Sự chủ động của nông nghiệp Việt: Để thị trường điều tiết?
Theo TS Lê Hưng Quốc, cơ quan quản lý nhà nước chỉ là người lĩnh xướng, còn các nhạc công phải là doanh nghiệp, HTX, chủ trang trại...
Đầu vào: Phụ thuộc nhập khẩu, giá tăng liên tục
Thời gian qua, nhiều loại nguyên liệu đầu vào của sản xuất nông nghiệp như phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn chăn nuôi... đồng loạt tăng giá khiến giá thành sản xuất nông nghiệp của Việt Nam bị đội lên cao đáng kể.
Riêng với mặt hàng phân bón, giá tăng rất cao, có loại tăng 83% so với thời điểm tháng 1/2021, theo thông tin Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam cung cấp tại cuộc họp trực tuyến về tình hình sản xuất, tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL.
Lý giải về nguyên nhân tăng giá, nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân chính là do nước ta phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Do không chủ động được nguồn nguyên liệu nên giả cả nguyên liệu đầu vào của ngành nông nghiệp dễ bị tác động bởi ngoại cảnh.
Nhiều cuộc họp đã diễn ra, trong đó phải kể đến Hội nghị trực tuyến về đề xuất giải pháp bình ổn thị trường phân bón do liên Bộ Công thương-Bộ NN-PTNT đồng tổ chức hôm 11/8 với sự tham gia đầy đủ của các cơ quan liên quan thuộc Bộ NN-PTNT, Bộ Công thương, đại diện các Sở Công thương 13 tỉnh thành thuộc khu vực ĐBSCL, đại diện Tập đoàn Hóa chất Việt Nam và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phân bón, hóa chất.
Trao đổi với Đất Việt, TS Lê Hưng Quốc, nguyên Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) khẳng định các cuộc họp đã cho thấy tinh thần trách nhiệm của các bộ, song ông cũng hoài nghi về hiệu quả của những cuộc họp ấy.
Nhìn lại lịch sử ngành nông nghiệp Việt Nam suốt mấy chục năm qua, ông Lê Hưng Quốc cho biết, mục tiêu của ngành nông nghiệp thay đổi theo từng thời kỳ, từng giai đoạn.
Ở giai đoạn trước, Việt Nam còn đói nghèo, phải nhập lương thực nên mục tiêu là phải đảm bảo an ninh lương thực, xóa đói giảm nghèo. Cũng chính vì thế mà người dân Việt Nam phấn đấu thâm canh tăng vụ, bón nhiều phân, phun nhiều thuốc để đạt sản lượng, năng suất cao. Kết quả là Việt Nam đã đạt được mục tiêu đề ra, đảm bảo an ninh lương thực, thậm chí dư thừa để xuất khẩu.
Đến giai đoạn sau, mục tiêu của ngành nông nghiệp Việt Nam thay đổi, hướng tới phát triển bền vững, giảm về lượng, tăng về chất, đảm bảo sạch sẽ, an toàn...

Riêng với vấn đề vật tư nông nghiệp, trong đó có phân bón, TS Lê Hưng Quốc cho rằng cần nhìn nhận rõ thực tế. Trước đây, Việt Nam không có phân hóa học, phải lên rừng lấy cây cỏ làm phân xanh, nuôi bèo hoa dâu, trồng cây điền thanh... cho vào chuồng lợn để làm phân chuồng, nhưng không đáp ứng được yêu cầu thâm canh lúa. Cuối cùng phải dùng phân hóa học, nhưng do còn nghèo, Việt Nam nhờ phía Trung Quốc hỗ trợ làm Đạm Hà Bắc, lượng đạm cung cấp không đủ. Sau này, có sự tham gia của ngành dầu khí vào sản xuất phân bón, Việt Nam không còn lo thiếu đạm.
Tương tự, nhờ có mỏ apatit, Việt Nam sản xuất được phân lân, thậm chí còn dư thừa.
Riêng kali, do Việt Nam không có mỏ, phải sử dụng mỏ apatit của Lào nhưng cũng không đáng kể do đó phải nhập. Còn DAP do công nghệ phức tạp, đầu tư lớn, doanh nghiệp không có lãi không làm nên Việt Nam cũng phải nhập.
Nhìn nhận việc nhập khẩu phân bón của Việt Nam, TS Lê Hưng Quốc cho rằng đó là chuyện bình thường và do sự điều tiết của thị trường bởi ai có thế mạnh gì thì phát huy sản xuất, còn cái gì yếu, làm kém và không cạnh tranh được thì phải nhập, quan trọng là không để nhập siêu.
Trước tình hình giá phân bón tăng cao và người chịu thiệt cuối cùng là người nông dân, nguyên Cục trưởng Cục Trồng trọt nhận định, không nên quá bi quan bởi vấn đề gì cũng có hai mặt.
"Chuyện này không có gì đáng sợ. Nhà nước khó mà can thiệp được vì ngân sách hạn chế, hãy cứ để bàn tay thị trường điều chỉnh.
Là người làm nông nghiệp mấy chục năm, tôi chắc rằng khi thức ăn chăn nuôi, giá phân bón, thuốc trừ sâu đắt thì người nông dân sẽ có ngay cách xử lý bằng cách tự điều chỉnh, giảm bớt lượng thức ăn công nghiệp, phân bón, thuốc trừ sâu, thậm chí như thức ăn chăn nuôi người dân còn tìm cách tự chế biến lấy.
Giảm bớt 40-50% lượng phân bón, thức ăn công nghiệp cũng không hề gì, thậm chí chất lượng sản phẩm còn tốt hơn, sạch hơn. Còn phía doanh nghiệp nếu không cải tiến công nghệ, chất lượng sản phẩm, không giảm giá thì đóng cửa vì chịu không thấu. Nhà nước cũng không thể làm thay doanh nghiệp được", ông Lê Hưng Quốc bày tỏ quan điểm.
Đứt gãy chuỗi cung ứng, chuyển đổi cơ cấu cây trồng: Ngành nông nghiệp làm gì?
Diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề tới toàn bộ nền kinh tế và gây ngưng trệ mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp, làm đứt gãy chuỗi cung ứng trong sản xuất, đứt gãy kênh phân phối, tiêu thụ sản phẩm, trong đó có nông sản.
Đặt câu hỏi về sự chủ động của ngành nông nghiệp để giải quyết tình trạng này, TS Lê Hưng Quốc cho rằng:
"Để điều khiển được thì phải có sức mạnh vật chất, mà vấn đề này e rằng rất khó vì chúng ta không có thực lực, mà lại không thể áp đặt duy ý chí. Chuỗi nông sản phải do doanh nghiệp đứng ra làm, doanh nghiệp tập hợp thương lái, điều khiển hợp tác xã... còn Nhà nước phải lo đất đai, sửa luật, cho vay vốn, thế chấp, tín dụng lãi suất thấp, giảm thuế...", ông Quốc nói.
Ngay cả việc tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL, nguyên Cục trưởng Cục Trồng trọt cho rằng không chờ đến khi tư lệnh ngành đề nghị tính phương án giảm diện tích trồng lúa, thay vào các cây trồng khác cho hiệu quả thì người dân ĐBSCL đã chủ động làm việc này từ lâu.
Theo đó, thay vì trồng lúa 3 vụ, người dân ĐBSCL chuyển sang chỉ trồng lúa 1-2 vụ hoặc luân canh với cây màu/thủy sản rất hiệu quả, tăng các nhóm giống lúa xác nhận, chất lượng cao, chống chịu tốt hơn với hạn mặn.
"Chính thị trường sẽ quyết định sự chuyển đổi, cái gì hiệu quả người dân đều biết. Cơ quan quản lý nhà nước chỉ nên làm việc lớn, bắt bệnh đúng, dùng thuốc đúng, tránh họp hành nhiều mà không giải quyết được gì", TS Lê Hưng Quốc kết luận.
TIN LIÊN QUAN
250 công trình trọng điểm đồng loạt khởi công: Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới
Sự kiện khởi công và khánh thành 250 công trình, dự án trọng điểm được tổ chức long trọng tại 80 điểm cầu, kết nối từ Trung tâm Triển lãm Việt Nam...
Vingroup, Thaco, TC Group, Hòa Phát, FPT dẫn đầu doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách 2024
Ngày 18/8, CafeF công bố danh sách PRIVATE 100 năm 2025, vinh danh các doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam. Theo đó, tổng số nộp ngân sách...
Thủ tướng: Quyết tâm hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025
Thủ tướng nhấn mạnh phát triển nhà ở xã hội là “mệnh lệnh từ trái tim,” yêu cầu các địa phương tăng tốc, huy động toàn hệ thống chính trị và xã hội...
Tràn lan các chiêu trò lợi dụng sự kiện lớn của đất nước để lừa đảo
Hướng tới các dịp lễ và kỷ niệm lớn của đất nước và dân tộc, thời gian gần đây các đối tượng tội phạm công nghệ cao đã xuất tạo nhiều fanpage trên mạng...
Hải Phòng chuẩn bị triển khai dự án LNG hơn 40.000 tỷ đồng
Dự án LNG quy mô lớn tại Hải Phòng, tổng vốn đầu tư trên 40.000 tỷ đồng, khi vận hành ổn định sẽ cung cấp khoảng 28,8 tỷ kWh điện mỗi năm...
Bộ Công Thương yêu cầu cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh
Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị chức năng thuộc Bộ chủ động phối hợp với Vụ Pháp chế tập trung rà soát, tham mưu bổ sung,...
Sản xuất công nghiệp và đầu tư tiếp tục khởi sắc trong tháng 7/2025
Bước sang tháng 7/2025, sản xuất công nghiệp duy trì đà tăng trưởng, nhiều ngành chủ lực đạt mức tăng cao so với cùng kỳ; số lượng doanh nghiệp ...
Từ 15/8/2025, miễn thị thực cho công dân 12 nước vào Việt Nam du lịch
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 229/NQ-CP về việc miễn thị thực theo Chương trình kích cầu phát triển du lịch cho công dân 12 nước.
PMI đạt trên 50 điểm, tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 ngày 7/8, kinh tế - xã hội 7 tháng qua tiếp tục duy trì...
Thủ tướng: Việt Nam đặt mục tiêu sản xuất chip bán dẫn trước năm 2027
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu toàn hệ thống phải hành quân “thần tốc, táo bạo, đánh nhanh, đánh chắc thắng”, phấn đấu chậm nhất đến năm 2027 Việt Nam phải thiết kế, chế tạo và kiểm thử được một số loại chip bán dẫn.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đã “đọc vị” EVFTA đến đâu?
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực tròn 5 năm (1/8/2020 – 1/8/2025). Trong suốt những năm qua bức tranh hợp tác kinh tế...
Thủ tướng kiểm tra tiến độ cầu Nhơn Trạch, kết nối trục giao thông chiến lược
Tối 2/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính lần thứ tư kiểm tra cầu Nhơn Trạch (nối Vành đai 3 TPHCM và cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây), thể hiện quyết tâm của Chính phủ đẩy nhanh hạ tầng phía Nam.
Nhiều chính sách kinh tế nổi bật bắt đầu có hiệu lực từ tháng 8/2025
Theo Điều 59, doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ phải rà soát, sửa đổi điều lệ, quy chế tài chính và quy chế nội bộ để phù hợp quy định mới, hoàn thành trước ngày 31/12/2026.
Lên núi Bà Đen nhớ về cội nguồn trong ngày Thương binh liệt sĩ
Nhân dịp kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh liệt sỹ, nhiều hoạt động ý nghĩa để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ sẽ được tổ chức tại núi Bà Đen...
VPI dự báo giá xăng giảm nhẹ, giá dầu tăng trong kỳ điều hành ngày 24/7
Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 24/7/2025, giá xăng bán lẻ...
ADB dự báo lạm phát châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục hạ nhiệt
Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố ấn phẩm Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 7/2025, trong đó điều chỉnh giảm dự báo...
Hoàn thành hồ sơ địa giới đơn vị hành chính của địa phương trước ngày 31/12/2026
Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan liên quan tổ chức thẩm định và nghiệm thu hồ sơ địa giới đơn vị hành chính...
Bộ Tài chính đề xuất nâng giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng
Mức giảm trừ gia cảnh người nộp thuế có thể lên 13,3-15,5 triệu đồng, phụ thuộc 5,3-6,2 triệu một tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đề xuất của Bộ Tài chính.
Sẽ có sàn giao dịch carbon trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh cuộc chiến chống biến đổi khí hậu trở nên cấp bách và toàn cầu hóa hơn bao giờ hết, Việt Nam- một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề...
Xem nhiều




