12 vừa qua, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – VietinBank đã tổ chức Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) bất thường năm 2018. Với sự nhất trí cao, ĐHĐCĐ VietinBank đã thông qua nhiều nội dung quan trọng, trong đó, đáng chú ý là phương án điều chỉnh chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh năm 2018.

Phát biểu tại Đại hội, ông Lê Đức Thọ - Chủ tịch HĐQT VietinBank đã thông tin tới các cổ đông một số nội dung cơ bản của Phương án tái cơ cấu gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020 của VietinBank. Theo lộ trình thực hiện phương án, lợi nhuận riêng lẻ năm 2018 của ngân hàng dự kiến đạt 6.200 tỷ đồng (hợp nhất 6.700 tỷ đồng) và sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới đây.

Bên cạnh đó, ĐHĐCĐ VietinBank đã thông qua các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh năm 2018: Tổng tài sản tăng trưởng 6% - 8%; Dư nợ tín dụng tăng trưởng 8% - 9%; Nguồn vốn huy động tổ chức kinh tế và dân cư tăng trưởng 9% - 10%; Tỷ lệ nợ xấu (nội bảng) dưới 3%.

Tuy nhiên, điều khiến mọi người chú ý là các chỉ tiêu kế hoạch của VietinBank đều được điều chỉnh thấp hơn so với kết quả kinh doanh trước đó mà Ngân hàng này đã đạt được. Theo đó, tính đến hết ngày 30/9, lợi nhuận trước thuế hợp nhất của VietinBank đạt 7.596 tỷ đồng; lợi nhuận ngân hàng mẹ đạt 7.205 tỷ đồng. Tăng trưởng tín dụng (cho vay khách hàng và trái phiếu doanh nghiệp) đạt 9,57%; tăng trưởng tiền gửi (tiền gửi khách hàng và giấy tờ có giá) đạt 11,79%.

Ngay sau Đại hội cổ đông này, Công ty chứng khoán HSC đã có báo cáo đánh giá tình hình của Vietinbank. Theo đó, HSC cho biết với những thông tin trong kế hoạch lợi nhuận cả năm mà HĐQT Vietinbank công bố mới đây, nhà băng này có thể sẽ ghi nhận khoản lỗ 765 tỷ đồng trong quý IV.

Khoản lỗ này sẽ làm giảm lợi nhuận hợp nhất cả năm của ngân hàng này xuống mức 6.831 tỷ đồng từ mức 7.596 tỷ đồng thu được trong 3 quý đầu năm. Kết quả lợi nhuận này cũng giảm gần 26% so với lợi nhuận đạt được năm 2017.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới khoản lỗ trong quý cuối năm được dự báo là do chi phí dự phòng tăng và/hoặc thoái lãi dự thu do Vietinbank có tỷ lệ lãi dự thu khá cao so với dư nợ nhóm 1 là 1,75% vào cuối quý III.

Ngoài ra, công ty chứng khoán này đưa ra dự báo năm 2018 tăng trưởng tín dụng của Vietinbank sẽ chỉ là 9%, trong khi tăng trưởng huy động khách hàng là 10% và NIM giảm xuống còn 2,73%.

Thu nhập lãi thuần của nhà băng này được dự báo tăng 7% đạt 28.930 tỷ đồng và thu nhập ngoài lãi đạt trên 6.000 tỷ đồng nhờ lãi thuần hoạt động dịch vụ tăng trưởng gần 33%.

Tuy nhiên, chi phí hoạt động cũng được dự báo tăng 11% so với năm 2017 lên 16.792 tỷ đồng. Cùng hàng loạt chi phí khác dự báo tăng sẽ khiến lợi nhuận của Vietinbank bị giảm.

Về nợ xấu, các chuyên gia của HSC cho rằng tỷ lệ xấu sau cơ cấu của ngân hàng này sẽ giữ ở mức 2% tổng dư nợ. Nguyên nhân nhờ việc xóa hơn 8.015 tỷ đồng nợ xấu, tương đương 0,93% tổng dư nợ.

“Sức khỏe” tài chính không mấy khả quan

Theo lãnh đạo Vietinbank cho biết, mục tiêu lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2018 đạt 6.700 tỷ đồng chỉ là mục tiêu tối thiểu theo kế hoạch tái cơ cấu và tổng tín dụng của Vietinbank là 909 nghìn tỷ đồng (tăng 10,3% so với đầu năm) tại thời điểm cuối tháng 11, do Ngân hàng đang tiến hành tái cấu trúc dư nợ cho vay và hạn chế tăng trưởng cho vay trong Quý IV để cải thiện hiệu quả và duy trì hệ số CAR theo quy định.

Tuy nhiên, những con số ghi nhận trong báo cáo tài chính (BCTC) của Vietinbank cho thấy, sức khỏe tài chính của Ngân hàng này đang tồn tại nhiều vấn đề bất thường.

Cụ thể, theo BCTC hợp nhất Quý III/2018, tính đến 30/9/2018, tổng tài sản của VietinBank đạt 1.172.517 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cuối năm 2017 và tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước. Tiền gửi khách hàng tại thời điểm 30/9/2018 đạt 825.749 tỷ đồng, tăng 9,7% so với cuối năm 2017 và tăng 13,9% so với cùng kỳ năm trước. Dư nợ cho vay khách hàng đạt 891.617 tỷ đồng, tăng 12,8% so với cuối năm 2017 và tăng 16,8% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, nợ xấu của Ngân hàng đã tăng 34,5% so với đầu năm, lên 12.127 tỷ đồng. Trong đó, chủ yếu là tăng ở nợ xấu nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) với mức tăng 67,5% lên 8.739 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu ở mức 1,36%, trong khi đầu năm chỉ là 1,14%.

Theo nhận định của HSC, việc Vietinbank phải giảm mục tiêu trưởng tín dụng của mình cho thấy ngân hàng đang gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn khi mà room dành cho nhà đầu tư nước ngoài đã kín và dư địa để phát hành trái phiếu nâng vốn cấp 2 cũng không còn nhiều. Định giá của Vietinbank hiện ở mức thấp so với hầu hết các ngân hàng khác.

Trong khi tăng trưởng tín dụng bị hạn chế, Vietinbank vẫn phải đối mặt với việc xử lý nợ xấu dù các khoản nợ bán cho VAMC đều đã được trích lập dự phòng đầy đủ. Ngân hàng hiện có quy mô lãi dự thu trên 15.300 tỷ đồng và đã tăng thêm hơn 5% trong 9 tháng qua.

Ôm "quả bom nổ chậm" Xi măng Công Thanh

Được biết, hiện nay, Vietinbank đang là chủ nợ lớn nhất của CTCP Xi măng Công Thanh – Một trong những doanh nghiệp lớn nhất tỉnh Thanh Hóa, hoạt động trong các lĩnh vực: nhiệt điện, phân đạm, vận tải, khách sạn, resort, sân golf và mũi nhọn là sản xuất và kinh doanh các sản phẩm xi măng và clinker.

Tại thời điểm báo cáo tài chính sau soát xét bán niên 2018, dư nợ tín dụng của Công Thanh tại Vietinbank chi nhánh TP.HCM là 8.105 tỷ đồng. Trong đó, khoản dư nợ ngắn hạn hơn 980 tỷ đồng, vay dài hạn là hơn 4.732 tỷ đồng, dư nợ trái phiếu là 2.390 tỷ đồng.

Được biết, trước đó, khoản nợ của Xi măng Công Thanh tại Ngân hàng VietinBank gồm khoản nợ lãi vay dài hạn và lãi vay trái phiếu tính đến ngày 31/12/2015 có tổng giá trị là 3.310,973 tỷ đồng. Khoản nợ này đã được Ngân hàng VietinBank gia hạn trả nợ lãi, các khoản lãi này sẽ được trả trong vòng 14 năm, bắt đầu từ năm 2017.

Trong diễn biến mới nhất, bằng việc ân hạn thời gian trả nợ từ năm 2017 đến năm 2035, Vietinbank đã “tái cấu trúc” khoản vay lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Trong đó các khoản phải trả dư nợ đến năm 2016 được phân bổ vào thời gian từ năm 2020 đến 2026. Phần lãi vay và dư nợ phát sinh từ năm 2017 sẽ được ân hạn phân bổ trả nợ trong khoảng thời gian từ năm 2027 đến 2035. Đến thời điểm năm 2035, Tập đoàn Công Thanh sẽ phải thanh toán dứt điểm gốc và lãi vay cho Vietinbank.

Mặc dù được biết đến với vai trò là chủ đầu tư của hàng loạt dự án lớn , tuy nhiên, xi măng Công Thanh liên tiếp lâm vào cảnh làm ăn thua lỗ, nợ đầm đìa và mất cân đối tài chính.

Cụ thể, theo báo cáo tài chính kiểm toán bán niên của Công ty TNHH PwC Việt Nam cho thấy, tại thời điểm ngày 30/6/2018, tổng tài sản của Xi măng Công Thanh là 13.892 tỷ đồng, trong khi đó tổng nợ phải trả lớn hơn rất nhiều so với tổng tài sản của đơn vị là 15.015 tỷ đồng. Như vậy, số nợ phải trả của Xi măng Công Thanh đã vượt xa giá trị tài sản cố định là hơn 1 nghìn tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo tài chính kiểm toán bán niên, khoản lỗ sau thuế phát sinh trong kỳ (từ ngày 01/01/2018 đến ngày 30/6/2018) là 352 tỷ đồng. Chính khoản lỗ này đã nâng tổng mức lỗ lũy kế của Xi Măng Công Thanh lên 2.023 tỷ đồng. Điều này cho thấy, Xi Măng Công Thanh có dấu hiệu mất cân đối tài chính.

Với những số liệu trên, kiểm toán đã nghi ngờ "khả năng hoạt động liên tục" của Xi măng Công Thanh, tuy nhiên, Ban giám đốc Tổng công ty Xi măng Công Thanh đã được ngân hàng chấp thuận tái cơ cấu khoản nợ dài hạn, trái phiếu thường và chi phí lãi phát sinh để có thể đáp ứng khả năng thanh toán các khoản nợ khi đến hạn và tiếp tục hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm sau, báo cáo kiểm toán cho hay.

Ánh Phượng

Theo SHTT