Tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình trong báo cáo tài chính

Đó là chia sẻ của ông Vũ Đức Chính - Cục trưởng Cục quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, Bộ Tài chính.

Ông Chính cho biết, trên cở sở hệ thống khuôn khổ pháp lý về kế toán, kiểm toán, thị trường dịch vụ kiểm toán, kế toán từng bước phát triển cả về chất lượng và quy mô, góp phần lành mạnh hóa, nâng cao tính công khai, minh bạch của các hoạt động kinh tế, tài chính của nền kinh tế - xã hội.

Hiện, số lượng các doanh nghiệp thuộc diện bắt buộc kiểm toán báo cáo tài chính được mở rộng, không chỉ là các doanh nghiệp FDI mà cả các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp mà nhà nước sở hữu trên 20% vốn đều đã được kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm. Ngoài ra, các đối tượng khác được khuyến khích thực hiện kiểm toán độc lập do đó số lượng khách hàng được kiểm toán báo cáo tài chính tăng lên đáng kể.

Tuy nhiên, theo ông Chính, chuẩn mực Kế toán Việt Nam hiện chưa được cập nhật theo thông lệ quốc tế (IFRS), làm hạn chế hiệu quả quản lý, giảm tính hấp dẫn trong thu hút đầu tư và hội nhập quốc tế. Cơ chế, nội dung, hình thức giám sát thực thi việc tuân thủ chuẩn mực kế toán, kiểm toán chưa đầy đủ và hiệu quả, nguồn lực phục vụ việc tổ chức hoạt động giám sát còn hạn chế.

Đặc biệt, ý thức của doanh nghiệp, đơn vị kế toán trong việc yêu cầu chất lượng của dịch vụ kế toán, kiểm toán chưa cao, từ đó ảnh hưởng đến việc lựa chọn công ty kiểm toán và cạnh tranh giá phí không lành mạnh ảnh hướng đến chất lượng dịch vụ. Đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về kế toán, kiểm toán và các cơ sở đào tạo đã được tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật về chuẩn mực, thông lệ quốc tế, tuy nhiên số lượng người có kinh nghiệm hành nghề thực tế còn rất hạn chế...

Trong bối cảnh phát triển kinh tế đất nước và hội nhập quốc tế hiện nay, cần đặt ra những mục tiêu và xác định các giải pháp cụ thể cho giai đoạn 2030 và tầm nhìn những năm sau này. Theo ông Chính, mục tiêu đặt ra đối với hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam đó là, việc phát triển hệ thống kế toán, kiểm toán nhằm nâng cao chất lượng của các thông tin kinh tế, tài chính, ngân sách do kế toán, kiểm toán cung cấp thông tin tin cậy phục vụ hoạt động điều hành của Chính phủ, thúc đẩy hoạt động thương mại và đầu tư phát triển phù hợp với hội nhập kinh tế quốc tế là mục tiêu nhằm góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán.

Ông Chính cho biết, theo đánh giá được đề cập trong báo cáo “Việt Nam 2035” của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam không thua kém các nước thu nhập trung bình cao trong các vấn đề về tính hiệu lực của Chính phủ và sự ổn định chính trị, nhưng lại xếp hạng ở mức thấp về chất lượng điều tiết kinh doanh.

Vì vậy, để tăng cường tính cạnh tranh của nền kinh tế thông qua việc cải thiện chất lượng báo cáo tài chính doanh nghiệp và tiếp cận thông tin tài chính, cần thiết phải đặt ra các mục tiêu và giải pháp quan trọng hỗ trợ việc cải cách, tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Mặt khác, các hiệp định thương mại khu vực và quốc tế sẽ làm gia tăng nhu cầu về báo cáo tài chính chất lượng cao. Việc thành lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Châu Âu, Hiệp định CPTPP đòi hỏi hài hòa về quy định và áp dụng các thông lệ quốc tế tốt nhất. Sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam sẽ phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng và khả năng tham gia tích cực của Việt Nam trong quá trình thay đổi này. Ngành kế toán, kiểm toán Việt Nam cũng cần thể hiện vai trò của mình trong quá trình chuyển biến đó trước xu thế đồng nhất chuẩn mực kế toán, kiểm toán trên toàn cầu.

Theo ông Chính, để thực hiện mục tiêu này, cần phải xây dựng Đề án áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế tại Việt Nam nhằm tiếp tục thu hút các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài đồng thời góp phần nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên hạng thị trường mới nổi.

Thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ thẩm định giá và các dịch vụ khác, đồng thời xây dựng hệ thống thông tin làm cơ sở xác định các chỉ số tài chính. Hướng dẫn việc áp dụng các chuẩn mực kế toán cho các lĩnh vực đặc thù như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, công cụ tài chính phái sinh.

Đồng thời, cụ thể hóa các trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc tăng cường tính công khai, minh bạch hoá tình hình tài chính của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin của nhà đầu tư đối với báo cáo tài chính.

Bên cạnh đó, cần giám sát việc tuân thủ các quy định pháp lý về kế toán, kiểm toán của các đơn vị kế toán trong khu vực công và khu vực tư. Thiết lập cơ chế giám sát việc tuân thủ chuẩn mực kế toán của các công ty niêm yết và các công ty có lợi ích công chúng khác. Mở rộng đối tượng được kiểm toán, đảm bảo tính công khai, minh bạch tình hình tài chính của các đơn vị trong nền kinh tế.

Theo Hằng Hà/Enternews