VnFinance
Thứ tư, 20/12/2023, 08:26 AM

Lãi suất điều hành là gì? Vì sao ngân hàng Nhà nước phải tăng giảm lãi suất điều hành?

Lãi suất điều hành là một trong những công cụ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) dùng để điều hành chính sách tiền tệ, điều tiết lượng tiền lưu thông nhằm thúc đẩy nền kinh tế quốc gia.

Lãi suất điều hành là gì?

- Lãi suất điều hành bao gồm một nhóm 5 loại lãi suất được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam sử dụng để làm công cụ điều tiết lượng tiền tệ, các hoạt động tài chính nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, thông qua đó thúc đẩy nền kinh tế quốc gia phát triển.

Lãi suất điều hành là công cụ của NHNN Việt Nam để điều phối nền kinh tế. (Nguồn: dangcongsan.vn)
 

- NHNN là đơn vị nghiên cứu và đưa ra quyết định tăng/giảm lãi suất điều hành và định hướng cho lãi suất thị trường. Các ngân hàng thương mại sẽ dựa theo lãi suất điều hành để quyết định mức lãi suất cụ thể cho mình.

- Lãi suất điều hành cũng ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Ở mỗi giai đoạn khác nhau, NHNN sẽ lựa chọn và điều chỉnh các loại lãi suất điều hành để phù hợp với mục tiêu vĩ mô.

Các loại lãi suất điều hành

Tùy theo từng thời kỳ khác nhau, NHNN sẽ điều chỉnh và lựa chọn các tỷ lệ điều hành khác nhau để phù hợp với mục tiêu vĩ mô. Các ngân hàng quốc gia thường sử dụng một số loại lãi suất điều hành, chẳng hạn như:

- Lãi suất cho vay thị trường mở (OMO): được hiểu là lãi suất do NHNN cung ứng trên thị trường mở trong giao dịch bơm vốn cho thành viên. Lãi suất OMO là lãi suất linh hoạt, thường do NHNN chủ động điều hành trong quá trình thực thi các công cụ chính sách tiền tệ, hạn chế lạm phát một cách hiệu quả

- Lãi suất tín phiếu: Khi hệ thống ngân hàng thương mại dư thừa thanh khoản, NHNN có thể rút vốn ra khỏi hệ thống bằng cách thực hiện cách bán Outright (mua bán đứt đoạn) tín phiếu kho bạc kỳ hạn ngắn.

- Lãi suất chiết khấu: là lãi suất do Ngân hàng Nhà nước áp dụng đối với các khoản vay từ các ngân hàng thương mại để đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hoặc bất thường của các ngân hàng đó. Khi tỷ lệ dự trữ tiền mặt thiếu hụt, các Ngân hàng thương mại sẽ vay NHNN để đảm bảo mức độ an toàn khi khách hàng rút tiền. Lãi suất chiết khấu là công cụ thể hiện vai trò của người cho vay cuối cùng khi không ai khác là người cung cấp dự trữ cho các Ngân hàng thương mại.

Nếu NHNN điều chỉnh lãi suất tái chiết khấu cao hơn, các Ngân hàng thương mại sẽ phải cảnh giác với khoản vay này và tích cực chuẩn bị hơn, từ đó làm giảm cung tiền trong nền kinh tế và ngược lại.

NHNN điều chỉnh một số mức lãi suất (Nguồn: baochinhphu.vn)
 

- Lãi suất tái cấp vốn: là lãi suất do NHNN áp dụng đối với hoạt động tái cấp vốn của các Ngân hàng thương mại. Đây là lãi suất phạt mà NHNN áp dụng đối với các Ngân hàng thương mại hết dự trữ lẫn giấy tờ có giá. Do đó, đây là mức lãi suất cao nhất trong các loại lãi suất điều hành.

- Lãi suất dự trữ bắt buộc: Các Ngân hàng thương mại bắt buộc phải giữ tại NHNN một tỷ lệ phần trăm tiền gửi theo quy định. Phần dự trữ bắt buộc các Ngân hàng thương mại phải giữ tại NHNN và phần dự trữ vượt yêu cầu gọi chung là dự trữ, số lãi mà NHNN trả cho phần dự trữ chênh lệch này gọi là lãi suất dự trữ bắt buộc.

Vì sao NHNN phải tăng giảm lãi suất điều hành?

Lãi suất điều hành được nghiên cứu và quyết định bởi NHNN, tùy theo thời điểm và tình hình kinh tế có thể tăng hoặc giảm theo chính sách của quốc gia.

Tăng lãi suất điều hành tác động thế nào đến thị trường?

Khi nền kinh tế có dấu hiệu phát triển quá nóng (tăng trưởng nhanh nhưng không bền vững) gây nguy cơ suy thoái, lạm phát cao thì Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng lãi suất điều hành để ổn định lại kinh tế, kiềm chế lạm phát.

Trong bối cảnh kiểm soát lạm phát, để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, NHNN có thể giảm lãi suất điều hành, điều này sẽ tạo điều kiện cho các Ngân hàng thương mại hạ lãi suất huy động, từ đó giảm lãi suất cho vay.

Nhờ đó, dòng tín dụng từ ngân hàng cũng như các khoản vay trên thị trường sẽ trở nên rẻ hơn và các doanh nghiệp có thể tiếp cận các nguồn tín dụng hoặc vốn vay dễ dàng hơn. Giúp doanh nghiệp có năng suất tốt hơn và có đủ nguồn lực để thực hiện các kế hoạch kinh doanh.

Lãi suất điều hành là gì? Vì sao ngân hàng Nhà nước phải tăng giảm lãi suất điều hành?
Để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, NHNN có thể giảm lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho các Ngân hàng thương mại hạ lãi suất huy động. (Nguồn: VIB)
 

Bên cạnh đó, việc giảm lãi suất điều hành cũng góp phần làm cho VND lên giá, điều này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đẩy mạnh các hoạt động xuất - nhập khẩu.

Lãi suất điều hành giảm ảnh hưởng gì đến nền kinh tế?

Khi nền kinh tế có dấu hiệu suy giảm, NHNN sẽ giảm lãi suất điều hành, nới lỏng chính sách tiền tệ. Lãi suất điều hành giảm sẽ khiến các ngân hàng thương mại giảm lãi suất theo khiến cho chi phí vay giảm, từ đó các doanh nghiệp có thể vay vốn để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, ổn định lại nền kinh tế.

Lãi suất điều hành giảm cũng tác động đến thị trường tiền tệ, giảm áp lực lãi suất lên thị trường tài chính, làm giảm giá trị đồng tiền và tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu. Thế nhưng giảm lãi suất điều hành lại làm tăng nguy cơ lạm phát, bởi vậy luôn cần cân nhắc cẩn trọng trước khi đưa ra quyết định.

Chung quy lại, việc tăng, giảm lãi suất điều hành gây tác động rất lớn đến nền kinh tế. Vì vậy, NHNN sẽ phải cân nhắc thật cẩn thận, đảm bảo an toàn cho thị trường tài chính, tăng trưởng kinh tế, lạm phát được kiểm soát và ổn định.


Điểm tin ngân hàng tuần qua: Ngân hàng chạy đua tăng trưởng tín dụng, lo ngại nợ xấu gia tăng
Điểm tin ngân hàng tuần qua: Ngân hàng chạy đua tăng trưởng tín dụng, lo ngại nợ xấu gia tăng

LPBank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng trưởng mạnh, chia cổ tức cao 25%; Tỷ giá trung tâm lập đỉnh mới, USD ngân hàng hạ nhiệt sau cú sốc; Vietnam Airlines lãi kỷ lục gần...

Cục Thống kê lý giải việc giá vàng tăng liên tục và lập đỉnh trong quý I/2025
Cục Thống kê lý giải việc giá vàng tăng liên tục và lập đỉnh trong quý I/2025

Bình quân quý I/2025, chỉ số giá vàng trong nước tăng 31,45%. Trong khi giá vàng trong nước tăng cùng chiều với giá vàng thế giới thì giá USD trong nước biến động ngược chiều...

Ông Tô Huy Vũ làm Chủ tịch Agribank
Ông Tô Huy Vũ làm Chủ tịch Agribank

Theo thông tin từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), ông Tô Huy Vũ - Vụ trưởng Hợp tác Quốc tế (Ngân hàng Nhà nước) được bổ nhiệm giữ...

Điểm tin ngân hàng ngày 5/4: Dự báo lãi suất ngân hàng trước áp lực thuế quan của Mỹ
Điểm tin ngân hàng ngày 5/4: Dự báo lãi suất ngân hàng trước áp lực thuế quan của Mỹ

Sacombank có thể không chia cổ tức trong năm 2025; Ngân hàng NCB báo lãi hơn 125 tỷ đồng trong quý I/2025; Bảo hiểm PJICO đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 5% trong năm 2025;...

Hoàn phí chuyển đổi cùng ngàn quà tặng hấp dẫn cho chủ thẻ Chip Contactless của BAC A BANK
Hoàn phí chuyển đổi cùng ngàn quà tặng hấp dẫn cho chủ thẻ Chip Contactless của BAC A BANK

Chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip ngay hôm nay để được trải nghiệm phương thức thanh toán hiện đại, nhanh chóng, an toàn và có cơ hội nhận ưu đãi hấp dẫn từ...

Điểm tin ngân hàng ngày 4/4: Tăng trưởng tín dụng năm 2025 cao gấp 10 lần so với cùng kỳ 2024
Điểm tin ngân hàng ngày 4/4: Tăng trưởng tín dụng năm 2025 cao gấp 10 lần so với cùng kỳ 2024

SHB được vinh danh Ngân hàng Việt Nam có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất; Techcombank đặt mục tiêu lợi nhuận 31.500 tỷ đồng trong năm 2025; Ông Tô Huy Vũ được bổ...

Giá vàng hôm nay (4/4): Thị trường thế giới bất ngờ giảm
Giá vàng hôm nay (4/4): Thị trường thế giới bất ngờ giảm

Giá vàng thế giới hôm nay (4/4) bất ngờ giảm khi chứng kiến hoạt động bán chốt lời và những lo ngại về sự chậm lại của tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh các...

NCB “lội ngược dòng” ghi nhận lãi ngay trong quý I năm 2025
NCB “lội ngược dòng” ghi nhận lãi ngay trong quý I năm 2025

Kết thúc quý đầu tiên của 2025, NCB ghi nhận lợi nhuận dương với các chỉ tiêu kinh doanh đạt mức tăng trưởng tích cực, các chỉ số an toàn tài chính có sự cải...

Giá vàng ra sao sau quyết sách thuế quan của Tổng thống Mỹ?
Giá vàng ra sao sau quyết sách thuế quan của Tổng thống Mỹ?

Giá vàng quay đầu giảm vào cuối ngày cùng đà giảm mạnh của thị trường thế giới, chuyên gia dự báo kịch bản thị trường vàng sắp tới.

BIDV góp phần mở rộng, tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong nền kinh tế
BIDV góp phần mở rộng, tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong nền kinh tế

Trong Diễn đàn thường niên lần thứ 5 về “Mở rộng sự tham gia của phụ nữ trong nền kinh tế” do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức tại Nhật Bản...

SHB năm thứ ba liên tiếp được vinh danh Ngân hàng Việt Nam có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất
SHB năm thứ ba liên tiếp được vinh danh Ngân hàng Việt Nam có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất

SHB là đại diện duy nhất của Việt Nam được Global Finance trao tặng giải thưởng "Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất năm 2025”, ghi nhận cho những nỗ lực...

Giá vàng phi mã 1 triệu đồng, xác lập kỷ lục mới
Giá vàng phi mã 1 triệu đồng, xác lập kỷ lục mới

Giá vàng trong nước tăng áp sát mốc 103 triệu đồng/lượng cùng xu hướng hồi phục mạnh mẽ từ thị trường thế giới sau khi Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh chính sách áp thuế.

VPBank hợp tác cùng GTEL tạo ra sản phẩm tài chính công nghệ ưu việt
VPBank hợp tác cùng GTEL tạo ra sản phẩm tài chính công nghệ ưu việt

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và Tổng công ty Công nghệ - Viễn thông Toàn cầu (GTEL) vừa ký kết thỏa thuận hợp tác nhằm mang đến những sản phẩm tài chính...

Điểm tin ngân hàng ngày 3/4: Nhiều ngân hàng lãi đậm từ kinh doanh vàng
Điểm tin ngân hàng ngày 3/4: Nhiều ngân hàng lãi đậm từ kinh doanh vàng

Lãnh đạo ngân hàng nhận lương tiền tỷ; VietBank đặt mục tiêu lãi tăng 55%, muốn niêm yết lên HoSE vào năm 2025; Đề nghị Standard Chartered hỗ trợ xây dựng trung tâm tài chính...

Bảo hiểm tín dụng thương mại: Giải pháp thúc đẩy tài trợ chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp xuất khẩu
Bảo hiểm tín dụng thương mại: Giải pháp thúc đẩy tài trợ chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp xuất khẩu

Mới đây, Công ty Cổ phần FiinGroup Việt Nam (FiinGroup) phối hợp cùng Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) đồng tổ chức tọa đàm “Thúc đẩy tài trợ chuỗi cung ứng thông qua bảo...

Giá vàng giảm sau khi lập kỷ lục mới
Giá vàng giảm sau khi lập kỷ lục mới

Giá vàng trong nước quay về mốc 101 triệu đồng/lượng sau khi cán mốc kỷ lục mới 102 triệu đồng/lượng vào phiên hôm qua.

VietinBank 5 năm liên tiếp là ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam
VietinBank 5 năm liên tiếp là ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam

VietinBank tự hào được vinh danh “Ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam” trong 5 năm liên tiếp, khẳng định vị thế tiên phong trong việc hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp vừa...

Giới thiệu mở thẻ tín dụng PVcomBank, cơ hội nhận quà lên đến 11 triệu đồng
Giới thiệu mở thẻ tín dụng PVcomBank, cơ hội nhận quà lên đến 11 triệu đồng

Từ ngày 01/04/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình “Mời bạn mở thẻ, quà về liền tay” dành cho các khách hàng hiện hữu với nhiều cơ hội nhận...

Điểm tin ngân hàng ngày 2/4: MSB lên kế hoạch thoái vốn TNEX Finance và mua công ty chứng khoán
Điểm tin ngân hàng ngày 2/4: MSB lên kế hoạch thoái vốn TNEX Finance và mua công ty chứng khoán

BIDV trở thành ngân hàng được gửi tiền nhiều nhất Việt Nam; LPBank và VPBank giảm lãi suất tiết kiệm cuối tháng; Giải ngân vốn đầu tư công đạt khoảng 9% trong 3 tháng đầu...

VnFinance
vnfinance.vn
VnFinance
VnFinance
VnFinance