"Cơn lốc" trái phiếu: Gần 80% giá trị phát hành thuộc về doanh nghiệp chưa niêm yết
Theo TS Vũ Đình Ánh- chuyên gia kinh tế, trong "cơn lốc" trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) thời gian qua, có tới gần 80% giá trị phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Doanh nghiệp Việt Nam, TS Vũ Đình Ánh cho biết, trong hơn một thập kỷ đầu tiên thế kỷ XXI, trên thị trường trái phiếu Việt Nam chỉ có trái phiếu Chính phủ, TPDN Nhà nước và trái phiếu của ngân hàng thương mại.

Có rất ít doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Nếu có, chủ yếu là trái phiếu kèm chứng quyền, như trái phiếu kèm quyền chuyển đổi thành cổ phiếu hay doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu kèm quyền mua nhà, căn hộ.
Khoảng 10 năm trước, một số tập đoàn tư nhân hàng đầu Việt Nam mạnh dạn phát hành thành công TPDN cả trên thị trường Việt Nam lẫn trên thị trường quốc tế.
Từ 1/1/2021, khi nhiều quy định mới về phát hành TPDN có hiệu lực thì thị trường TPDN thật sự bùng nổ. Tổng giá trị TPDN phát hành đạt hơn 623,6 tỷ đồng, tăng 34,9% so với năm 2020, trong đó tài chính-ngân hàng là nhóm ngành dẫn đầu về giá trị phát hành, chiếm 42% tổng giá trị phát hành. Nhóm ngành bất động sản chiếm 34,8% tổng giá trị phát hành, tăng 36,2% so với năm 2020.
Thị trường TPDN là một trong những trụ cột quan trọng nhất của thị trường chứng khoán, đồng thời phát hành TPDN là một kênh huy động vốn phổ biến và thuận lợi của nhiều doanh nghiệp tại các nước có thị trường tài chính phát triển.
Tại Công điện số 304/CĐ-TTg ngày 7/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ cũng khẳng định thị trường TPDN là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của doanh nghiệp theo đúng chủ trương của Chính phủ về phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ, tín dụng.
Tuy nhiên, thị trường TPDN còn quá non trẻ của Việt Nam lại đang đối mặt với những rủi ro không nhỏ ảnh hưởng tới an ninh tài chính quốc gia. Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã liên tiếp ban hành Công điện số 311/CĐ-TTg ngày 11/4/2022 về các biện pháp ổn định thị trường chứng khoán, thị trường TPDN với yêu cầu các cơ quan liên quan chấn chỉnh và ổn định hoạt động của thị trường TPDN; bảo đảm thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả lành mạnh, minh bạch.
Muốn lành mạnh hóa thị trường TPDN thì cần phải nhận diện những rủi ro cả hiện hữu lẫn tiềm ẩn để kịp thời có biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả.
Một trong những rủi ro lớn cần nhìn nhận là thị trường TPDN nước ta đang phát triển quá nóng trong thời gian ngắn. Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), nếu năm 2018, các doanh nghiệp chỉ mới phát hành 224 nghìn tỷ đồng TPDN thì năm 2019 phát hành đạt 312 nghìn tỷ đồng. Năm 2020 TPDN tăng lên đến 436 nghìn tỷ đồng và năm 2021 phát hành tăng vọt lên tới 722.700 tỷ đồng.

Thị trường TPDN đã vượt xa thị trường TPCP chỉ trong thời gian ngắn. Năm 2018, trái phiếu Chính phủ đạt 190 nghìn tỷ đồng, năm 2019 đạt gần 300 nghìn tỷ đồng và năm 2020 trái phiếu Chính phủ phát hành hơn 330 nghìn tỷ đồng.
Theo đó, qui mô thị trường TPDN đã tăng từ 4,93% GDP năm 2017 lên tới 16,6% GDP năm 2021, trong đó phát hành riêng lẻ vẫn là hình thức chủ đạo, chiếm khoảng 90% tổng lượng phát hành TPDN.
Cũng theo VBMA, trong 2 tháng đầu năm 2022, thị trường ghi nhận 8 đợt phát hành TPDN ra công chúng với tổng giá trị 5.509 tỷ đồng và 26 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị 22.185 tỷ đồng. Tổng giá trị trái phiếu phát hành ra công chúng tăng 31% và tổng giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ tăng 51% so cùng kỳ năm 2021.
“Rõ ràng, “cơn lốc” TPDN đã khiến không chỉ các nhà đầu tư, nhà phát hành, định chế tài chính bị cuốn vào đó mà ngay cả cơ quan quản lý cũng có phần lúng túng và bị động. Những công cụ quản lý, giám sát thị trường TPDN khi qui mô còn nhỏ và hầu như không phát triển trước năm 2018 đã không còn phù hợp với qui mô lên tới hàng triệu tỷ đồng TPDN như năm 2021”, ông Ánh nhận định.
Thêm nữa, một trong những tiêu chí hàng đầu của thị trường tài chính và chứng khoán nói chung, thị trường TPDN nói riêng là phải bảo đảm tính công khai minh bạch và hạn chế bất đối xứng thông tin.
“Tuy nhiên, thị trường TPDN Việt Nam mấy năm gần đây hạn chế về công khai minh bạch thông tin, thậm chí có tình trạng thông tin sai lệch và che dấu thông tin khi có tới gần 80% giá trị phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán. Không chỉ thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành TPDN không đầy đủ, thiếu công khai minh bạch mà cả thông tin về việc sử dụng nguồn vốn từ TPDN cũng vậy.”, ông Ánh nói.
Đưa ra khuyến nghị, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, việc đầu tiên cần làm để lành mạnh hóa thị trường TPDN là hạ nhiệt thị trường thông qua hoàn thiện các qui định về điều kiện phát hành, điều kiện bảo lãnh, hệ thống phân phối và hệ thống xếp hạng tín nhiệm đi đôi với nâng cao khả năng quản lý giám sát của cơ quan chức năng đối với tất cả các bên liên quan đến TPDN và thị trường TPDN.
Cần sớm “bịt lại” lỗ hổng quá lớn về yêu cầu công khai minh bạch thông tin đối với nhà phát hành TPDN thông qua qui định nghiêm ngặt ít nhất là không thấp hơn so với công ty niêm yết, cả trên sàn Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cũng như trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HOSE).
TIN LIÊN QUAN
IDICO-CONAC gây bất ngờ khi hoàn thành 91% kế hoạch lợi nhuận chỉ sau 6 tháng
IDICO-CONAC đang bứt phá trên cả 3 lĩnh vực chủ lực gồm xây lắp, hạ tầng khu công nghiệp và bất động sản nhờ loạt dự án tăng tốc.
Ông lớn ngành xi măng VICEM báo lãi 34 tỷ đồng sau hai năm thua lỗ
Trong 6 tháng đầu năm 2025, thị phần xi măng trong nước của VICEM chiếm 27,41%, tăng 0,03% so với năm 2024 và tăng 0,76% so với cùng kỳ năm 2024....
Siêu dự án rộng 675ha hơn 11.000 tỷ đồng ở Thái Nguyên chính thức về tay Kinh Bắc
Dự án này không chỉ nối dài chuỗi quỹ đất vàng của KBC trong lĩnh vực phát triển KCN mà còn giúp “ông lớn” bất động sản KBC...
Lãi ròng quý 1 vọt 72%: GELEX rót 100 tỷ thành lập công ty đầu tư mới
Tiếp tục đẩy mạnh chiến lược tăng trưởng bài bản, GELEX chính thức thành lập Công ty mới, đóng vai trò sẽ hoạt động chính trong ngành hỗ trợ dịch vụ tài chính...
Vinaship (VNA) xin ý kiến bán tàu 27 tuổi: Cổ đông sắp nhận cổ tức tiền mặt trong tháng 10
Không chỉ chủ động cơ cấu đội tàu để tinh gọn vận hành, Vinaship vẫn đảm bảo chia cổ tức năm 2024 với tỷ lệ 6%. Trong bối cảnh lãi ròng quý I/2025 khiêm tốn...
Tập đoàn T&T Group đề xuất loạt dự án chiến lược tại TP.HCM
Chiều 4/7, Tập đoàn T&T Group và doanh nhân Đỗ Quang Hiển đã có buổi làm việc với UBND TP.HCM nhằm đề xuất loạt giải pháp hợp tác đầu tư, tập trung vào các lĩnh vực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
PV GAS: Vượt kế hoạch 6 tháng đầu năm 2025, tăng tốc cho giai đoạn cuối năm
Trong 6 tháng đầu năm 2025, Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) – đơn vị thành viên chủ lực của Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam...
PVChem công bố và trao quyết định bổ nhiệm hai Phó Tổng Giám đốc
Sáng ngày 3/7/2025, Tổng công ty Hóa chất và Dịch vụ Dầu khí (PVChem) đã tổ chức Lễ công bố và trao quyết định bổ nhiệm chức vụ Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty đối với ông Vũ Chí Công và ông Nguyễn Kim Mạnh Hoàng.
"Ông lớn" xây dựng Coteccons chuẩn bị huy động 1.400 tỷ đồng từ trái phiếu
Sau khi “sạch nợ” trái phiếu, Coteccons trở lại đường đua huy động vốn với kế hoạch phát hành tối đa 1.400 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng.
6 tháng đầu năm 2025: BSR đạt doanh thu hơn 69.000 tỷ đồng, lợi nhuận vượt 93% kế hoạch
Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đã ghi nhận kết quả sản xuất kinh doanh (SXKD) khởi sắc trong 6 tháng đầu năm 2025.
Nghị định về đăng ký doanh nghiệp
Chính phủ ban hành Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.
Vì sao Novaland (NVL) chưa thể thanh toán hơn 861 tỷ đồng nợ gốc và lãi trái phiếu?
Novaland (NVL) cho biết chưa thể thanh toán khoản nợ gốc và lãi nói trên là do doanh nghiệp chưa thu xếp được nguồn tiền....
Doanh nghiệp xuất khẩu đối thoại, tháo gỡ vướng mắc tín dụng từ ngân hàng nhà nước
Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2: “Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh...
‘Đại gia’ địa ốc Đạt Phương trở lại đường đua, cổ phiếu DPG lập đỉnh khi loạt dự án trọng điểm...
Cổ phiếu DPG đang hút dòng tiền nhờ kỳ vọng lớn vào các dự án bất động sản trọng điểm. Đồng thời, kết quả kinh doanh quý I/2025 của Đạt Phương cũng ghi nhận...
Nhóm doanh nghiệp dầu khí khẳng định vị thế trong Top 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam 2025
Forbes Việt Nam vừa công bố "Danh sách 50 Công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam năm 2025". Đây là lần thứ 13 Forbes Việt Nam công bố danh sách này....
Hodeco (HDC) công bố triển khai loạt cụm công nghiệp trong năm 2025
Song song triển khai hàng loạt cụm khu công nghiệp tại Châu Đức, Tân Hội 3, Tân Hội 4, Hodeco (HDC) cũng thông báo thành lập pháp nhân mới...
Sau quý 1 báo lãi đậm, Kinh Bắc (KBC) tiếp tục mở rộng "thị phần" khu công nghiệp tại Hải Dương
Trong vòng 6 tháng đầu năm Kinh Bắc (KBC) đã ghi nhận sự ra đời của hàng loạt các Dự án KCN mới, kéo theo đó là một quý đầu năm với doanh thu...
Dabaco “chốt đơn” dự án Cụm công nghiệp 628 tỷ đồng tại Bắc Ninh, dự kiến hoàn thành vào cuối quý IV năm 2027
Việc chấp thuận dự án đầu tư này tiếp tục khẳng định vị thế và năng lực vượt trội của Dabaco - một trong những tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam.
MCH dự chi hơn 2.500 tỷ đồng tiền mặt chia cổ tức tỷ lệ 25%: Masan Holdings “hốt” hơn 1.700 tỷ đồng
Trong năm 2025, Masan Consumer (MCH) hướng đến mục tiêu tăng trưởng doanh thu từ 10% đến 15%...
Xem nhiều




