VnFinance
Thứ tư, 26/02/2025, 11:08 AM

Cần có cái nhìn công bằng với các Big Oil?

Một số người tin rằng Big Oil (Các công ty dầu khí lớn) nên chịu trách nhiệm tài chính đối với các thảm họa liên quan đến khí hậu. Lý do là gì? Các công ty dầu khí lớn thu lợi nhuận cao và đã đóng góp đáng kể vào quá trình phát thải carbon vào khí quyển. Thực tế có đúng như vậy?

Cần có cái nhìn công bằng với các Big Oil?
Hình minh họa

Một thông cáo báo chí đăng tải trên AFP gần đây đã viết: "Chevron và Exxon có thể dễ dàng chi trả cho thiệt hại trong vụ cháy rừng ở Mỹ", cho rằng "Các công ty dầu khí siêu giàu như Chevron và Exxon đang cố ý thúc đẩy và thu lợi từ cuộc khủng hoảng khí hậu".

Hai nhà lập pháp của California thậm chí đã đưa ra dự luật cho phép các vụ kiện chống lại các công ty này. Nhưng liệu những tuyên bố này có thể “đứng vững” khi được xem xét kỹ lưỡng?

Định lượng đóng góp của các Big Oil

Big Oil” thường chỉ các tập đoàn dầu khí lớn nhất thế giới, bao gồm ExxonMobil, Chevron, Shell, BP và TotalEnergies. Tổng sản lượng của họ trong năm 2023 là:

  • ExxonMobil: 2.4 triệu thùng dầu/ngày, 7.7 tỷ feet khối khí tự nhiên/ngày

  • Chevron: 1.5 triệu thùng dầu/ngày, 7.1 tỷ feet khối khí tự nhiên/ngày

  • TotalEnergies: 1.55 triệu thùng dầu/ngày, 6.8 tỷ feet khối khí tự nhiên/ngày

  • Shell: 1.39 triệu thùng dầu/ngày, 9.73 tỷ feet khối khí tự nhiên/ngày

  • BP: 1 triệu thùng dầu/ngày, 6.9 tỷ feet khối khí tự nhiên/ngày

Sử dụng các hệ số phát thải tiêu chuẩn (0.43 tấn CO₂ mỗi thùng dầu và 0.0547 tấn trên một nghìn feet khối khí tự nhiên), tổng lượng CO₂ phát thải hàng năm của các tập đoàn này lên tới 1.99 tỷ tấn CO₂ trong năm 2023.

Tổng lượng phát thải

Tổng lượng phát thải carbon dioxide toàn cầu từ nhiên liệu hóa thạch và công nghiệp trong năm 2023 là khoảng 37 tỷ tấn. Điều này đồng nghĩa các Big Oil chiếm khoảng 5.4% tổng lượng phát thải CO₂ toàn cầu.

Hơn nữa, việc đốt nhiên liệu hóa thạch nói chung đóng góp 87% vào tổng lượng phát thải toàn cầu, với dầu mỏ và khí tự nhiên chịu trách nhiệm cho khoảng 60% trong số đó. Phần còn lại, 40%, đến từ than - một loại nhiên liệu mà các công ty dầu mỏ thường không khai thác.

Những câu hỏi chủ chốt và việc đổ lỗi

Với nhận định rằng "Big Oil" nên chịu trách nhiệm chính đối với các thảm họa liên quan đến khí hậu, chúng ta cần xem xét ba giả định sau đây:

  1. Các công ty chịu trách nhiệm cho 5.4% tổng lượng phát thải đang phải gánh chịu phần lớn trách nhiệm, trong khi bỏ qua những yếu tố quan trọng khác, bao gồm các nhà sản xuất than và các công ty dầu khí quốc gia.

  2. Nhà sản xuất mới là người phải chịu trách nhiệm về vấn đề phát thải. Các công ty dầu mỏ khai thác và chế biến nhiên liệu hóa thạch, nhưng người tiêu dùng - bao gồm cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ - mới là người sử dụng chúng và hưởng lợi từ việc làm như vậy.

  3. Một vài tập đoàn phương Tây nên bị trừng phạt dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong khai thác nhiên liệu hóa thạch toàn cầu. Phần lớn sản lượng dầu và khí tự nhiên đến từ các công ty dầu khí quốc gia, như các công ty ở Ả Rập Xê Út, Nga và Trung Quốc.

Theo Báo cáo Thống kê Năng lượng Thế giới, Mỹ chịu trách nhiệm về 13.2% lượng phát thải từ nhiên liệu hóa thạch toàn cầu trong năm 2023. Khi tính đến tất cả lượng phát thải CO₂ trong 60 năm qua - trước tốc độ công nghiệp hóa nhanh chóng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương - tỷ lệ của Mỹ tăng lên 24.5%. Ngay cả khi chỉ đổ lỗi cho các công ty dầu mỏ, phần phát thải của họ cũng chỉ chiếm một phần nhỏ trong con số đó.

Trách nhiệm chung

Việc đổ lỗi cho các công ty dầu mỏ về biến đổi khí hậu đã bỏ qua một sự thật rằng: tất cả chúng ta đều có trách nhiệm. Mỗi quốc gia, công ty và cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch đều đóng góp vào quá trình phát thải carbon. Quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch đòi hỏi nỗ lực phối hợp toàn cầu, không đơn thuần là việc trừng phạt có chọn lọc một vài doanh nghiệp phương Tây.

Ngay cả khi bạn tin rằng Big Oil đã lừa dối công chúng, cộng đồng khoa học và chính sách rộng lớn chưa bao giờ phụ thuộc vào các giám đốc điều hành dầu mỏ để có thông tin khoa học về khí hậu. Những hậu quả tiềm tàng từ mức tăng CO₂ đã được tài liệu hóa rõ ràng trong các nghiên cứu khoa học từ lâu trước khi các vụ kiện khí hậu trở thành công cụ chính trị.

Nếu các vụ kiện chống lại các công ty dầu mỏ là hợp lý, thì một cách logic, người tiêu dùng, hãng hàng không, công ty vận tải biển và chính phủ đã dựa vào nhiên liệu hóa thạch để phát triển kinh tế cũng nên chịu trách nhiệm. Bang California đã thu được lợi nhuận khổng lồ trong suốt 100 năm qua từ việc khai thác nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, cách tiếp cận này sẽ không thực tế và có thể gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng.

Việc kiện các công ty dầu mỏ sẽ không làm giảm lượng phát thải carbon. Nó có thể ghi điểm về mặt chính trị, nhưng lại không giải quyết được vấn đề cốt lõi. Thay vì các vụ kiện, chúng ta cần những giải pháp thiết thực, công nhận trách nhiệm chung của nhà sản xuất, người tiêu dùng và các nhà hoạch định chính sách.

Anh Thư/AFP


VPI dự báo giá xăng tiếp tục giảm 3,1 - 3,5% trong kỳ điều hành ngày 17/4
VPI dự báo giá xăng tiếp tục giảm 3,1 - 3,5% trong kỳ điều hành ngày 17/4

Theo mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI), tại kỳ điều hành ngày 17/4/2025, giá xăng có thể tiếp tục giảm từ 3,1...

Chính sách mới của OPEC+: Một bước ngoặt quan trọng
Chính sách mới của OPEC+: Một bước ngoặt quan trọng

Trong báo cáo gửi đến AFP mới đây, ông Paul Horsnell – Trưởng bộ phận Nghiên cứu Hàng hóa của Ngân hàng Standard Chartered – cùng các cộng sự nhận định: “Quyết định thay đổi...

Thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump: Sự kiện rủi ro “Thiên nga đen” hay “Thiên nga xám”
Thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump: Sự kiện rủi ro “Thiên nga đen” hay “Thiên nga xám”

Phân tích rủi ro chính sách là một việc thường xuyên trong quản trị rủi ro. Rủi ro liên quan đến việc Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Donald Trump...

Đa dạng dịch vụ đón mừng Lễ Phục Sinh năm 2025
Đa dạng dịch vụ đón mừng Lễ Phục Sinh năm 2025

Lễ Phục Sinh năm 2025 diễn ra vào Chủ nhật, ngày 20/4, đánh dấu một dịp lễ quan trọng trong năm của cộng đồng Kitô giáo. Tại Việt Nam, dịp lễ này không chỉ mang...

OPEC điều chỉnh dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu
OPEC điều chỉnh dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu

OPEC đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu cho năm 2025, viện dẫn căng thẳng thương mại leo thang và các chỉ số kinh tế yếu hơn dự kiến.

Giá dầu hôm nay (15/4): Dầu thô tăng nhẹ trong phiên giao dịch
Giá dầu hôm nay (15/4): Dầu thô tăng nhẹ trong phiên giao dịch

Giá dầu thế giới hôm nay (15/4) tăng nhẹ khi thị trường được thúc đẩy bởi các thông tin miễn trừ thuế quan mới được Tổng thống Donald Trump đưa ra. Trung Quốc đã phục...

Sự mâu thuẫn trong chính sách năng lượng và giá dầu của ông Trump
Sự mâu thuẫn trong chính sách năng lượng và giá dầu của ông Trump

Tổng thống Donald Trump luôn nhấn mạnh mục tiêu cắt giảm giá năng lượng như một phần trong chương trình nghị sự chung nhằm giải quyết tình trạng lạm phát kéo dài do chính quyền...

Tác động nghịch lý từ giá dầu rẻ
Tác động nghịch lý từ giá dầu rẻ

Giá “vàng đen” giảm có tác động như thế nào đến tiêu thụ và sản lượng dầu? Quá trình chuyển đổi năng lượng sạch liệu có bị trì hoãn bởi dầu giá rẻ?

Khí đốt Nga làm suy yếu cân bằng thị trường LNG Mỹ?
Khí đốt Nga làm suy yếu cân bằng thị trường LNG Mỹ?

Theo Wood Mackenzie, một thỏa thuận hòa bình bền vững tại Ukraine có thể dẫn đến việc Nga cung cấp khí đốt trở lại cho châu Âu. Sự kiện này có thể làm xáo trộn...

Tin Thị trường: Giá dầu thế giới hôm nay tiếp tục giữ sắc đỏ
Tin Thị trường: Giá dầu thế giới hôm nay tiếp tục giữ sắc đỏ

Giá dầu thế giới hôm nay tiếp tục giữ sắc đỏ; Giá khí tự nhiên tại Mỹ giảm mạnh;...

Giá xăng dầu đồng loạt giảm mạnh
Giá xăng dầu đồng loạt giảm mạnh

Giá xăng tại kỳ điều hành hôm nay (10/4) được điều chỉnh giảm mạnh sau 3 lần tăng liên tiếp.

Trung Quốc 'trả đũa' áp thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ
Trung Quốc "trả đũa" áp thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ

Trung Quốc sẽ áp mức thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ bắt đầu từ 10/4, tăng so với mức 34% được công bố trước đó, theo thông báo từ Bộ Tài chính Trung Quốc...

Rối loạn thị trường: Giá dầu sẽ đi về đâu?
Rối loạn thị trường: Giá dầu sẽ đi về đâu?

Đây là câu hỏi được nhóm phân tích của Stratas Advisors đặt ra trong báo cáo mới gửi đến AFP.

VPI dự báo giá xăng dầu giảm rất mạnh 6,5 - 8,6% trong kỳ điều hành ngày 10/4
VPI dự báo giá xăng dầu giảm rất mạnh 6,5 - 8,6% trong kỳ điều hành ngày 10/4

Mô hình dự báo giá xăng dầu ứng dụng Machine Learning của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho thấy, tại kỳ điều hành ngày 10/4/2025, giá xăng dầu có thể giảm mạnh từ...

Ông Trump muốn xóa sổ Văn phòng Năng lượng Sạch
Ông Trump muốn xóa sổ Văn phòng Năng lượng Sạch

Bộ Năng lượng Mỹ đang lên kế hoạch giải thể Văn phòng Năng lượng Sạch – cơ quan chịu trách nhiệm triển khai các dự án năng lượng sạch trị giá hàng chục tỷ USD...

Thị trường dầu mỏ toàn cầu chao đảo vì “4 cú đánh” liên tiếp
Thị trường dầu mỏ toàn cầu chao đảo vì “4 cú đánh” liên tiếp

Thị trường dầu mỏ toàn cầu đang hứng chịu áp lực nặng nề khi liên tục đối mặt với bốn yếu tố tiêu cực, theo phân tích của ông Ole R. Hvalbye – chuyên gia...

Ngành dầu khí Mỹ bị ảnh hưởng gì trước sức ép từ thuế quan của ông Trump?
Ngành dầu khí Mỹ bị ảnh hưởng gì trước sức ép từ thuế quan của ông Trump?

Các công ty dịch vụ dầu khí của Mỹ đang chuẩn bị đối mặt với nhiều thách thức mới khi chính sách áp thuế của Tổng thống Donald Trump đe dọa làm gián đoạn chuỗi...

Giá dầu có nguy cơ trở về mốc 60 USD
Giá dầu có nguy cơ trở về mốc 60 USD

Thị trường dầu mỏ đang trải qua giai đoạn đầy biến động. Mức giá 80 USD/thùng từng được kỳ vọng hồi đầu năm nay giờ đây trở nên xa vời, khi giá dầu trượt xuống...

Chính sách thuế mới của ông Trump khiến giá LNG giao ngay ở châu Á xuống thấp
Chính sách thuế mới của ông Trump khiến giá LNG giao ngay ở châu Á xuống thấp

Vào thứ Sáu tuần này, giá khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) giao ngay tại châu Á xuống mức thấp nhất trong gần 6 tháng qua, trong bối cảnh thị trường toàn cầu chao đảo...

VnFinance
vnfinance.vn
VnFinance
VnFinance
VnFinance