Nghiên cứu khả năng phát triển mô hình "thành phố trong thành phố"
Sáng 11/10, TP Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học "Rà soát, đánh giá Quy hoạch chung xây dựng thu đô và định hướng nhiệm vụ quy hoạch điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, gắn với định hướng phát triển đô thị TP Hà Nội".
Tại hội thảo, Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy trình bày những định hướng lớn trong việc điều chỉnh tổng thể quy hoạch xây dựng Thủ đô.
Theo đó, Hà Nội sẽ nghiên cứu khả năng phát triển mô hình "thành phố trong thành phố" tại khu vực phía Bắc (gồm các huyện Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn), phía Tây (thành phố mới Hòa Lạc) và một số "thị xã mới trong thành phố".
Ông Huy cho biết thêm, dự kiến đến năm 2025, Hà Nội sẽ hoàn thành Đề án xây dựng thành quận đối với 5 huyện gồm Hoài Đức, Đông Anh, Thanh Trì, Gia Lâm, Đan Phượng, dự báo tỷ lệ đô thị hóa sẽ khoảng 60- 65%, phù hợp với định hướng Quy hoạch chung (đến năm 2030 đạt 68%).
Tại khu vực Bắc sông Hồng, huyện Đông Anh và Gia Lâm là 2 trong số 5 huyện kể trên, tuy nhiên, hiện trạng tỷ lệ đô thị hóa của cả 5 huyện nói trên còn đang rất thấp, như huyện Hoài Đức chỉ đạt 2,4%, cao nhất là huyện Gia Lâm chỉ đạt 15,7%, Đông Anh đạt 6,7%.
Các dự án phát triển đô thị chậm triển khai, sử dụng đất đai đô thị theo quy hoạch còn chưa hiệu quả, cho thấy nền tảng để hình thành quận tại các huyện này còn thấp.
Đáng chú ý, vốn đầu tư sẽ phải tập trung cho đô thị trung tâm (bao gồm cả phần mở rộng của các huyện nằm ngoài vành đai 4), ước tính khoảng gần 24 triệu tỷ đồng, tăng 26% tổng mức đầu tư theo quy hoạch, trong khi mật độ dân số lại giảm xuống 24% còn 6.800 người/km2, chỉ bằng khoảng 50% chỉ tiêu quy định.
Đồng thời, có thể ảnh hưởng đến ngân sách đầu tư cho các đô thị vệ tinh, thời gian hoàn thiện chất lượng đô thị cho hệ thống bị kéo dài, không tạo được các động lực trọng tâm cho các địa phương cũng như mất vai trò hỗ trợ của đô thị vệ tinh với đô thị trung tâm.
Quang cảnh Hội thảo.
Từ đó, việc phát triển khu vực Bắc sông Hồng là một giải pháp có thể được xem xét nhờ các ưu điểm, lợi thế, cụ thể:
Tạo cơ chế cho chính quyền đô thị năng động, linh hoạt trong việc kêu gọi đầu tư phát triển đô thị nhờ tỉnh độc lập tương đối so với đô thị trung tâm; giảm áp lực về việc phải đảm bảo trong thời gian ngắn đáp ứng các tiêu chí đối với đô thị đặc biệt. Tận dụng được cơ sở hạ tầng đã được đầu tư.
Khu vực này dự kiến có tổng diện tích khoảng 700km2 (bao gồm Đông Anh, Sóc Sơn và một phần Mê Linh, Gia Lâm); diện tích đất đô thị khoảng 250km; Quy mô dân số đô thị khoảng 2 triệu người. Đến năm 2025 đạt đô thị loại II, năm 2030 đạt đô thị loại I.
Theo phương án ý tưởng, sân bay thứ 2 của vùng Thủ đô sẽ có quy mô 1.300 ha
Bên cạnh đó, trong việc điều chỉnh quy hoạch giao thông, Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội nhấn mạnh, thành phố rất cần thiết có sân bay thứ hai đáp ứng quy hoạch 150 triệu hành khách/năm.
Sơ bộ khảo sát, theo phương án ý tưởng sẽ đặt ở phía Nam Hà Nội, nằm giữa vành đai 4 và 5; với quy mô 1.300 ha.
"Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các thành phố khoảng 10 triệu dân sẽ có 2 đến 3 sân bay. Nếu đến ngoài năm 2030 mới tính đến sẽ không có đất làm sân bay. Thời gian tới chúng tôi sẽ nghiên cứu kỹ hơn, cụ thể hơn", ông Huy nói.
Theo dự kiến, Hà Nội cũng sẽ nghiên cứu khả năng khai thác trục sông Hồng làm trục xanh trung tâm theo hướng phát triển cân đối không gian hai bên sông và nghiên cứu khả năng phát triển khu vực phía Bắc sông Hồng thành đô thị hiện đại, đồng bộ với đặc trưng cây xanh, mặt nước, văn hóa lịch sử, cảnh quan chủ đạo của đô thị trung tâm...
Thành phố đặt ra việc nghiên cứu các giải pháp để hấp dẫn người dân thành phố đến với khu vực sông Hồng như: nghiên cứu ưu tiên các giải pháp để người dân có thể tiếp cận tối đa, tương tác với mặt nước.
Bổ sung các tiện ích công cộng đô thị, văn hóa, dịch vụ, bổ sung bóng mát dưới nhiều hình thức để người dân có thể tiếp cận gần hơn và ở lại lâu hơn với mặt nước sông Hồng.
Xây dựng các tuyến xe đạp, đường chạy bộ, đường dạo kết hợp với các tiện ích thể thao... đa dạng hóa các hoạt động liên quan đến dòng sông. Nghiên cứu cải tạo xây dựng các bãi nổi thành các công viên chuyên đề để cải tạo hình ảnh đô thị.
Trước đó, UBND TP Hà Nội có văn bản gửi Bộ GTVT cho rằng để mở rộng sân bay Nội Bài đạt 100 triệu hành khách/năm ảnh hưởng đến 261ha đất, khoảng 6.429 hộ dân với 26.639 người, nên giải phóng mặt bằng khó khăn. Hà Nội đề nghị 2 phương án:
Phương án 1: phát triển sân bay Nội Bài với quy mô khoảng 65 triệu hành khách/năm: nghiên cứu quy hoạch bổ sung sân bay quốc tế thứ 2 tại khu vực phía nam Hà Nội, công suất 65 triệu hành khách/năm.
Phương án 2: Trường hợp nâng công suất Nội Bài lên 100 triệu khách/năm, Hà Nội vẫn đề nghị cần phải nghiên cứu quy hoạch sân bay quốc tế thứ 2 với quy mô đạt 50 triệu hành khách/năm đến năm 2050 để có cơ sở chuẩn bị quỹ đất xây dựng, cập nhật vào các đồ án quy hoạch trình cấp thẩm quyền phê duyệt, đảm bảo các sân bay của thủ đô có tổng công suất khoảng 150 triệu khách/năm.
Hà Nội đề xuất vị trí dự kiến quy hoạch sân bay quốc tế thứ 2 tại khu vực huyện Ứng Hòa, khoảng cách đến Nội Bài khoảng 54km.
Trong văn bản trả lời hồi tháng 7/2021, Bộ GTVT cho hay, về phương án hoạch định sân bay thứ hai vùng thủ đô, các đơn vị đánh giá vị trí Ứng Hòa rất khó khả thi trong việc bố trí sân bay mới với mục đích hỗ trợ, chia sẻ lưu lượng cho Nội Bài.
Các vị trí tiềm năng khác tại Thanh Miện (tỉnh Hải Dương), Tiên Lãng (Hải Phòng) có tính khả thi cao hơn.
Theo Bộ GTVT, trong hồ sơ trình thẩm định quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đơn vị kiến nghị thời điểm nghiên cứu vị trí sân bay thứ hai vùng thủ đô sau năm 2040.
Tuy nhiên, Bộ tiếp thu kiến nghị của Hà Nội và sẽ căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội; tình hình phục hồi, phát triển của hàng không sau đại dịch Covid-19 để có đầy đủ số liệu, cơ sở nghiên cứu vị trí sân bay thứ hai vùng thủ đô (gồm cả khu vực phía đông, phía nam thủ đô và vùng lân cận), dự kiến sau giai đoạn năm 2030.