Từ 'thủ phủ điện gió' Quảng Trị: Nhìn bài toán quy hoạch
Hàng loạt nhà đầu tư đầu tư điện gió, rồi với những dự án đang triển khai đầu tư hiện nay nếu đưa vào vận hành, đều đã vượt trần quy hoạch.
Tỉnh có hơn 80 dự án điện gió
Theo số liệu từ Bộ Công thương, quy hoạch phát triển nguồn điện gió trên bờ và gần bờ vào năm 2025 có tổng công suất khoảng 11.320MW-11.820MW; năm 2030 khoảng 11.820MW-13.820MW và năm 2045 khoảng 27.110 MW-32.720MW.
Vậy nhưng, tổng công suất điện gió đã được phê duyệt hiện nay đã vượt tổng công suất đặt nguồn điện phương án phụ tải cao vào năm 2025 với điện gió trên bờ và gần bờ vào năm 2025. Theo đó, Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã phê duyệt danh mục nguồn và lưới điện đấu nối cho 190 dự án điện gió với tổng công suất 11.860MW.
Đó là chưa nói đến hàng loạt doanh nghiệp từ năm 2020 ồ ạt xin các địa phương được khảo sát, trình bổ sung quy hoạch dự án điện gió với quy mô mỗi dự án hàng nghìn tỷ đồng.
Một trong những địa phương đang thu hút nhiều nhà đầu tư điện gió là Quảng Trị. Với tốc độ gió trung bình đạt từ 6 - 7 m/s, miền Tây Quảng Trị được đánh giá là vùng rất có tiềm năng phát triển điện gió và địa phương này đang dồn lực thực hiện giấc mơ "thủ phủ điện gió" của mình.
Năm 2015, Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch phát triển điện gió tỉnh Quảng Trị giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong quy hoạch này chỉ có 4 dự án với tổng công suất 110 MW. Vậy nhưng, để khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương đến nay, tỉnh đã đề xuất Trung ương bổ sung quy hoạch 84 dự án điện gió với tổng công suất trên 4.030 MW.
Trong 84 dự án này, 31 dự án đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch với tổng công suất trên 1.177 MW; 53 dự án với tổng công suất trên 2.853 MW đã trình Bộ Công thương xem xét, bổ sung quy hoạch. Ngoài ra, còn có 8 dự án đang giai đoạn nghiên cứu, khảo sát, lập hồ sơ bổ sung quy hoạch với tổng công suất 1.620 MW.
Địa bàn thu hút dự án điện gió nhiều nhất hiện nay của Quảng Trị là huyện Hướng Hóa với hơn một nửa số xã có nhà đầu tư điện gió đến thực hiện dự án tại các xã như: Hướng Linh, Hướng Phùng, Hướng Tân, Tân Hợp, Tân Thành, Tân Liên… trong đó, riêng xã Hướng Linh có tới hơn 10 dự án. Nếu tính cả những dự án đang chờ bổ sung vào quy hoạch thì điện gió gần như phủ kín cả vùng này.
Ở thời điểm này, các dự án điện gió đang gấp rút thi công cả ngày lẫn đêm để kịp đi vào vận hành trước ngày 31/10, hưởng giá ưu đãi. Tuy nhiên, việc hàng loạt dự án điện gió ồ ạt thi công cũng làm phát sinh nhiều hệ lụy về an ninh trật tự, moi trường.
Một bãi thải dự điện gió Hoàng Hải ở xã Húc, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị bị sạt trượt đất đá. Ảnh: NLĐ |
Đáng lưu ý, một số dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn chưa hoàn thiện các giải pháp phòng chống sự cố sạt lở đất tại các bãi tập kết đất đào đắp, tuyến đường vận chuyển, tuyến đường công vụ, trụ điện gió... tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây sạt lở khi có mưa lớn xảy ra.
Mới đây nhất, theo phản ánh của nhiều tờ báo, nhiều diện tích ruộng lúa của người dân ở xã Húc, huyện Hướng Hóa đã bị đất đá từ các bãi thải công trình điện gió tràn xuống, gây vùi lấp, mất trắng.
Câu hỏi về quy hoạch
Theo PGS.TS Lê Văn Doanh, nguyên Trưởng khoa Điện, trường Đại học Bách khoa Hà Nội, để xảy ra tình trạng nêu trên có trách nhiệm của chính quyền địa phương đã không kiểm tra, giám sát chặt chẽ các dự án, nhất là việc các dự án sử dụng tài nguyên như đất đai, các vị trí như thế nào, để ảnh hưởng đến môi trường, đời sống, sản xuất của người dân.
Nhìn xa hơn, ông đặt câu hỏi về việc cấp phép cho các dự án điện gió trên cả nước. Quy hoạch đã có và về nguyên tắc phải dựa trên quy hoạch để cấp phép cho các dự án. Tuy nhiên, sau cùng, vẫn xảy ra tình trạng phá vỡ quy hoạch.
Trước điện gió, bài học điện mặt trời vẫn còn đó. Theo Quy hoạch Điện VII Điều chỉnh được phê duyệt vào tháng 3/2016, đến năm 2020, tổng công suất nguồn điện mặt trời đạt khoảng 850 MW; năm 2025 khoảng 4.000 MW và tăng lên 12.000 MW vào năm 2030.
Tuy nhiên, sau khi Quyết định 11/TTg ngày 11/4/2017 và Quyết định 13/2020/TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam được ban hành, tính đến thời điểm đầu tháng 5/2021, tổng công suất điện mặt trời đã lên tới 19.900 MW, tăng tới hơn 20 lần so với quy hoạch. Việc đầu tư điện mặt trời lại diễn ra quá nhanh trong khi lưới điện truyền tải, phân phối chưa kịp bổ sung đã dẫn tới hậu quả là hàng trăm triệu kWh điện mặt trời bắt buộc phải cắt giảm để đảm bảo an toàn cho hệ thống lưới điện truyền tải.
Với điện gió, câu chuyện ấy đang lặp lại. PGS.TS Lê Văn Doanh cho rằng có tình trạng chính quyền địa phương chạy theo thành tích, chạy theo nhà đầu tư mà chưa thực sự quan tâm đến lợi ích chung của địa phương và hệ thống điện.
"Nhà đầu tư điện gió, điện mặt trời mới chỉ quan tâm đến việc xây dựng dự án, nối lưới để bán điện kiếm tiền mà chưa quan tâm đến những vấn đề cần thiết khác, chẳng hạn như tích trữ điện hay cố gắng sử dụng năng lượng ấy cho địa phương.
Hiện nay, năng lượng điện đang bị dư thừa và tình trạng ấy có thể còn kéo dài đến hết năm nay khi Việt Nam chưa thể sản xuất bình thường trở lại. Ai sẽ chịu trách nhiệm về việc này?", PGS.TS Lê Văn Doanh nói và dẫn trường hợp một dự án ở Ninh Thuận làm minh chứng cho việc dự án năng lượng tái tạo không nhất thiết phải phát lên lưới, bán cho bên điện lực mà có thể phục vụ cho địa phương.
Đó là Nhà máy Điện gió BIM công suất 88MW tại Ninh Thuận do Công ty CP Điện gió BIM – liên doanh giữa Tập đoàn BIM Group và AC Energy, thành viên Tập đoàn Ayala (Philippines), đầu tư phát triển. Dự án này vừa đi vào vận hành thương mại, có tổng vốn đầu tư 155 triệu USD, sản lượng khai thác dự kiến khoảng 327 GWH/năm, cấp điện cho 50 nghìn hộ dân. Đặc biệt, nhà máy này cung cấp điện phục vụ sản xuất muối ở Ninh Thuận, giúp hình thành nên tổ hợp kinh tế muối và năng lượng tái tạo lớn nhất Việt Nam.
Để hạn chế tình trạng ồ ạt đổ vốn vào điện gió, điện mặt trời, phá vỡ quy hoạch, PGS.TS Lê Văn Doanh cho rằng cần kiên quyết loại bỏ những nhà đầu tư "tay không bắt giặc", chấm dứt các ưu tiên, ưu đãi cho những nhà đầu tư dạng này.
"Những nhà đầu tư này không có gì trong tay, vốn, kỹ thuật đều không. Thường thì họ đặt hàng thiết bị của Trung Quốc, sau khi dự án vận hành, có tiền thu được từ bán điện thì trả sau. Trong khi đó, nhiều người vẫn cứ tưởng có điện gió, điện mặt trời là có điện. Hoàn toàn không phải như vậy, bài toán để ra được điện lúc cần thiết là vô cùng khó khăn.
Như ở Trung Quốc, đi kèm với điện mặt trời là phải có ắc quy lớn để trữ điện ban ngày, đến lúc cần thiết, như vào ban đêm, thì có điện để dùng. Làm dự án năng lượng tái tạo phải đi kèm nhiều thứ, nhất là thiết bị dự trữ, không phải cứ trông chờ lắp dàn pin, tua bin rồi hòa lưới, buộc bên điện lực phải mua để kiếm tiền", nguyên Trưởng khoa Điện nêu rõ.
Bởi vậy, một lần nữa vị chuyên gia cho rằng chấm dứt giá FIT điện gió, điện mặt trời là đúng, phải buộc các dự án đi theo giá của thị trường điện lực, tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi nhà đầu tư ồ ạt rót vốn vào điện gió, điện mặt trời.
TIN LIÊN QUAN
Hà Nội: Bãi bỏ các Quyết định quy định thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất
Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh vừa ý ban hành Quyết định số 67 2024 QĐ-UBND ngày 21/11/ 2024 về việc bãi bỏ Quyết định số 19/2019 QĐ-UBND ngày 15/10/2019...
Cần rà soát lại nội dung Điều 15 dự thảo Luật Thuế GTGT
Mới đây, tại Tọa đàm “Áp thuế giá trị gia tăng phân bón: Vì một nền nông nghiệp phát triển bền vững” do Tạp chí Năng lượng Mới/PetroTimes tổ chức, đại biểu Quốc hội...
Nguyên nhân chậm tiến độ giai đoạn 1 sân bay Long Thành
Chiều 20/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận hội trường về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành).
Mỹ tăng sản lượng dầu khí có kích hoạt phản ứng mới từ OPEC+?
Trong một báo cáo từ Stratas Advisors gửi đến AFP vào cuối ngày thứ Năm, công ty này cảnh báo rằng các dấu hiệu cho thấy Mỹ đang tăng cường sản lượng dầu có thể kích thích phản ứng từ OPEC+.
6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm từ ngày 14/1/2025
Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu khai thác bay đêm từ 0h - 24h hàng ngày tại 6 Cảng hàng không từ ngày 14/1/2025.
Giá xăng dầu hôm nay 16/11: Thấp nhất trong 1 tháng trở lại đây, RON 95 sẽ còn giảm tiếp!
Cập nhật giá xăng dầu mới nhất chiều ngày 16/11.
Thành phố Hồ Chí Minh: Thành lập Tổ công tác giải quyết thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở
Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi vừa ban hành Quyết định thành lập Tổ công tác giải quyết thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở thương mại,...
UBND tỉnh Bình Định và Tập đoàn Vingroup ký kết thoả thuận hợp tác toàn diện về chuyển đổi xanh
Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định và Tập đoàn Vingroup đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện về thúc đẩy chuyển đổi xanh trên địa bàn tỉnh,...
Hội nghị Ban Thường vụ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (mở rộng) lần thứ 5 - nhiệm kỳ V
Ngày 15/11, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (mở rộng) lần thứ 5 – Nhiệm kỳ V...
Kinh tế số Việt Nam giữ vững mức tăng trưởng ấn tượng
Theo Báo cáo nền kinh tế số Đông Nam Á của Google, Temasek và Bain & Company, năm 2024, kinh tế số Việt Nam tiếp tục giữ đà tăng trưởng hai con số...
Miễn, giảm và ghi nợ tiền sử dụng đất cho hộ khó khăn
Theo phản ánh của cử tri tỉnh Cà Mau, hiện nay vẫn còn nhiều gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không đủ điều kiện đăng ký quyền sử dụng đất,...
VPI dự báo giá xăng dầu giảm từ 0,5 - 2% trong kỳ điều hành ngày 14/11
Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 14/11/2024,...
Meta (Facebook), Google, Apple... nắm giữ 90% thị phần thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam
Theo Tổng cục Thuế, các nhà cung cấp lớn như Meta (Facebook), Google, Microsoft, TikTok, Netflix, Apple... hiện nắm giữ khoảng 90% thị phần doanh thu từ dịch vụ thương mại điện tử...
Một số điểm sáng kinh tế - xã hội tháng 10 và 10 tháng đầu năm 2024
Theo Tổng cục Thống kê, tình hình kinh tế thế giới 10 tháng năm 2024 tiếp tục đối mặt với nhiều rủi ro, thách thức nhưng dần ổn định khi thương mại hàng hóa...
Hà Nội: Khẩn trương đẩy nhanh tiến độ số hoá Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Minh Hải vừa ký Công văn số 3710/UBND-KSTTHC ngày 8/11/2024 về việc chuẩn bị mở rộng khai thác dữ liệu đất đai...
Hàng hóa mua từ sàn TMĐT xuyên biên giới chưa đăng ký tại Việt Nam sẽ không được thông quan
Ngày 8/11, Tổng cục Hải quan yêu cầu hải quan các địa phương không thông quan với những tờ khai vận chuyển hàng hóa có khai thông tin website...
Đại biểu Quốc hội đề nghị NHNN xem xét mua lại vàng miếng từ người dân
Theo Đại biểu Phạm Văn Hòa, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bán vàng miếng nhưng không mua lại từ thị trường, khiến người dân phải bán vàng ở "chợ đen"....
Việt Nam sẽ tiếp tục siết chặt quản lý các hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới
Thông tin tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long cho biết, Bộ Công Thương đã tích cực chỉ đạo...
4 nhóm giải pháp trọng tâm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công
Để phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công đạt tỷ lệ trên 95% theo kế hoạch Thủ tướng giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu nhiều giải pháp cho Chính phủ,...