Từ 'thủ phủ điện gió' Quảng Trị: Nhìn bài toán quy hoạch
Hàng loạt nhà đầu tư đầu tư điện gió, rồi với những dự án đang triển khai đầu tư hiện nay nếu đưa vào vận hành, đều đã vượt trần quy hoạch.
Tỉnh có hơn 80 dự án điện gió
Theo số liệu từ Bộ Công thương, quy hoạch phát triển nguồn điện gió trên bờ và gần bờ vào năm 2025 có tổng công suất khoảng 11.320MW-11.820MW; năm 2030 khoảng 11.820MW-13.820MW và năm 2045 khoảng 27.110 MW-32.720MW.
Vậy nhưng, tổng công suất điện gió đã được phê duyệt hiện nay đã vượt tổng công suất đặt nguồn điện phương án phụ tải cao vào năm 2025 với điện gió trên bờ và gần bờ vào năm 2025. Theo đó, Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã phê duyệt danh mục nguồn và lưới điện đấu nối cho 190 dự án điện gió với tổng công suất 11.860MW.
Đó là chưa nói đến hàng loạt doanh nghiệp từ năm 2020 ồ ạt xin các địa phương được khảo sát, trình bổ sung quy hoạch dự án điện gió với quy mô mỗi dự án hàng nghìn tỷ đồng.
Một trong những địa phương đang thu hút nhiều nhà đầu tư điện gió là Quảng Trị. Với tốc độ gió trung bình đạt từ 6 - 7 m/s, miền Tây Quảng Trị được đánh giá là vùng rất có tiềm năng phát triển điện gió và địa phương này đang dồn lực thực hiện giấc mơ "thủ phủ điện gió" của mình.
Năm 2015, Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch phát triển điện gió tỉnh Quảng Trị giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong quy hoạch này chỉ có 4 dự án với tổng công suất 110 MW. Vậy nhưng, để khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương đến nay, tỉnh đã đề xuất Trung ương bổ sung quy hoạch 84 dự án điện gió với tổng công suất trên 4.030 MW.
Trong 84 dự án này, 31 dự án đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch với tổng công suất trên 1.177 MW; 53 dự án với tổng công suất trên 2.853 MW đã trình Bộ Công thương xem xét, bổ sung quy hoạch. Ngoài ra, còn có 8 dự án đang giai đoạn nghiên cứu, khảo sát, lập hồ sơ bổ sung quy hoạch với tổng công suất 1.620 MW.
Địa bàn thu hút dự án điện gió nhiều nhất hiện nay của Quảng Trị là huyện Hướng Hóa với hơn một nửa số xã có nhà đầu tư điện gió đến thực hiện dự án tại các xã như: Hướng Linh, Hướng Phùng, Hướng Tân, Tân Hợp, Tân Thành, Tân Liên… trong đó, riêng xã Hướng Linh có tới hơn 10 dự án. Nếu tính cả những dự án đang chờ bổ sung vào quy hoạch thì điện gió gần như phủ kín cả vùng này.
Ở thời điểm này, các dự án điện gió đang gấp rút thi công cả ngày lẫn đêm để kịp đi vào vận hành trước ngày 31/10, hưởng giá ưu đãi. Tuy nhiên, việc hàng loạt dự án điện gió ồ ạt thi công cũng làm phát sinh nhiều hệ lụy về an ninh trật tự, moi trường.
Một bãi thải dự điện gió Hoàng Hải ở xã Húc, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị bị sạt trượt đất đá. Ảnh: NLĐ |
Đáng lưu ý, một số dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn chưa hoàn thiện các giải pháp phòng chống sự cố sạt lở đất tại các bãi tập kết đất đào đắp, tuyến đường vận chuyển, tuyến đường công vụ, trụ điện gió... tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây sạt lở khi có mưa lớn xảy ra.
Mới đây nhất, theo phản ánh của nhiều tờ báo, nhiều diện tích ruộng lúa của người dân ở xã Húc, huyện Hướng Hóa đã bị đất đá từ các bãi thải công trình điện gió tràn xuống, gây vùi lấp, mất trắng.
Câu hỏi về quy hoạch
Theo PGS.TS Lê Văn Doanh, nguyên Trưởng khoa Điện, trường Đại học Bách khoa Hà Nội, để xảy ra tình trạng nêu trên có trách nhiệm của chính quyền địa phương đã không kiểm tra, giám sát chặt chẽ các dự án, nhất là việc các dự án sử dụng tài nguyên như đất đai, các vị trí như thế nào, để ảnh hưởng đến môi trường, đời sống, sản xuất của người dân.
Nhìn xa hơn, ông đặt câu hỏi về việc cấp phép cho các dự án điện gió trên cả nước. Quy hoạch đã có và về nguyên tắc phải dựa trên quy hoạch để cấp phép cho các dự án. Tuy nhiên, sau cùng, vẫn xảy ra tình trạng phá vỡ quy hoạch.
Trước điện gió, bài học điện mặt trời vẫn còn đó. Theo Quy hoạch Điện VII Điều chỉnh được phê duyệt vào tháng 3/2016, đến năm 2020, tổng công suất nguồn điện mặt trời đạt khoảng 850 MW; năm 2025 khoảng 4.000 MW và tăng lên 12.000 MW vào năm 2030.
Tuy nhiên, sau khi Quyết định 11/TTg ngày 11/4/2017 và Quyết định 13/2020/TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam được ban hành, tính đến thời điểm đầu tháng 5/2021, tổng công suất điện mặt trời đã lên tới 19.900 MW, tăng tới hơn 20 lần so với quy hoạch. Việc đầu tư điện mặt trời lại diễn ra quá nhanh trong khi lưới điện truyền tải, phân phối chưa kịp bổ sung đã dẫn tới hậu quả là hàng trăm triệu kWh điện mặt trời bắt buộc phải cắt giảm để đảm bảo an toàn cho hệ thống lưới điện truyền tải.
Với điện gió, câu chuyện ấy đang lặp lại. PGS.TS Lê Văn Doanh cho rằng có tình trạng chính quyền địa phương chạy theo thành tích, chạy theo nhà đầu tư mà chưa thực sự quan tâm đến lợi ích chung của địa phương và hệ thống điện.
"Nhà đầu tư điện gió, điện mặt trời mới chỉ quan tâm đến việc xây dựng dự án, nối lưới để bán điện kiếm tiền mà chưa quan tâm đến những vấn đề cần thiết khác, chẳng hạn như tích trữ điện hay cố gắng sử dụng năng lượng ấy cho địa phương.
Hiện nay, năng lượng điện đang bị dư thừa và tình trạng ấy có thể còn kéo dài đến hết năm nay khi Việt Nam chưa thể sản xuất bình thường trở lại. Ai sẽ chịu trách nhiệm về việc này?", PGS.TS Lê Văn Doanh nói và dẫn trường hợp một dự án ở Ninh Thuận làm minh chứng cho việc dự án năng lượng tái tạo không nhất thiết phải phát lên lưới, bán cho bên điện lực mà có thể phục vụ cho địa phương.
Đó là Nhà máy Điện gió BIM công suất 88MW tại Ninh Thuận do Công ty CP Điện gió BIM – liên doanh giữa Tập đoàn BIM Group và AC Energy, thành viên Tập đoàn Ayala (Philippines), đầu tư phát triển. Dự án này vừa đi vào vận hành thương mại, có tổng vốn đầu tư 155 triệu USD, sản lượng khai thác dự kiến khoảng 327 GWH/năm, cấp điện cho 50 nghìn hộ dân. Đặc biệt, nhà máy này cung cấp điện phục vụ sản xuất muối ở Ninh Thuận, giúp hình thành nên tổ hợp kinh tế muối và năng lượng tái tạo lớn nhất Việt Nam.
Để hạn chế tình trạng ồ ạt đổ vốn vào điện gió, điện mặt trời, phá vỡ quy hoạch, PGS.TS Lê Văn Doanh cho rằng cần kiên quyết loại bỏ những nhà đầu tư "tay không bắt giặc", chấm dứt các ưu tiên, ưu đãi cho những nhà đầu tư dạng này.
"Những nhà đầu tư này không có gì trong tay, vốn, kỹ thuật đều không. Thường thì họ đặt hàng thiết bị của Trung Quốc, sau khi dự án vận hành, có tiền thu được từ bán điện thì trả sau. Trong khi đó, nhiều người vẫn cứ tưởng có điện gió, điện mặt trời là có điện. Hoàn toàn không phải như vậy, bài toán để ra được điện lúc cần thiết là vô cùng khó khăn.
Như ở Trung Quốc, đi kèm với điện mặt trời là phải có ắc quy lớn để trữ điện ban ngày, đến lúc cần thiết, như vào ban đêm, thì có điện để dùng. Làm dự án năng lượng tái tạo phải đi kèm nhiều thứ, nhất là thiết bị dự trữ, không phải cứ trông chờ lắp dàn pin, tua bin rồi hòa lưới, buộc bên điện lực phải mua để kiếm tiền", nguyên Trưởng khoa Điện nêu rõ.
Bởi vậy, một lần nữa vị chuyên gia cho rằng chấm dứt giá FIT điện gió, điện mặt trời là đúng, phải buộc các dự án đi theo giá của thị trường điện lực, tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi nhà đầu tư ồ ạt rót vốn vào điện gió, điện mặt trời.
TIN LIÊN QUAN
Ngân hàng Nhà nước đề nghị các bộ hỗ trợ đấu thầu vàng miếng
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có các văn bản gửi các bộ gồm Bộ Bộ Tài chính, Công an và Bộ Công Thương đề nghị phối hợp tăng cường...
Cuộc xung đột Iran - Israel làm đảo lộn dự tính về giá dầu của OPEC+
Tình hình địa chính trị của Trung Đông, mới đây nhất là cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel, đang làm xáo trộn các yếu tố cần thiết để OPEC+ thiết lập một mức giá dầu hoàn hảo - không quá cao và cũng không quá thấp - the
Vì sao cần phải có hóa đơn điện tử trong các giao dịch mua bán vàng?
Các chuyên gia cho rằng, khi buộc tiệm vàng phải xuất hóa đơn điện tử như kinh doanh xăng dầu sẽ giúp minh bạch hóa thị trường vàng.
Căng thẳng Trung Đông tác động đến dự báo giá khí và dầu mỏ như thế nào?
Giá dầu tăng, phản ánh mối lo ngại của thị trường về cuộc khủng hoảng Trung Đông đang leo thang, có khả năng liên quan đến Iran, một nhà khai thác dầu lớn của OPEC....
NHNN đã sẵn sàng các phương án can thiệp thị trường vàng
Ông Phạm Thanh Hà, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, để ổn định thị trường, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án...
Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu giải ngân vốn đầu tư công đạt 30% trong quý II/2024
UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc đảm bảo toàn bộ dự án mới hoàn tất thủ tục quyết định đầu tư, phấn đấu giải ngân...
Kinh tế Việt Nam tăng trưởng vững vàng trong bối cảnh bất ổn toàn cầu
Ngày 11/4 tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) giữ nguyên dự báo trước đó về tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay bất chấp những bất ổn kéo dài...
Kinh tế Việt Nam tiếp tục được kỳ vọng đạt mức tăng trưởng 6,0%
Sáng 11/4, tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức họp báo về tình hình kinh tế Việt Nam. Báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO)...
Giá vé máy bay dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 cao chót vót, khách đổi hướng đi du lịch
Nhiều người đã phải "suy nghĩ lại" kế hoạch đi du lịch dịp lễ 30/4 - 1/5 do giá vé máy bay quá “đắt đỏ”.
Tổng thu NSNN thực hiện tháng 3 ước đạt 141,8 nghìn tỷ đồng
Lũy kế thu ngân sách Nhà nước (NSNN) quý I/2024 ước đạt 539,5 nghìn tỷ đồng, bằng 31,7% dự toán, tăng 9,8% so cùng kỳ năm 2023 (ngân sách trung ương (NSTW)...
Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý I/2024 tăng hơn 5%
Theo số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý I/2024 ước đạt 613,9 nghìn tỷ đồng, tăng 5,2 % so với cùng kỳ năm trước.
Cảnh báo: Người dân cảnh giác với 'ma trận' lừa đảo qua mạng xã hội
Một ngày, bạn bỗng nhận được lời mời nhận quà, phần thưởng đáng giá hoặc khuyến cáo của cơ quan chức năng hay thông tin kết bạn lại trên facebook, zalo....
7,6% dân số Việt Nam sở hữu tài khoản chứng khoán
Lũy kế đến cuối tháng 3/2024, Việt Nam có hơn 7,6 triệu tài khoản chứng khoán cá nhân, tương đương khoảng 7,6% dân số.
Hà Nội là nơi có mức sống đắt đỏ nhất Việt Nam
Trong 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Hà Nội tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với mức giá đắt đỏ nhất cả nước năm 2023, thành phố Hồ Chí Minh đứng...
Hà Nội: Đối thoại tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp
Sáng 5/4, UBND Thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị “Đối thoại tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh đối với các doanh nghiệp đầu tư,...
Chính phủ cho ý kiến đối với 3 dự án Luật, 1 đề nghị xây dựng luật
Ngày 4/4, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 42/NQ-CP Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 03 năm 2024...
Hơn 1.000 người bị thương do động đất ở Đài Loan
Số người bị thương trong trận động đất mạnh 7,2 độ richter ở miền đông Đài Loan đã vượt quá 1.000 người vào thứ Năm 3/4, mặc dù số người chết vẫn ổn định ở mức 9 người.
Quảng Ninh: Điểm đến hấp dẫn đầu tư nước ngoài
Quảng Ninh có lợi thế về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực…, được nhiều nhà đầu tư quốc tế đánh giá là điểm đến đầu tư hấp dẫn, an toàn...
Một số điểm sáng tình hình kinh tế - xã hội quý I/2024
Tình hình kinh tế - xã hội quý I/2024 của nước ta duy trì xu hướng tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát trong tầm kiểm soát, các cân đối lớn...