VnFinance
Thứ ba, 25/07/2023, 12:00 PM

3 lý do các nước trên thế giới muốn chia tay với đồng USD

Đồng đô la (USD) đã là đồng tiền dự trữ của thế giới kể từ Thế chiến thứ hai, nhưng sự kết hợp giữa các lý do chính trị và kinh tế đang dần làm giảm uy thế của nó.

 

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), gần 60% dự trữ quốc tế được giữ bằng đồng USD. Đồng đô la Mỹ cũng là loại tiền tệ được sử dụng rộng rãi nhất cho thương mại.

Giờ đây, các biện pháp trừng phạt do phương Tây dẫn đầu đối với Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine đang khiến các quốc gia khác phải cảnh giác về những hậu quả tiềm ẩn nếu đối đầu với Washington.

Một số quốc gia chẳng hạn như Brazil, Argentina, Bangladesh và Ấn Độ đang lần lượt chuyển dần sang các loại tiền tệ thay thế và tài sản dự phòng — chẳng hạn như bằng đồng nhân dân tệ và bitcoin của Trung Quốc — để giao dịch và thanh toán.

Trong khi môi trường địa chính trị vĩ mô đang thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm các loại tiền tệ thay thế, thì từ lâu đã có những lo ngại về sự thống trị quá lớn của đồng đô la trong thương mại và tài chính toàn cầu.

Chủ đề phi đô la hóa thỉnh thoảng đã được nhắc đến ít nhất là từ những năm 1970 và gần đây tiến trình này đang được nói đến nhiều hơn.

Dưới đây là ba lý do khác khiến các quốc gia trên thế giới đang cố gắng sắp xếp các kế hoạch để có thể thoát khỏi một thế giới do đồng đô la thống trị.

1. Chính sách tiền tệ của Mỹ ảnh hưởng quá nhiều đến phần còn lại của thế giới

Mỹ là nhà phát hành đồng tiền dự trữ của thế giới, đồng tiền này cũng là đồng tiền thống trị trong các hệ thống thương mại và thanh toán quốc tế.

Do đó, đồng bạc xanh đang nắm giữ ảnh hưởng quá lớn đối với nền kinh tế thế giới và thường được định giá quá cao, tổ chức tư vấn Trung tâm Wilson đã đưa ra nhận định như vậy trong một báo cáo hồi tháng Năm.

Vị thế này đã mang lại cho Mỹ cái mà ông Valéry Giscard d'Estaing - Tổng thống Pháp từ năm 1974 đến năm 1981, gọi là "đặc quyền cắt cổ". Một khía cạnh của đặc quyền này là Mỹ có thể không rơi vào khủng hoảng nếu không thể trả nợ khi giá trị của đồng đô la giảm mạnh bởi vì Washington đơn giản là có thể phát hành thêm tiền.

Điều đó cũng có nghĩa là các quốc gia trên thế giới phải theo sát các chính sách kinh tế và tiền tệ của Mỹ để tránh tác động lan tỏa đến nền kinh tế của họ.

Một số quốc gia, bao gồm cả Ấn Độ, đã nói rằng họ phát ốm và mệt mỏi với các chính sách tiền tệ của Mỹ - những chính sách đang bắt họ làm con tin. Thậm chí, các nước này còn nói rằng Mỹ là một nhà phát hành vô trách nhiệm đối với các loại tiền tệ dự trữ của thế giới.

Một nhóm làm việc tại Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ hiện đang thúc đẩy việc sử dụng đồng rupee Ấn Độ để giao dịch - một lập trường phù hợp với tầm nhìn của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi về tiền tệ.

2. Đồng USD mạnh đang trở nên quá đắt đối với các quốc gia mới nổi

Đồng bạc xanh mạnh lên so với hầu hết các loại tiền tệ trên thế giới đang khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn rất nhiều đối với các quốc gia mới nổi.

Ở Argentina, áp lực chính trị và sự sụt giảm trong xuất khẩu đã góp phần làm giảm dự trữ đô la Mỹ và gây áp lực lên đồng peso của Argentina, từ đó thúc đẩy lạm phát.

Điều này đã thúc đẩy Argentina bắt đầu thanh toán hàng nhập khẩu của Trung Quốc bằng đồng nhân dân tệ thay vì đô la Mỹ, Bộ trưởng Kinh tế Argentina mới đây cho biết.

Các nhà kinh tế tại Allianz, một công ty dịch vụ tài chính quốc tế, đã viết trong một báo cáo ngày 29/6 rằng: “USD mạnh lên sẽ làm suy yếu vai trò là đồng tiền dự trữ của nó. "Nếu việc tiếp cận với USD trở nên đắt đỏ hơn, người đi vay sẽ tìm kiếm các giải pháp thay thế."

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva là một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất việc thiết lập các loại tiền tệ thanh toán thương mại thay thế, thậm chí còn khuyến khích Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi tránh xa đồng đô la Mỹ.

3. Thương mại toàn cầu và nhu cầu dầu mỏ đang đa dạng hóa - khiến đồng đô la dầu mỏ gặp rủi ro

Một lý do chính khiến đồng đô la Mỹ trở thành đồng tiền dự trữ của thế giới là các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông đã sử dụng đồng bạc xanh để giao dịch dầu mỏ - bởi vì nó đã là một loại tiền tệ thương mại được sử dụng rộng rãi vào thời điểm họ giao dịch dầu mỏ.

Thỏa thuận này được chính thức hóa vào năm 1945 khi quốc gia dầu mỏ khổng lồ Ả-rập Xê-út và Mỹ đạt được thỏa thuận lịch sử, trong đó Ả-rập Xê-út sẽ bán dầu của mình cho Mỹ chỉ bằng đồng bạc xanh. Đổi lại, Ả-rập Xê-út sẽ tái đầu tư dự trữ đô la dư thừa vào các kho bạc và công ty của Mỹ.

Nhưng sau đó, Mỹ trở nên độc lập về năng lượng và là nhà xuất khẩu ròng dầu mỏ với sự phát triển của ngành dầu đá phiến.

Các nhà kinh tế của Allianz nhận định: "Rất nghịch lý là, sự thay đổi cấu trúc trong thị trường dầu mỏ do cuộc cách mạng dầu đá phiến mang lại có thể làm tổn hại vai trò của đồng USD với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu vì các nhà xuất khẩu dầu, vốn đóng vai trò quan trọng đối với vị thế của USD, sẽ cần phải định hướng lại sang các nước khác cũng như đồng tiền của họ".

Vấn đề không chỉ nằm ở dầu mỏ.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Ả-rập Xê-út - vốn được mô tả là tương tự như "bằng mặt nhưng không bằng lòng" - cũng đã trở nên căng thẳng về một số vấn đề trong những năm gần đây, chẳng hạn như dưới thời Tổng thống Donald Trump, ông này từng phàn nàn rằng Ả-rập Xê-út không trả cho Mỹ một mức giá hợp lý để bảo vệ nước này, và khi Tổng thống Joe Biden hắt hủi Thái tử Mohammed bin Salman về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post.

Những căng thẳng như vậy, trong bối cảnh cuộc cách mạng năng lượng đá phiến, làm tăng khả năng một ngày nào đó Ả-rập Xê-út có thể từ bỏ việc định giá dầu bằng đồng đô la Mỹ, Sarah Miller, một biên tập viên của Energy Intelligence, một công ty thông tin năng lượng, từng đưa ra nhận định như vậy.


Ngày đầu tháng 7, giá vàng tăng gần 1 triệu đồng
Ngày đầu tháng 7, giá vàng tăng gần 1 triệu đồng

Mở đầu tháng 7, giá vàng tăng mạnh 800.000 đồng/lượng, vượt 120 triệu đồng.

Điểm tin ngân hàng ngày 1/7: Nhiều thay đổi quan trọng của ngành ngân hàng kể từ ngày 1/7/2025
Điểm tin ngân hàng ngày 1/7: Nhiều thay đổi quan trọng của ngành ngân hàng kể từ ngày 1/7/2025

Ngân hàng rộn ràng phát hành cổ phiếu tăng vốn nửa cuối năm 2025; VAMC dẫn đầu về khối lượng mua, xử lý nợ xấu; Nhiều thay đổi quan trọng của ngành ngân hàng kể...

ACB vừa phát hành thành công 10.000 tỷ đồng từ hai lô trái phiếu
ACB vừa phát hành thành công 10.000 tỷ đồng từ hai lô trái phiếu

Chỉ trong hai ngày cuối tháng 6, ACB đã phát hành thành công hai lô trái phiếu trị giá 10.000 tỷ đồng, cho thấy động thái đẩy mạnh huy động vốn của ngân hàng.

Cơ hội trúng iPhone 16 Pro max & vàng 999.9 khi chuyển tiền quốc tế tại SHB
Cơ hội trúng iPhone 16 Pro max & vàng 999.9 khi chuyển tiền quốc tế tại SHB

Với mong muốn giúp khách hàng cá nhân trải nghiệm dịch vụ chuyển tiền quốc tế nhanh chóng, an toàn, đồng thời đón tài lộc vàng, từ ngày 01/07 đến 30/09/2025, Ngân hàng Sài Gòn...

Sacombank 4 năm liền dẫn đầu lĩnh vực ngoại hối và thị trường vốn
Sacombank 4 năm liền dẫn đầu lĩnh vực ngoại hối và thị trường vốn

Sacombank tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực ngân hàng khi lần thứ 4 liên tiếp được Tạp chí tài chính quốc tế The Asset bình chọn là “Ngân hàng có...

Điểm tin ngân hàng ngày 30/6: Nhiều ngân hàng chuẩn bị trả cổ tức, thưởng cổ phiếu cho cổ đông
Điểm tin ngân hàng ngày 30/6: Nhiều ngân hàng chuẩn bị trả cổ tức, thưởng cổ phiếu cho cổ đông

Thị trường trái phiếu phục hồi mạnh trong tháng 5; Thị trường trái phiếu phục hồi mạnh trong tháng 5; Vietcombank công bố kết quả kinh doanh tích cực 6 tháng đầu năm; Tín dụng...

Phó Tổng Giám đốc VietinBank: Nghị quyết 68 là cầu nối quan trọng giữa ngân hàng và doanh nghiệp
Phó Tổng Giám đốc VietinBank: Nghị quyết 68 là cầu nối quan trọng giữa ngân hàng và doanh nghiệp

Bà Nguyễn Bảo Thanh Vân, Phó Tổng Giám đốc VietinBank nhấn mạnh: "Chúng tôi tin rằng, Nghị quyết 68 là cầu nối quan trọng giữa ngân hàng và doanh nghiệp, xây dựng mối quan hệ...

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: MB ra mắt giải pháp chi lương siêu tốc

Nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý liên quan đến hoạt động kinh doanh...

Điểm tin ngân hàng ngày 28/6: VietABank sắp niêm yết gần 540 triệu cổ phiếu trên sàn HOSE
Điểm tin ngân hàng ngày 28/6: VietABank sắp niêm yết gần 540 triệu cổ phiếu trên sàn HOSE

VPBank tài trợ 75 triệu USD cho Amata City Hạ Long; Người dân gửi hơn 400.000 tỷ đồng vào ngân hàng chỉ trong 3 tháng đầu năm; Tín dụng cho doanh nghiệp xuất khẩu tăng...

Vốn tín dụng là 'nhiên liệu' cho cỗ xe kinh tế tư nhân bứt tốc từ Nghị quyết 68
Vốn tín dụng là "nhiên liệu" cho cỗ xe kinh tế tư nhân bứt tốc từ Nghị quyết 68

Tại Tọa đàm “Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68” ngày 27/6, các chuyên gia đều thống nhất rằng: vốn tín dụng chính là “xăng” cho...

Sacombank đạt 2 giải thưởng VIE 10 và ESG 10 - khẳng định mục tiêu kinh doanh hiệu quả và phát triển bền vững
Sacombank đạt 2 giải thưởng VIE 10 và ESG 10 - khẳng định mục tiêu kinh doanh hiệu quả và phát triển bền vững

Sacombank vừa được vinh danh Top 10 Ngân hàng đổi mới sáng tạo và kinh doanh hiệu quả 2025 (VIE 10) và Top 10 Ngân hàng ESG Việt Nam Xanh 2025 (ESG 10) do Báo...

Eximbank được chấp thuận chuyển trụ sở chính ra Hà Nội
Eximbank được chấp thuận chuyển trụ sở chính ra Hà Nội

Ngày 24/06, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành văn bản chấp thuận cho Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, HOSE: EIB) thay đổi địa điểm đặt trụ sở chính tại Hà...

Điểm tin ngân hàng ngày 27/6: Dòng vốn tín dụng đẩy mạnh vào phân khúc nhà ở giá rẻ
Điểm tin ngân hàng ngày 27/6: Dòng vốn tín dụng đẩy mạnh vào phân khúc nhà ở giá rẻ

Tạm dừng một số hệ thống thuế điện tử đến ngày 1/7; VietABank được chấp thuận tăng vốn lên hơn 8.100 tỷ đồng; VPBank bổ nhiệm loạt nhân sự mới cho GPBank, đẩy nhanh...

VPBank được nới room ngoại, đặt mục tiêu lợi nhuận tỷ USD
VPBank được nới room ngoại, đặt mục tiêu lợi nhuận tỷ USD

Năm 2025, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank - Mã: VPB) đặt mục tiêu lợi nhuận gần 25.300 tỷ đồng. Kết thúc quý I/2025, lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 5.015 tỷ...

Trái phiếu xanh: Công cụ tài chính quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero
Trái phiếu xanh: Công cụ tài chính quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Sáng 26/6/2025, tại tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero”, các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và đại...

BIDV và FinFan hợp tác thúc đẩy các giải pháp thanh toán xuyên biên giới
BIDV và FinFan hợp tác thúc đẩy các giải pháp thanh toán xuyên biên giới

Ngày 25/06/2025 tại Hà Nội, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long (BIDV Thăng Long) và Công ty Cổ phần Nhất Phương (FinFan) đã ký kết Biên...

Chứng khoán Techcombank chuẩn bị chào bán 231 triệu cổ phiếu lần đầu ra công chúng
Chứng khoán Techcombank chuẩn bị chào bán 231 triệu cổ phiếu lần đầu ra công chúng

Chứng khoán Kỹ thương - TCBS (Chứng khoán Techcombank), công ty có vốn điều lệ lớn nhất trong ngành, chuẩn bị chào bán 231 triệu cổ phiếu lần đầu ra công chúng.

Gia tăng trải nghiệm gắn kết, tận hưởng ưu đãi cùng hệ sinh thái PVOne
Gia tăng trải nghiệm gắn kết, tận hưởng ưu đãi cùng hệ sinh thái PVOne

Với tính năng tặng điểm PVOne trên ứng dụng PVConnect, khách hàng tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) không chỉ dễ dàng kết nối, “trao gửi yêu thương” tới người thân...

PVcomBank nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định trong phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn
PVcomBank nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định trong phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn

Vừa qua, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đã vinh dự đón nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định vì những đóng góp tích cực trong phong trào thi đua...

VnFinance
vnfinance.vn
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance