Những bài học của 'sói già phố Wall' Warren Buffett trong đầu tư chứng khoán

Tỷ phú Warren Buffett sinh ngày 30/8/1930 tại Omaha, bang Nebraska, Hoa Kỳ, là doanh nhân và nhà từ thiện nổi tiếng người Hoa Kỳ. Ông còn được đánh giá là nhà đầu tư thành công nhất thế giới, cổ đông lớn nhất kiêm giám đốc hãng Berkshire Hathaway, từng được tạp chí Forbes xếp ở vị trí người giàu thứ ba thế giới với tài sản khoảng 46 tỉ đô la.

Ông được gọi là "Huyền thoại đến từ Omaha" hay "Hiền tài xứ Omaha” - nổi tiếng do sự kiên định trong triết lý đầu tư theo giá trị cũng như lối sống tiết kiệm dù sở hữu khối tài sản khổng lồ.

Có nhiều bài học từ thành công của Warren Buffett, dưới đây là 10 bài học đầu tư chứng khoán từ nhà đầu tư vĩ đại - Warren Buffett.

1. Đầu tư vào chính bản thân mình và những gì bạn hiểu

Tỷ phú Warren Buffett từng nói rằng: "Hãy đầu tư cho bản thân càng nhiều càng tốt, vì bạn là tài sản lớn nhất của chính mình cho đến thời điểm này”. Đầu tư cho chính mình sẽ là nền tảng vững chắc để bạn phát triển tốt hơn trong tương lai, làm tăng giá trị bản thân, được nhìn nhận và đánh giá cao hơn.

Vào cuối những năm 1990, Buffett đã không đầu tư vào các công ty công nghệ theo xu hướng thị trường vì ông cảm thấy bản thân chưa thực sự hiểu rõ về nó. Quan điểm này đã giúp Buffett tránh được một khoản lỗ lớn trong hai cuộc khủng hoảng lớn nhất trên thị trường Hoa Kỳ.

Bản thân Buffett đã tránh xa những cổ phiếu công nghệ trong nhiều năm vì ông không hiểu cách định giá chúng. Cho đến năm 2016, Berkshire Hathaway (Công ty do Warren Buffett giữ chức chủ tịch kiêm giám đốc điều hành) mới mua cổ phần của Apple sau khi thực sự hiểu rõ về doanh nghiệp này.

Đến giữa năm 2018, Berkshire đã chi ra 36 tỷ USD để trở thành cổ đông lớn nhất của Apple. Đến thời điểm hiện tại, giá trị cổ phần này đạt khoảng 160 tỷ USD, đồng nghĩa Buffett đã lãi hơn 120 tỷ USD trong vòng hơn 3 năm.

2. Luôn luôn cập nhật kiến thức và thông tin mới

Là một người ham đọc sách, Buffett khuyến nghị rằng tất cả các nhà quản lý quỹ và nhà đầu tư nghiêm túc nên dành một phần thời gian trong ngày để đọc. Đó là cách duy nhất để luôn cập nhật được các kiến thức mới và có được những ý tưởng đầu tư mới mẻ.

3. Đa dạng hóa là tốt nhưng chỉ đến một mức độ nào đó

Buffett không phản đối việc đa dạng hoá nhưng ông cảm thấy rằng điều này chỉ có tác dụng ở một mức độ nào đó. Sự đa dạng hoá giúp bạn giảm rủi ro tập trung nhưng lại rủi ro thay thế. Việc đầu tư quá nhiều một lúc sẽ khiến bạn khó kiểm soát được tình thế và dễ thất bại, đây chính là bài học chứng khoán rất lớn đối với những người mới bắt đầu, chưa có nhiều kinh nghiệm.

4. Đừng chạy theo đám đông, bạn sẽ không bao giờ kiếm được tiền

Đừng thay đổi ý định chỉ vì toàn bộ thị trường đang hành động theo hướng khác, niềm tin sẽ giúp bạn luôn đứng vững. Khi bạn ở một mình sẽ là cách tốt nhất để bạn kiếm tiền từ cổ phiếu.

5. Tin vào đầu tư chứng khoán dài hạn

Warren Buffett có nói: "Nếu bạn không sẵn sàng sở hữu một cổ phiếu trong 10 năm, thì thậm chí đừng nghĩ đến việc sở hữu nó trong 10 phút". Nghiên cứu luôn là nền tảng trong chiến lược đầu tư của Buffett.

Người ta chỉ nên đầu tư vào cổ phiếu của một công ty nếu sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty đó có thể phù hợp trong mười năm tới. Buffett tin rằng việc đi xa hơn trước khi chọn một cổ phiếu sẽ luôn được đền đáp trong dài hạn.

6. Thời gian tham gia thị trường quan trọng hơn thời điểm thị trường

Không ai có thể đoán được đỉnh và đáy của thị trường và không thể nào mua đáy bán đỉnh. Miễn là bạn có thể mua cổ phiếu tốt ở mức giá hợp lý và hấp dẫn, nó đủ tốt để tạo ra lợi nhuận trong dài hạn.

Trên thực tế, khi mua cổ phiếu tại các mức giá hợp lý tạo ra lợi nhuận cao hơn và ít rủ hơn so với việc mua ở thời điểm cao trào.

7. Có tư duy làm chủ

Warren Buffett cho rằng: "Toàn bộ ý tưởng rằng bạn sở hữu một doanh nghiệp mà bạn biết là rất quan trọng đối với quá trình đầu tư".

Theo quan điểm của Buffett, việc mua một cổ phiếu cũng cần phân tích một cách nghiêm ngặt, theo dõi lâu dài và thẩm định cẩn thận như khi mua một doanh nghiệp.

Berkshire Hathaway thể hiện tư duy của chủ sở hữu bằng việc họ nắm giữ các công ty như Coca-Cola, GEICO, American Express, ... trong nhiều thập kỷ.

Không nên quá chú tâm vào biến động gần đây của giá cổ phiếu, bạn nên dành nhiều thời gian hơn để phân tích hoạt động kinh doanh đằng sau giá cổ phiếu. Khi bạn đã phân tích kỹ và có câu trả lời thích hợp, hãy đầu tư vào một doanh nghiệp mà bạn muốn sở hữu trong 10 đến 20 năm tới.

8. Tiền mặt trong tay rất quan trọng

"Tiền mặt sẵn có là rất quan trọng để "chơi" trên thị trường chứng khoán" - Warren Buffett.

Năm 2022, trong một cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway, ông cho biết: "Đã có một vài lần trong lịch sử và sẽ có nhiều lần hơn trong lịch sử, nếu bạn không có nó, bạn sẽ không thể chơi vào ngày hôm sau. Nó giống như oxy. Nó luôn ở đó, nhưng nếu nó biến mất trong vài phút, thì mọi chuyện sẽ kết thúc".

Tiền mặt luôn có sẵn sẽ giúp ích cho bạn trong trường hợp khẩn cấp và bạn sẽ không cần phải bán tài sản của mình để tạo ra tiền. Vì vậy, nếu bạn để dành một ít tiền mặt, bạn có thể nắm bắt được những cơ hội mà thị trường mang lại.

9. Hãy sợ hãi khi người khác tham lam và tham lam khi người khác sợ hãi

Warren Buffett nhấn mạnh: "Điều mà các nhà đầu tư cần là khả năng bỏ qua nỗi sợ hãi hoặc sự nhiệt tình của đám đông và tập trung vào một vài nguyên tắc cơ bản đơn giản".

Khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu xảy ra vào năm 2008, các doanh nghiệp loay hoay trong sự sợ hãi, đặt câu hỏi về sự thịnh vượng lâu dài, thì Buffett đã rất nhanh chóng và đầu tư lớn vào các công ty blue-chip như GE, Goldman Sachs, Bank of America, Mars và Dow Chemical, theo ước tính năm 2013 đã thu về lợi nhuận hơn 10 tỷ đô la Mỹ.

Trong lá thư gửi cổ đông năm 2018, Buffett viết: "Việc nắm bắt cơ hội không đòi hỏi phải có trí thông minh tuyệt vời, bằng cấp kinh tế hay sự quen thuộc với các thuật ngữ của Phố Wall như alpha và beta. Thay vào đó, những gì các nhà đầu tư cần là khả năng bỏ qua nỗi sợ hãi hoặc sự nhiệt tình của đám đông và tập trung vào một vài nguyên tắc cơ bản đơn giản. Sẵn sàng tỏ ra không có trí tưởng tượng trong một thời gian dài hoặc thậm chí trông ngu ngốc cũng rất cần thiết".

Đây là một bài học chứng khoán mà rất nhiều nhà đầu tư hiện nay có thể đã biết nhưng chưa vận dụng được.

10. Đừng bao giờ dùng tiền đi vay để mua cổ phiếu

Khi những người bình thường vay tiền để mua cổ phiếu, đồng nghĩa với việc họ đặt số phận của mình vào một thị trường có những biến động không thể lường trước được.

Buffett nói: "Đơn giản là không thể nói trước được cổ phiếu có thể giảm bao xa trong một thời gian ngắn. Ngay cả khi khoản vay của bạn nhỏ và vị trí của bạn không bị đe dọa ngay lập tức bởi thị trường lao dốc, tâm trí của bạn cũng có thể bị xáo trộn bởi những tiêu đề đáng sợ và bình luận khó thở. Và một tâm trí không ổn định sẽ không đưa ra quyết định đúng đắn".

Từ những bài học trên hy vọng sẽ giúp ích cho những nhà đầu tư trong quá trình học chứng khoán và tham gia vào thị trường này. Đầu tư với tâm thế bình tĩnh, lên kế hoạch chi tiết, giữ vững lập trường và tìm hiểu thật kỹ trước khi ra quyết định đầu tư.