3 lý do các nước trên thế giới muốn chia tay với đồng USD
Đồng đô la (USD) đã là đồng tiền dự trữ của thế giới kể từ Thế chiến thứ hai, nhưng sự kết hợp giữa các lý do chính trị và kinh tế đang dần làm giảm uy thế của nó.
![]() |
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), gần 60% dự trữ quốc tế được giữ bằng đồng USD. Đồng đô la Mỹ cũng là loại tiền tệ được sử dụng rộng rãi nhất cho thương mại.
Giờ đây, các biện pháp trừng phạt do phương Tây dẫn đầu đối với Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine đang khiến các quốc gia khác phải cảnh giác về những hậu quả tiềm ẩn nếu đối đầu với Washington.
Một số quốc gia chẳng hạn như Brazil, Argentina, Bangladesh và Ấn Độ đang lần lượt chuyển dần sang các loại tiền tệ thay thế và tài sản dự phòng — chẳng hạn như bằng đồng nhân dân tệ và bitcoin của Trung Quốc — để giao dịch và thanh toán.
Trong khi môi trường địa chính trị vĩ mô đang thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm các loại tiền tệ thay thế, thì từ lâu đã có những lo ngại về sự thống trị quá lớn của đồng đô la trong thương mại và tài chính toàn cầu.
Chủ đề phi đô la hóa thỉnh thoảng đã được nhắc đến ít nhất là từ những năm 1970 và gần đây tiến trình này đang được nói đến nhiều hơn.
Dưới đây là ba lý do khác khiến các quốc gia trên thế giới đang cố gắng sắp xếp các kế hoạch để có thể thoát khỏi một thế giới do đồng đô la thống trị.
1. Chính sách tiền tệ của Mỹ ảnh hưởng quá nhiều đến phần còn lại của thế giới
Mỹ là nhà phát hành đồng tiền dự trữ của thế giới, đồng tiền này cũng là đồng tiền thống trị trong các hệ thống thương mại và thanh toán quốc tế.
Do đó, đồng bạc xanh đang nắm giữ ảnh hưởng quá lớn đối với nền kinh tế thế giới và thường được định giá quá cao, tổ chức tư vấn Trung tâm Wilson đã đưa ra nhận định như vậy trong một báo cáo hồi tháng Năm.
Vị thế này đã mang lại cho Mỹ cái mà ông Valéry Giscard d'Estaing - Tổng thống Pháp từ năm 1974 đến năm 1981, gọi là "đặc quyền cắt cổ". Một khía cạnh của đặc quyền này là Mỹ có thể không rơi vào khủng hoảng nếu không thể trả nợ khi giá trị của đồng đô la giảm mạnh bởi vì Washington đơn giản là có thể phát hành thêm tiền.
Điều đó cũng có nghĩa là các quốc gia trên thế giới phải theo sát các chính sách kinh tế và tiền tệ của Mỹ để tránh tác động lan tỏa đến nền kinh tế của họ.
Một số quốc gia, bao gồm cả Ấn Độ, đã nói rằng họ phát ốm và mệt mỏi với các chính sách tiền tệ của Mỹ - những chính sách đang bắt họ làm con tin. Thậm chí, các nước này còn nói rằng Mỹ là một nhà phát hành vô trách nhiệm đối với các loại tiền tệ dự trữ của thế giới.
Một nhóm làm việc tại Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ hiện đang thúc đẩy việc sử dụng đồng rupee Ấn Độ để giao dịch - một lập trường phù hợp với tầm nhìn của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi về tiền tệ.
2. Đồng USD mạnh đang trở nên quá đắt đối với các quốc gia mới nổi
Đồng bạc xanh mạnh lên so với hầu hết các loại tiền tệ trên thế giới đang khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn rất nhiều đối với các quốc gia mới nổi.
Ở Argentina, áp lực chính trị và sự sụt giảm trong xuất khẩu đã góp phần làm giảm dự trữ đô la Mỹ và gây áp lực lên đồng peso của Argentina, từ đó thúc đẩy lạm phát.
Điều này đã thúc đẩy Argentina bắt đầu thanh toán hàng nhập khẩu của Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ thay vì đô la Mỹ, Bộ trưởng Kinh tế Argentina mới đây cho biết.
Các nhà kinh tế tại Allianz, một công ty dịch vụ tài chính quốc tế, đã viết trong một báo cáo ngày 29/6 rằng: “USD mạnh lên sẽ làm suy yếu vai trò là đồng tiền dự trữ của nó. "Nếu việc tiếp cận với USD trở nên đắt đỏ hơn, người đi vay sẽ tìm kiếm các giải pháp thay thế."
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva là một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất việc thiết lập các loại tiền tệ thanh toán thương mại thay thế, thậm chí còn khuyến khích Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi tránh xa đồng đô la Mỹ.
3. Thương mại toàn cầu và nhu cầu dầu mỏ đang đa dạng hóa - khiến đồng đô la dầu mỏ gặp rủi ro
Một lý do chính khiến đồng đô la Mỹ trở thành đồng tiền dự trữ của thế giới là các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông đã sử dụng đồng bạc xanh để giao dịch dầu mỏ - bởi vì nó đã là một loại tiền tệ thương mại được sử dụng rộng rãi vào thời điểm họ giao dịch dầu mỏ.
Thỏa thuận này được chính thức hóa vào năm 1945 khi quốc gia dầu mỏ khổng lồ Ả-rập Xê-út và Mỹ đạt được thỏa thuận lịch sử, trong đó Ả-rập Xê-út sẽ bán dầu của mình cho Mỹ chỉ bằng đồng bạc xanh. Đổi lại, Ả-rập Xê-út sẽ tái đầu tư dự trữ đô la dư thừa vào các kho bạc và công ty của Mỹ.
Nhưng sau đó, Mỹ trở nên độc lập về năng lượng và là nhà xuất khẩu ròng dầu mỏ với sự phát triển của ngành dầu đá phiến.
Các nhà kinh tế của Allianz nhận định: "Rất nghịch lý là, sự thay đổi cấu trúc trong thị trường dầu mỏ do cuộc cách mạng dầu đá phiến mang lại có thể làm tổn hại vai trò của đồng USD với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu vì các nhà xuất khẩu dầu, vốn đóng vai trò quan trọng đối với vị thế của USD, sẽ cần phải định hướng lại sang các nước khác cũng như đồng tiền của họ".
Vấn đề không chỉ nằm ở dầu mỏ.
Mối quan hệ giữa Mỹ và Ả-rập Xê-út - vốn được mô tả là tương tự như "bằng mặt nhưng không bằng lòng" - cũng đã trở nên căng thẳng về một số vấn đề trong những năm gần đây, chẳng hạn như dưới thời Tổng thống Donald Trump, ông này từng phàn nàn rằng Ả-rập Xê-út không trả cho Mỹ một mức giá hợp lý để bảo vệ nước này, và khi Tổng thống Joe Biden hắt hủi Thái tử Mohammed bin Salman về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post.
Những căng thẳng như vậy, trong bối cảnh cuộc cách mạng năng lượng đá phiến, làm tăng khả năng một ngày nào đó Ả-rập Xê-út có thể từ bỏ việc định giá dầu bằng đồng đô la Mỹ, Sarah Miller, một biên tập viên của Energy Intelligence, một công ty thông tin năng lượng, từng đưa ra nhận định như vậy.
Bùng nổ ưu đãi nhân dịp sinh nhật VietinBank cùng thẻ tín dụng quốc tế Visa Platinum
Nhân dịp sinh nhật lần thứ 37, VietinBank chính thức triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt dành riêng cho khách hàng sử dụng thẻ tín dụng quốc tế VietinBank Visa Platinum...
Sacombank đồng hành cùng doanh nghiệp dẫn đầu xu thế thanh toán không tiền mặt
Từ ngày 01/07/2025, Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024 chính thức có hiệu lực, yêu cầu mọi giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ...
Techcombank (TCB) hút 14.500 tỷ đồng trái phiếu trong tháng 6, chuẩn bị phát hành cổ phiếu ESOP
Sau khi huy động hàng chục nghìn tỷ đồng từ kênh trái phiếu, Techcombank có kế hoạch phát hành hơn 21 triệu cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP)...
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Vietcombank ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực
Tuần qua, nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động...
Điểm tin ngân hàng ngày 5/7: Lợi nhuận ngân hàng quý II khởi sắc
Lợi nhuận ngân hàng quý II khởi sắc; Nhiều ngân hàng tăng tốc triển khai giải pháp ngăn lừa đảo; Một ngân hàng sắp thưởng cổ phiếu cho hơn 1.400 nhân viên… là những tin tức tài chính và ngân hàng nổi bật.
Để ngoại tệ không còn là trở ngại cho mỗi chuyến xuất ngoại
Với mạng lưới chi nhánh rộng khắp, chính sách tỷ giá cạnh tranh và công nghệ hiện đại, BIDV mang đến giải pháp giao dịch ngoại tệ hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của khách hàng cá nhân cũng như doanh nghiệp.
Nam A Bank huy động vốn từ trái phiếu, trả lãi suất cao nhất 7%
Nam A Bank vừa huy động thành công hai lô trái phiếu NAB12501 và NAB12502 với tổng giá trị phát hành hơn 700 tỷ đồng.
Agribank trao Giải Đặc biệt 01 ô tô cho khách hàng may mắn trong chương trình “37 năm
Ngày 3/7/2025, tại An Giang, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đã tổ chức Lễ trao thưởng trực tiếp cho khách hàng trúng Giải Đặc biệt...
Giá vàng vượt 121 triệu đồng sau động thái mới từ Tổng thống Mỹ
Sau cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Donald Trump, cho thấy tín hiệu tích cực về thuế quan cho Việt Nam, giá vàng trong nước nhanh chóng tăng mạnh vào phiên chiều nay.
Đưa hơn 500 triệu cổ phiếu VAB niêm yết trên sàn HOSE, VietABank lại chuẩn bị tăng vốn lên hơn 8.000 tỷ đồng
Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank, UPCoM: VAB) sắp chuyển niêm yết sang HOSE và đẩy nhanh tăng vốn điều lệ lên hơn 8.000 tỷ đồng.
37 năm đồng hành - bùng nổ ưu đãi cùng VietinBank
Nhân dịp kỷ niệm 37 năm thành lập, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) triển khai chương trình khuyến mại lớn mang tên “37 năm đồng hành – Bùng nổ ưu đãi”...
Sacombank khởi động mùa hè rực rỡ với hàng loạt chương trình khuyến mại hấp dẫn
Nhằm chào đón một mùa hè sôi động và tiếp thêm năng lượng tích cực cho khách hàng trong hành trình tài chính, Sacombank triển khai chuỗi chương trình khuyến mại...
Điểm tin ngân hàng ngày 3/7: Tín dụng năm 2025 có thể tăng 16,8%, vượt mục tiêu của NHNN
Tín dụng năm 2025 có thể tăng 16,8%, vượt mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước; Giảm lãi suất vay mua nhà xã hội cho người dưới 35 tuổi;...
Điểm tin ngân hàng ngày 1/7: Lãi suất ngân hàng có tín hiệu điều chỉnh tăng
Nhiều ngân hàng cơ cấu lại nhân sự cấp cao; Lãi suất ngân hàng có tín hiệu điều chỉnh tăng; Ngân hàng ngoại “hụt hơi” trên đường đua tăng trưởng…
Ngân hàng NCB liên tục tăng vốn nghìn tỷ đồng, mục tiêu tổng tài sản hơn 135.000 tỷ
Liên tục tăng vốn điều lệ lên gấp gần 3 lần chỉ trong vòng 3 năm, Ngân hàng NCB hướng tới sự phát triển bền vững, mở rộng quy mô hoạt động,...
Ngày đầu tháng 7, giá vàng tăng gần 1 triệu đồng
Mở đầu tháng 7, giá vàng tăng mạnh 800.000 đồng/lượng, vượt 120 triệu đồng.
ACB vừa phát hành thành công 10.000 tỷ đồng từ hai lô trái phiếu
Chỉ trong hai ngày cuối tháng 6, ACB đã phát hành thành công hai lô trái phiếu trị giá 10.000 tỷ đồng, cho thấy động thái đẩy mạnh huy động vốn của ngân hàng.
Cơ hội trúng iPhone 16 Pro max & vàng 999.9 khi chuyển tiền quốc tế tại SHB
Với mong muốn giúp khách hàng cá nhân trải nghiệm dịch vụ chuyển tiền quốc tế nhanh chóng, an toàn, đồng thời đón tài lộc vàng, từ ngày 01/07 đến 30/09/2025, Ngân hàng Sài Gòn...
Sacombank 4 năm liền dẫn đầu lĩnh vực ngoại hối và thị trường vốn
Sacombank tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng khi lần thứ 4 liên tiếp được Tạp chí tài chính quốc tế The Asset bình chọn là “Ngân hàng có...
Xem nhiều




