Rủi ro cho vay dự án BOT: Những "quán quân" không có đối thủ

Theo báo cáo của Chính phủ gửi tới Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, tính đến ngày 31/12/2016, cả nước đã có 20 tổ chức tín dụng cấp tín dụng cho các dự án BOT, BT giao thông với tổng hạn mức 163.097 tỷ đồng, tổng số dư tín dụng 84.235 tỷ (chiếm hơn hai phần ba tín dụng cấp cho lĩnh vực giao thông). 

Trong đó, hầu hết các khoản tín dụng đều thuộc nợ nhóm 1; nợ nhóm 2 là 23,44 tỷ đồng; nợ xấu 2,6 tỷ đồng, chiếm khoảng 0,003%. Dù tỷ lệ nợ xấu thấp, tuy nhiên, phần lớn nguồn đầu tư thực hiện dự án BOT chủ yếu dựa vào vốn vay từ ngân hàng, phần vốn góp của nhà đầu chỉ chiếm từ 10-15%.

Hiện nay, có 17 dự án bị chậm tiến độ với tổng số tiền cam kết cấp tín dụng là 18.260 tỷ đồng, dư nợ đến cuối tháng 12/2016 hơn 8.600 tỷ. 

Việc các dự án chậm tiến độ dễ dẫn đến khả năng khoản tín dụng ngân hàng đã cho vay rất sẽ chuyển thành nợ xấu.

Mặc dù việc ngân hàng cấp tín dụng đối với các dự án BOT được đánh giá là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng vẫn có sức hấp dẫn đối với các tổ chức tín dụng trong nước cũng như nước ngoài. 

Theo báo cáo của Chính phủ, dư nợ cho vay BOT năm 2016 chủ yếu tập trung tại 4 nhà băng lớn là: VietinBank, Vietcombank, BIDV và SHB khi chiếm tỷ lệ tới 91%. 

Mới đây nhất là Dự án cầu Thái Hà với tổng mức đầu tư là 1.672 tỷ đồng, được một ngân hàng hàng đầu tại Việt Nam cho vay 1.426 tỷ đồng, tương ứng 85,3% gặp khó khăn về vận hành. 

Theo thông tin chúng tôi có được, dự án này đã đi vào khai thác từ cuối năm 2016. Tuy nhiên  lưu lượng xe qua đây chỉ khoàng 400 lượt/ngày dẫn đến thu không đủ bù chi và nhà đầu tư đang chịu lỗ. Không chỉ nhà đầu tư gặp khó khăn mà ngân hàng rót vốn cho dự án này cũng đang mắc kẹt, lo ngại không biết khi nào mới thu hồi được vốn.

Ánh Phượng