VnFinance
Thứ tư, 20/12/2023, 08:26 AM

Lãi suất điều hành là gì? Vì sao ngân hàng Nhà nước phải tăng giảm lãi suất điều hành?

Lãi suất điều hành là một trong những công cụ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) dùng để điều hành chính sách tiền tệ, điều tiết lượng tiền lưu thông nhằm thúc đẩy nền kinh tế quốc gia.

Lãi suất điều hành là gì?

- Lãi suất điều hành bao gồm một nhóm 5 loại lãi suất được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam sử dụng để làm công cụ điều tiết lượng tiền tệ, các hoạt động tài chính nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, thông qua đó thúc đẩy nền kinh tế quốc gia phát triển.

Lãi suất điều hành là công cụ của NHNN Việt Nam để điều phối nền kinh tế. (Nguồn: dangcongsan.vn)
 

- NHNN là đơn vị nghiên cứu và đưa ra quyết định tăng/giảm lãi suất điều hành và định hướng cho lãi suất thị trường. Các ngân hàng thương mại sẽ dựa theo lãi suất điều hành để quyết định mức lãi suất cụ thể cho mình.

- Lãi suất điều hành cũng ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Ở mỗi giai đoạn khác nhau, NHNN sẽ lựa chọn và điều chỉnh các loại lãi suất điều hành để phù hợp với mục tiêu vĩ mô.

Các loại lãi suất điều hành

Tùy theo từng thời kỳ khác nhau, NHNN sẽ điều chỉnh và lựa chọn các tỷ lệ điều hành khác nhau để phù hợp với mục tiêu vĩ mô. Các ngân hàng quốc gia thường sử dụng một số loại lãi suất điều hành, chẳng hạn như:

- Lãi suất cho vay thị trường mở (OMO): được hiểu là lãi suất do NHNN cung ứng trên thị trường mở trong giao dịch bơm vốn cho thành viên. Lãi suất OMO là lãi suất linh hoạt, thường do NHNN chủ động điều hành trong quá trình thực thi các công cụ chính sách tiền tệ, hạn chế lạm phát một cách hiệu quả

- Lãi suất tín phiếu: Khi hệ thống ngân hàng thương mại dư thừa thanh khoản, NHNN có thể rút vốn ra khỏi hệ thống bằng cách thực hiện cách bán Outright (mua bán đứt đoạn) tín phiếu kho bạc kỳ hạn ngắn.

- Lãi suất chiết khấu: là lãi suất do Ngân hàng Nhà nước áp dụng đối với các khoản vay từ các ngân hàng thương mại để đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hoặc bất thường của các ngân hàng đó. Khi tỷ lệ dự trữ tiền mặt thiếu hụt, các Ngân hàng thương mại sẽ vay NHNN để đảm bảo mức độ an toàn khi khách hàng rút tiền. Lãi suất chiết khấu là công cụ thể hiện vai trò của người cho vay cuối cùng khi không ai khác là người cung cấp dự trữ cho các Ngân hàng thương mại.

Nếu NHNN điều chỉnh lãi suất tái chiết khấu cao hơn, các Ngân hàng thương mại sẽ phải cảnh giác với khoản vay này và tích cực chuẩn bị hơn, từ đó làm giảm cung tiền trong nền kinh tế và ngược lại.

NHNN điều chỉnh một số mức lãi suất (Nguồn: baochinhphu.vn)
 

- Lãi suất tái cấp vốn: là lãi suất do NHNN áp dụng đối với hoạt động tái cấp vốn của các Ngân hàng thương mại. Đây là lãi suất phạt mà NHNN áp dụng đối với các Ngân hàng thương mại hết dự trữ lẫn giấy tờ có giá. Do đó, đây là mức lãi suất cao nhất trong các loại lãi suất điều hành.

- Lãi suất dự trữ bắt buộc: Các Ngân hàng thương mại bắt buộc phải giữ tại NHNN một tỷ lệ phần trăm tiền gửi theo quy định. Phần dự trữ bắt buộc các Ngân hàng thương mại phải giữ tại NHNN và phần dự trữ vượt yêu cầu gọi chung là dự trữ, số lãi mà NHNN trả cho phần dự trữ chênh lệch này gọi là lãi suất dự trữ bắt buộc.

Vì sao NHNN phải tăng giảm lãi suất điều hành?

Lãi suất điều hành được nghiên cứu và quyết định bởi NHNN, tùy theo thời điểm và tình hình kinh tế có thể tăng hoặc giảm theo chính sách của quốc gia.

Tăng lãi suất điều hành tác động thế nào đến thị trường?

Khi nền kinh tế có dấu hiệu phát triển quá nóng (tăng trưởng nhanh nhưng không bền vững) gây nguy cơ suy thoái, lạm phát cao thì Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng lãi suất điều hành để ổn định lại kinh tế, kiềm chế lạm phát.

Trong bối cảnh kiểm soát lạm phát, để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, NHNN có thể giảm lãi suất điều hành, điều này sẽ tạo điều kiện cho các Ngân hàng thương mại hạ lãi suất huy động, từ đó giảm lãi suất cho vay.

Nhờ đó, dòng tín dụng từ ngân hàng cũng như các khoản vay trên thị trường sẽ trở nên rẻ hơn và các doanh nghiệp có thể tiếp cận các nguồn tín dụng hoặc vốn vay dễ dàng hơn. Giúp doanh nghiệp có năng suất tốt hơn và có đủ nguồn lực để thực hiện các kế hoạch kinh doanh.

Lãi suất điều hành là gì? Vì sao ngân hàng Nhà nước phải tăng giảm lãi suất điều hành?
Để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, NHNN có thể giảm lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho các Ngân hàng thương mại hạ lãi suất huy động. (Nguồn: VIB)
 

Bên cạnh đó, việc giảm lãi suất điều hành cũng góp phần làm cho VND lên giá, điều này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đẩy mạnh các hoạt động xuất - nhập khẩu.

Lãi suất điều hành giảm ảnh hưởng gì đến nền kinh tế?

Khi nền kinh tế có dấu hiệu suy giảm, NHNN sẽ giảm lãi suất điều hành, nới lỏng chính sách tiền tệ. Lãi suất điều hành giảm sẽ khiến các ngân hàng thương mại giảm lãi suất theo khiến cho chi phí vay giảm, từ đó các doanh nghiệp có thể vay vốn để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, ổn định lại nền kinh tế.

Lãi suất điều hành giảm cũng tác động đến thị trường tiền tệ, giảm áp lực lãi suất lên thị trường tài chính, làm giảm giá trị đồng tiền và tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu. Thế nhưng giảm lãi suất điều hành lại làm tăng nguy cơ lạm phát, bởi vậy luôn cần cân nhắc cẩn trọng trước khi đưa ra quyết định.

Chung quy lại, việc tăng, giảm lãi suất điều hành gây tác động rất lớn đến nền kinh tế. Vì vậy, NHNN sẽ phải cân nhắc thật cẩn thận, đảm bảo an toàn cho thị trường tài chính, tăng trưởng kinh tế, lạm phát được kiểm soát và ổn định.


Những điều cần lưu ý trong báo cáo thị trường của OPEC
Những điều cần lưu ý trong báo cáo thị trường của OPEC

Báo cáo Thị trường Dầu mỏ hằng tháng của Ban Thư ký OPEC tập trung đánh giá ngắn hạn về kinh tế thế giới, giá dầu, nhu cầu tiêu thụ, sản lượng...

MB hợp tác đối tác Hàn Quốc ra mắt sàn giao dịch tài sản số đầu tiên tại Việt Nam
MB hợp tác đối tác Hàn Quốc ra mắt sàn giao dịch tài sản số đầu tiên tại Việt Nam

Ngày 12/8, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) hợp tác kỹ thuật với Dunamu - đơn vị vận hành Upbit, nền tảng tiền điện tử lớn nhất Hàn Quốc.

Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Techcombank ưu đãi lãi suất gửi 12 tháng cao nhất
Tin tức ngân hàng nổi bật tuần qua: Techcombank ưu đãi lãi suất gửi 12 tháng cao nhất

Tuần qua, nhiều ngân hàng đã có những động thái quan trọng nhằm mở rộng dịch vụ và thu hút khách hàng với hàng loạt diễn biến đáng chú ý...

Điểm tin ngân hàng ngày 15/8: Cổ phiếu ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc đồng loạt tăng mạnh
Điểm tin ngân hàng ngày 15/8: Cổ phiếu ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc đồng loạt tăng mạnh

Cổ phiếu ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc đồng loạt tăng mạnh; NIM hệ thống ngân hàng tiếp tục dò đáy trong quý 2/2025; 100% tài khoản thanh toán cá nhân...

SHB triển khai hàng loạt ưu đãi chi tiêu ngoại tệ, trả góp ưu việt cùng nhiều phần thưởng hấp dẫn
SHB triển khai hàng loạt ưu đãi chi tiêu ngoại tệ, trả góp ưu việt cùng nhiều phần thưởng hấp dẫn

Nhằm đồng hành cùng khách hàng trong mùa cao điểm du lịch, mua sắm, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) triển khai loạt chương trình ưu đãi dành...

Khối lãi dự thu tại các ngân hàng biến động ra sao sau 6 tháng đầu năm 2025?
Khối lãi dự thu tại các ngân hàng biến động ra sao sau 6 tháng đầu năm 2025?

Báo cáo tài chính quý II/2025 cho thấy lợi nhuận ngân hàng tăng trưởng mạnh. Trong khi tính đến 30/6/2025, loạt ngân hàng ghi nhận lãi dự thu tiếp tục tăng so với đầu năm.

VietinBank Quý 2/2025 - Tăng trưởng vượt trội, chuyển đổi số toàn diện hoạt động
VietinBank Quý 2/2025 - Tăng trưởng vượt trội, chuyển đổi số toàn diện hoạt động

Chiều 13/8, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) đã tổ chức Hội nghị cập nhật kết quả kinh doanh quý 2/2025.

Đón những giá trị 'bảo hiểm trọn vẹn' để nhận vô vàn 'quà tặng an tâm' từ BAC A BANK
Đón những giá trị "bảo hiểm trọn vẹn" để nhận vô vàn "quà tặng an tâm" từ BAC A BANK

Với mong muốn tri ân và mang đến cho Khách hàng cơ hội trực tiếp trải nghiệm các quyền lợi bảo hiểm thiết thực, BAC A BANK triển khai chương trình ưu đãi...

Giá vàng trong nước 'vênh' cao với quốc tế: Mua vàng nhẫn sẽ 'lợi' hơn
Giá vàng trong nước "vênh" cao với quốc tế: Mua vàng nhẫn sẽ "lợi" hơn

Thời điểm này, nhà đầu tư mua vàng nhẫn 9999 có lợi hơn vì giá vàng nhẫn đang thấp hơn giá vàng miếng SJC đến 4,6 triệu đồng/lượng.

Giá vàng lập kỷ lục, hướng tới 125 triệu đồng
Giá vàng lập kỷ lục, hướng tới 125 triệu đồng

Giá vàng SJC tăng nửa triệu đồng ngay đầu phiên sáng, lên mốc 124,7 triệu đồng/lượng, chênh lệch giá vàng thế giới lên tới hơn 17 triệu đồng.

Các ngân hàng đang cho vay bất động sản ra sao?
Các ngân hàng đang cho vay bất động sản ra sao?

Hoạt động cho vay kinh doanh bất động sản tiếp tục tăng trưởng tại nhiều ngân hàng trong nửa đầu năm 2025.

SHB chia cổ tức tỷ lệ 13% bằng cổ phiếu: Gia cố năng lực tài chính cho giai đoạn tăng trưởng mới
SHB chia cổ tức tỷ lệ 13% bằng cổ phiếu: Gia cố năng lực tài chính cho giai đoạn tăng trưởng mới

Sau khi thực hiện chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 13%, SHB tiếp tiếp tục củng cố vị thế trong nhóm 5 ngân hàng TMCP tư nhân có quy mô vốn điều lệ...

Điểm tin ngân hàng ngày 13/8: Dự báo lãi suất huy động ngân hàng giảm nhẹ vào cuối năm 2025
Điểm tin ngân hàng ngày 13/8: Dự báo lãi suất huy động ngân hàng giảm nhẹ vào cuối năm 2025

Ngân hàng tìm cách giảm lãi suất cho vay; Dự báo lãi suất huy động ngân hàng giảm nhẹ vào cuối năm 2025; Ngân hàng tìm cách giảm lãi suất cho vay…

LPBank ghi nhận hơn 6 nghìn tỷ đồng  lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm 2025
LPBank ghi nhận hơn 6 nghìn tỷ đồng lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm 2025

Nhờ kết quả kinh doanh tích cực và giảm mạnh chi phí dự phòng rủi ro tín dụng, LPBank báo lãi gần 6.164 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 4%...

PVcomBank hỗ trợ nhân dân Nghệ An 1 tỷ đồng khắc phục hậu quả bão số 3 (bão Wipha)
PVcomBank hỗ trợ nhân dân Nghệ An 1 tỷ đồng khắc phục hậu quả bão số 3 (bão Wipha)

Ngày 09/8/2025, PVcomBank đã trao tặng 1 tỷ đồng hỗ trợ nhân dân Nghệ An khắc phục hậu quả do bão số 3 (bão Wipha) gây ra. Số tiền này được chuyển trực tiếp...

Techcombank chính thức vào rổ chỉ số VNSI 20
Techcombank chính thức vào rổ chỉ số VNSI 20

Vừa qua, Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank, HOSE: TCB) chính thức được đưa vào rổ Chỉ số Phát triển Bền vững Việt Nam...

Mừng Quốc khánh 2/9, nhận hoàn tiền lên đến 2,9 triệu đồng cùng Sacombank
Mừng Quốc khánh 2/9, nhận hoàn tiền lên đến 2,9 triệu đồng cùng Sacombank

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2025), Sacombank triển khai chuỗi ưu đãi đặc biệt dành cho khách hàng cá nhân,...

Tín dụng tại Eximbank tăng trưởng tích cực, đạt 9,8%
Tín dụng tại Eximbank tăng trưởng tích cực, đạt 9,8%

Eximbank thực hiện được gần 29% kế hoạch lợi nhuận trong 6 tháng đầu năm 2025. Trong khi tín dụng tại Eximbank cũng tăng trưởng tích cực 9,8% lên mức 184.663 tỷ đồng.

Điểm tin ngân hàng ngày 11/8: Ngân hàng tăng cường cho vay tín dụng xanh
Điểm tin ngân hàng ngày 11/8: Ngân hàng tăng cường cho vay tín dụng xanh

Ngân hàng tăng cường cho vay tín dụng xanh; Ngân hàng “bơm” mạnh vốn ra nền kinh tế; Bất động sản, chứng khoán hút vốn “khủng” từ ngân hàng…

VnFinance
vnfinance.vn
VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance