Cho vay BOT là trách nhiệm xã hội của ngân hàng: Kỳ vọng...
Chuyên gia logistics Đặng Đình Đào bày tỏ nhiều kỳ vọng khi lãnh đạo NHNN khẳng định cho vay BOT là trách nhiệm xã hội của ngân hàng.
Trước tình hình đầu tư cơ sở hạ tầng theo hình thức đối tác công tư (PPP), nhất là BOT, gặp điểm nghẽn về nguồn vốn, trả lời phỏng vấn trên báo chí, một lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định, cho vay BOT vẫn là trách nhiệm của các ngân hàng thương mại. Vấn đề quan trọng là cần đảm bảo an toàn vốn cho các ngân hàng khi cấp tín dụng cho dự án BOT.
Trao đổi với Đất Việt, GS.TS Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho biết, sự tham gia của ngân hàng vào các dự án PPP giao thông, nhất là BOT, bằng việc cho vay vốn là đúng. Tuy nhiên, với những vấn đề xảy ra tại các dự án BOT giao thông, ông kỳ vọng NHNN và các ngân hàng thương mại thể hiện trách nhiệm của mình hơn nữa khi cho các dự án này vay tín dụng.
Lý giải điều này, GS.TS Đặng Đình Đào phân tích, chủ trương xã hội hóa để huy động nguồn lực cho phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng là đúng, nhưng thực tế ở Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại.
Theo đó, tiếng là xã hội hóa nguồn lực nhưng để có nguồn lực để đầu tư vào những công trình lớn với lượng vốn khổng lồ thì các nhà đầu tư tư nhân Việt Nam chưa đủ sức kham nổi, hoặc chưa dám bỏ ra, cuối cùng dẫn đến tình trạng "tay không bắt giặc". Nhiều chủ đầu tư dự án BOT chỉ có vốn mồi 10-15%, còn lại là đi vay ngân hàng, mà vay lại được Nhà nước bảo lãnh.
![]() |
Chuyên gia mong muốn NHNN có biện pháp để giải quyết tình trạng nhà đầu tư BOT 'tay không bắt giặc'. Ảnh minh họa |
"Kết quả là nhiều dự án đòi trả lại cho Nhà nước hoặc phát sinh nợ xấu cho ngân hàng, nhất là những dự án triển khai trong giai đoạn 2011-2015.
NHNN cần phải xem lại chỗ này, không phải vì trách nhiệm xã hội mà dự án không chắc chắn, không ổn định vẫn cứ cho vay.
Trách nhiệm xã hội của ngân hàng, với chức năng kinh doanh tiền tệ, là ai có nhu cầu vay mà có khả năng trả được vốn lẫn lãi, không xảy ra nợ xấu thì sẵn sàng cho vay. Nhưng cả bên vay và bên cho vay đều phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra mất vốn, không phải đổ trách nhiệm cho Nhà nước, bắt Nhà nước phải đứng ra gánh", GS.TS Đặng Đình Đào nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển cũng lưu ý, trong điều kiện cả Nhà nước và tư nhân còn khó khăn về đồng vốn thì thay vì để nhà đầu tư trong nước "tay không bắt giặc", cần huy động nguồn lực của các nhà đầu tư nước ngoài, thậm chí phải coi đây là nguồn lực chủ chốt. Tất nhiên, huy động nguồn lực nước ngoài phải là những nhà đầu tư có uy tín, tránh lặp lại vết xe đổ của đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh-Hà Đông hơn 10 năm vẫn chưa thể đi vào vận hành.
"NHNN và các cơ quan hoạch định chính sách phải cương quyết đối với các dự án BOT "tay không bắt giặc", đến giữa chừng khó khăn thì đòi trả Nhà nước hoặc đề nghị Nhà nước mua lại, đồng thời cần thiết kế chính sách để thu hút nhà đầu tư nước ngoài vào", ông nói.
Nói đi cũng phải nói lại, vị chuyên gia logistics cho rằng, nói cho vay BOT là trách nhiệm xã hội của ngành ngân hàng, song bản thân ngân hàng cũng là người kinh doanh, phải có lãi thì mới cho vay. Để đảm bảo an toàn cho nguồn vốn của mình thì khi ngân hàng thương mại cho khách hàng hay bất kỳ dự án nào vay, bao giờ cũng phải thẩm định xem dự án đó có hiệu quả không, rủi ro tiềm tàng của nó... Những vấn đề này, trong quản trị rủi ro của ngân hàng đều có.
"Còn nếu thấy dự án không chắc chắn, không đảm bảo tính hiệu quả mà ngân hàng vẫn duyệt cho vay thì có lẽ những người duyệt vay còn có những cân nhắc khác", GS.TS Đặng Đình Đào nhận định và cho rằng, quan trọng là phải mổ xẻ vấn đề nợ xấu của ngân hàng, từ đó xác định biện pháp xử lý cũng như trách nhiệm của cá nhân, tập thể, tránh để biến tướng, chuyển hòa rồi ù xọe cho nhau.
"Phải có quy định, cơ chế làm việc rõ ràng để có người chịu trách nhiệm về vấn đề đó", ông nhấn mạnh.
Bàn đến "trách nhiệm xã hội" của ngân hàng cho vay BOT, GS Đào cũng lưu ý cần nâng cao tính minh bạch của các dự án BOT, kể từ khi triển khai xây dựng đến khi đi vào vận hành, thu tiền.
Thậm chí, ngay ở thời điểm này, khi hầu hết các trạm thu phí đã lắp đặt hệ thống thu phí tự động không dừng thì vẫn còn nhiều vấn đề cần xử lý: xe không đi qua cũng bị trừ tiền, một xe qua tính tiền hai xe... Kết quả là doanh nghiệp, người dân vẫn chưa mặn mà với thu phí tự động không dừng. Tính đến đầu năm nay, mới có khoảng 50% phương tiện sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng.
Điểm sau cùng được vị chuyên gia đề cập, bên cạnh việc phải rút kinh nghiệm sâu sắc hàng loạt dự án BOT do Bộ GTVT triển khai trong giai đoạn 2011-2015 đều áp dụng chỉ định nhà đầu tư, thiếu minh bạch thì cần tránh hiện tượng "tát nước theo mưa" khi thấy Nhà nước đổ tiền vào đầu tư công để thúc đẩy tăng trưởng trong điều kiện khó khăn vì dịch Covid-19.
"Nhiều nơi, nhiều đơn vị lợi dụng chính sách dưới mọi hình thức để đẩy giá lên, chia chác, cuối cùng suất đầu tư tăng cao, gây lãng phí cho ngân sách nhà nước", ông nhấn mạnh.
TIN LIÊN QUAN
-
Có BOT khi tư nhân tham gia làm đường truyền tải điện?
-
Yêu cầu kiểm soát chặt tín dụng BĐS, chứng khoán, BOT, BT
-
'Tay không bắt giặc', BOT ngấm đòn: Lời ăn lỗ chịu
-
Bên cạnh siết tín dụng vào BĐS, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông, NHNN sẽ điều hành chính sách tiền tệ thế nào trong các tháng tới?
-
Xin nhà nước mua lại BOT Bình Lợi: Rất kỳ lạ
-
Đà Nẵng: Doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư dự án 35 triệu USD sản xuất robot, máy bay không người lái
-
4 dự án BOT chưa báo cáo, báo cáo thiếu doanh thu
Tổng thống Trump gửi thông báo thuế quan cho các nước
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch gửi thông báo về mức thuế quan cho các nước vào hôm nay, dự kiến có 100 quốc gia nhận mức thuế quan...
Quy định mới về đăng ký hộ kinh doanh
Tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, Chính phủ nêu rõ quy định về hộ kinh doanh và đăng ký hộ kinh doanh.
Từ 1/7, giảm 50% nhiều loại phí hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đến hết 2026
Thông tư quy định giảm lệ phí cấp Giấy phép hoạt động đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; phí xác minh giấy tờ,...
Các đối tượng không chịu thuế VAT
Chính phủ ban hành Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó hướng dẫn cụ thể về các đối tượng...
Quốc hội quy định giảm 2% thuế VAT, giá xăng dầu được điều chỉnh giảm từ ngày 1/7
Từ ngày 1/7, liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu khi chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 204/2025/QH15...
Những chính sách kinh tế nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Quản lý chặt thuế thương mại điện tử; Không được khuyến mại quá 50%; Sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế…
Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025
Trong tháng 7/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực như: 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp; Chủ tịch UBND cấp xã có...
Miễn học phí cho học sinh công lập trên cả nước
Chiều 26/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh...
Quốc hội thông qua Luật sửa đổi 8 luật tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, tạo đột phá cải cách thủ tục
Quốc hội vừa biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính và đầu tư, bao gồm: Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo...
Quốc hội thông qua 8 Luật (sửa đổi) nhằm tạo thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh
Với 90,38% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung 8 luật quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng và hiệu quả hơn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển kinh tế tư nhân
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định 1186/QĐ-TTg ngày 19/6/2025 phê duyệt danh sách thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Đề xuất bỏ giấy phép xây dựng: Tín hiệu cải cách, nhưng cần lộ trình và chuẩn mực rõ ràng
Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh cải cách hành chính, việc đề xuất miễn giấy phép xây dựng cho một số loại công trình đang thu hút nhiều sự quan tâm của cộng đồng...
Chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp
Dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng quy định đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức...
Quốc hội "chốt" giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026, mở rộng nhiều dịch vụ, hàng hoá
Sáng 17/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng với 452/453 đại biểu có mặt bấm nút tán thành. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7 đến hết 31/12/2026.
Tiểu thương đồng loạt đóng quầy vì hiệu ứng "sợ sai"
Chưa bao giờ các khu chợ truyền thống - từng là biểu tượng sầm uất của buôn bán tiểu thương - lại lâm vào tình cảnh ảm đạm như thời gian gần đây....
Quốc hội chốt áp thuế suất ưu đãi 10% cho báo chí
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) quy định áp mức thuế suất ưu đãi 10% đối với thu nhập của các cơ quan báo chí.
Đáng lo ngại tỷ lệ thất nghiệp ở lao động trẻ
Trong 5 tháng đầu năm 2025, thị trường lao động Việt Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực với sự mở rộng về quy mô lực lượng lao động và cải thiện chất lượng...
Quy mô nền kinh tế AI tại Việt Nam dự kiến đạt 120 - 130 tỷ USD
Ngày 12/6, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia-NIC (Bộ Tài chính) phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) và Tập đoàn Tư vấn Boston Consulting Group (BCG)...
Người dân, doanh nghiệp tiếp tục dùng giấy tờ cũ sau sáp nhập
Sáng 12/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, giảm số tỉnh, thành phố từ 63 xuống còn 34. Nghị quyết có...
Xem nhiều




