VnFinance
Thứ tư, 18/10/2023, 07:32 AM

Nghịch lý “thuốc rẻ” tại thị trường dược Việt Nam: Cuộc chơi nhiều thách thức

Suốt nhiều năm, các ông lớn thuốc gốc chỉ phải đối đầu với nhóm generic - đa phần là các công ty nội địa - ở thời điểm thuốc generic chưa tạo dựng được nền tảng và danh tiếng cho các bệnh nhân và cả chuyên gia y tế. Bấy lâu nay, thuốc generic thường được

*Bài viết thể hiện quan điểm của Andriy Samoylovych – Giám đốc điều hành tại Stada Việt Nam, một trong những nhà sản xuất dược phẩm có trụ sở tại Đức .

Hệ sinh thái của ngành dược phẩm suốt nhiều năm qua có thể được xác định như sau: Các công ty nghiên cứu, sáng chế ra các loại thuốc biệt dược (còn gọi là thuốc gốc) với giá cao. Sau đó, các công ty “generic” sẽ tiếp cận, sản xuất ra các loại thuốc tương tự về chất lượng nhưng ở mức giá mềm hơn, dễ tiếp cận hơn cho người tiêu dùng.

Nhìn chung, dòng thuốc generic chiếm một vai trò rất lớn đối với mọi hệ thống y tế trên thế giới, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế suy thoái, khi người dân cần thắt lưng buộc bụng.

Trong lĩnh vực dược, thuốc được chia làm hai loại: thuốc Gốc (Original, hay biệt dược) và thuốc Generic (thuốc bản sao). Thuốc gốc là các loại thuốc mới được phát triển, được nhà sản xuất đặt tên nhằm chỉ ra hoạt chất trong thuốc. Trong khi đó, thuốc Generic do các nhà sản xuất khác tạo ra với thành phần hoạt chất và hiệu quả điều trị tương tự, và thường có giá rẻ hơn.

Dù chưa bao giờ thực sự rõ ràng, nhưng cơ chế thì đúng ở hầu hết các thị trường. Đó là, các công ty dược tạo ra một loại thuốc mới, bán ra thị trường trong 15-20 năm ở mức giá cao (để bù lại chi phí nghiên cứu) với sự bảo hộ của bằng sáng chế. Sau đó, làn sóng thuốc generic tràn đến, tạo ra các loại thuốc có giá thấp hơn nhiều lần, tạo điều kiện cho người bệnh tiếp cận thuốc và giảm gánh nặng cho dịch vụ công. Các công ty “thuốc gốc” lúc này tiếp tục nghiên cứu để tạo ra loại thuốc mới, hình thành một vòng lặp liên tục, nơi tất cả đều có vai trò riêng.

Thị trường Việt Nam có khác biệt?

Nhiều người có thể cho rằng những “người chơi” mạnh nhất trên thị trường mới nổi như Việt Nam sẽ là các công ty thuốc generic. Nhưng thực chất, 4 trên 5 công ty dược phẩm lớn nhất Việt Nam là các doanh nghiệp làm thuốc gốc.

Đi sâu hơn, có thể thấy các “ông lớn” này vẫn đang chủ yếu dựa vào các sản phẩm dược nền tảng từ cách đây 20-40 năm, với những hoạt chất từ lâu đã được nhóm generic tiếp quản. Ít nhất, phân nửa số nhà dược phẩm gốc tại Việt Nam đang bán các sản phẩm như vậy. Nếu không tính vaccine (loại sản phẩm có thị trường khác biệt), tỷ lệ có thể lên tới hơn 70%.

Các sản phẩm này đa số nằm trong lĩnh vực thiết yếu như thuốc kháng sinh, tiểu đường, tim mạch, thường được bán ở mức giá từ 3-5 lần so với nhóm generic. Vậy mà, nó chiếm khoảng 50% thị phần.

Có ý kiến cho rằng đây là câu chuyện thuần về cạnh tranh và chẳng có gì phải lo lắng. Nhưng có thật là như vậy không?

Thuốc rẻ chiếm ít thị phần, tại sao?

Không có câu trả lời đồng nhất cho vấn đề này. Tuy nhiên, điều rõ ràng nhất là nhiều “ông lớn” thuốc gốc đã tạo lập vị trí của mình từ 20-25 năm trước, định vị bản thân ở phân khúc thuốc cao cấp. Họ chỉ phải đối đầu với nhóm generic - đa phần là các công ty nội địa - ở thời điểm thuốc generic chưa tạo dựng được nền tảng và danh tiếng cho các bệnh nhân và cả chuyên gia y tế. Suốt nhiều năm trời, thuốc generic thường được gắn với nhãn “của rẻ là của ôi”.

Những năm sau này, khi các nhà sản xuất thuốc generic đã tiến bộ hơn cả về chất và lượng, bệnh nhân vẫn thường nhận được câu hỏi lựa chọn từ dược sĩ: “thuốc ngoại hay thuốc nội?”. “Ngoại” ở đây là các sản phẩm gốc có giá cao, còn “nội” là nhóm thuốc rẻ hơn từ các công ty generic nội địa.

Dĩ nhiên, bệnh nhân sẽ chọn thứ họ cho là tốt hơn, miễn là đủ khả năng chi trả.

Nghịch lý “thuốc rẻ” tại thị trường dược Việt Nam: Cuộc chơi nhiều thách thức

Có nghĩa, các bệnh nhân tại Việt Nam vẫn đang trả mức giá cao hơn nhiều lần để nhận được loại thuốc được tin là chất lượng tốt hơn, dù thực tế các thuốc generic nội địa có thể cho hiệu quả tương đương. Điều này cũng áp dụng cho nhóm bệnh nhân thuộc tầng lớp đang bị tổn thương vì nền kinh tế phục hồi chậm chạp hậu đại dịch, nơi số tiền họ bỏ ra để mua thuốc có thể đáp ứng nhiều nhu cầu thiết yếu khác.

Không chỉ vậy, câu chuyện này cũng tạo ra gánh nặng cho hệ thống y tế công, khi phải chi nhiều tiền cho “thuốc gốc” vốn ra đời từ rất lâu và đã có nhóm generic thay thế.

Vấn đề cũng không dừng lại ở chi phí. Khi các công ty thuốc gốc tiếp tục tập trung, quảng bá và bảo vệ thị phần cho loại thuốc quá lâu năm, họ không còn thời gian, nguồn lực để mang đến các loại thuốc mới cho thị trường. Hệ quả mà hệ thống phải gánh chịu là gấp đôi, khi bệnh nhân và dịch vụ công đều phải trả nhiều tiền hơn mà không có thuốc mới để sử dụng.

Giải pháp là gì?

Để tạo ra giải pháp cho vấn đề này là phức tạp. Nhưng rõ ràng, ngành công nghiệp thuốc generic cần phải có bước đột phá lớn để “quảng bá” bản thân cho bệnh nhân và các chuyên gia y tế, tạo dựng danh tiếng về chất lượng, và xây dựng niềm tin.

Mặt khác, các ông lớn thuốc gốc cần phải trở lại đúng giá trị và mục tiêu của mình, là tiếp tục nâng cấp thuốc, tập trung mang đến các đột phá về dược phẩm cho Việt nam.

Trong một hệ thống y tế, cả hai bên đều cần nỗ lực và thời gian, nhưng kết quả sau cùng sẽ mang lại lợi ích cho cả hai và toàn xã hội.

Câu hỏi còn đọng lại là “liệu làm vậy có đủ”? Dưới góc nhìn của các học giả, tác động từ thị trường có thể là lý tưởng. Nhưng nếu muốn có thay đổi nhanh chóng và hiệu quả, cần sự tác động từ hệ thống y tế công để quảng bá thuốc generic, với tư cách là sản phẩm dễ tiếp cận và hiệu quả về chi phí.


Nhà máy Đạm Cà Mau cán mốc sản lượng 10 triệu tấn urê
Nhà máy Đạm Cà Mau cán mốc sản lượng 10 triệu tấn urê
07/12/2023 Doanh nghiệp

Nhà máy Đạm Cà Mau vừa chính thức cán mốc sản lượng 10 triệu tấn urê vào ngày 07/12/2023. Con số ấn tượng ấy có được sau quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ vì...

Doanh nghiệp non trẻ - BCG Land có gì trước ngày lên sàn?
Doanh nghiệp non trẻ - BCG Land có gì trước ngày lên sàn?
07/12/2023 Doanh nghiệp

Công ty cổ phần BCG Land (mã: BCR) sẽ bắt đầu giao dịch cổ phiếu trên sàn UPCoM vào ngày mai (8/12/2023) với giá tham chiếu là 12.000VNĐ/cổ phiếu, tương đương với mức vốn hóa dự kiến đạt 227,6 triệu USD.

Nhà bán lẻ hàng đầu châu Âu mong muốn tìm nguồn cung ứng lâu dài từ Việt Nam
Nhà bán lẻ hàng đầu châu Âu mong muốn tìm nguồn cung ứng lâu dài từ Việt Nam
07/12/2023 Tin nóng

Ông Patrick Lasfargues - Phó Chủ tịch Tập đoàn Carrefour cho biết ngoài việc thu mua, Carrefour đang hợp tác với một số doanh nghiệp để sản xuất tại Việt Nam...

DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu
DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu
06/12/2023 Doanh nghiệp

Với mức giá chào bán 12.000 đồng cp, DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ thương vụ này.

Hơn 735.000 tỉ đồng nằm chờ cho vay nhưng vì sao doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận?
Hơn 735.000 tỉ đồng nằm chờ cho vay nhưng vì sao doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận?
06/12/2023 Doanh nghiệp

Đến 21 11, dư địa còn lại của toàn hệ thống để các tổ chức tín dụng mở rộng tăng trưởng tín dụng là rất lớn khoảng 6,2%, tương đương khoảng 735.000 tỷ đồng để cấp cho nền kinh tế.

Danh mục dự án ấn tượng của BCG Land trước thềm cổ phiếu BCR lên sàn
Danh mục dự án ấn tượng của BCG Land trước thềm cổ phiếu BCR lên sàn
06/12/2023 Doanh nghiệp

BCG Land đang sở hữu hàng loạt dự án với tổng vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng, đồng thời doanh nghiệp cũng tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi đầu tư tới nhiều...

Công ty con của Đất Xanh lần thứ 11 xin khất nợ thanh toán lãi trái phiếu
Công ty con của Đất Xanh lần thứ 11 xin khất nợ thanh toán lãi trái phiếu
06/12/2023 Doanh nghiệp

Lý do của 11 lần chậm thanh toán lãi trái phiếu được doanh nghiệp này đưa ra lần nào cũng giống lần nào, đó là: do công ty chưa sắp xếp được dòng tiền.

Doanh nghiệp bất động sản phải trả nợ hơn 12.300 tỷ đồng trái phiếu trong tháng cuối năm
Doanh nghiệp bất động sản phải trả nợ hơn 12.300 tỷ đồng trái phiếu trong tháng cuối năm
06/12/2023 Doanh nghiệp

Trong phần còn lại của năm 2023, tổng giá trị trái phiếu sẽ đến hạn là 26.761 tỷ đồng. 46% giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm bất động sản với hơn 12.372...

DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu
DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu
06/12/2023 Doanh nghiệp

Với mức giá chào bán 12.000 đồng cp, DXG dự kiến thu về 1.220 tỷ đồng từ thương vụ này.

Công ty Nano Hightech Việt Nam bị cưỡng chế hơn 1 tỷ đồng tiền thuế
Công ty Nano Hightech Việt Nam bị cưỡng chế hơn 1 tỷ đồng tiền thuế
05/12/2023 Doanh nghiệp

Cục Thuế tỉnh Bắc Giang vừa ban hành Quyết định về việc cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản của Công ty TNHH Nano Hightech Việt Nam tại Ngân hàng Công thương - Chi nhánh Bắc Giang.

BCG Land chốt ngày lên sàn UpCoM, giá chào sàn 12.000 đồng/cổ phiếu
BCG Land chốt ngày lên sàn UpCoM, giá chào sàn 12.000 đồng/cổ phiếu
04/12/2023 Doanh nghiệp

Ngày 1/12, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa thông báo 460 triệu cổ phiếu mã BCR của Công ty Cổ phần BCG Land sẽ chính thức giao dịch trên UPCoM vào ngày 8/12. Giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên là 12.000 đồng, biên độ dao động +/- 40%. Ở mức giá tham chiếu này, giá trị vốn hóa BCG Land đạt 5.520 tỷ đồng.

Hệ sinh thái Tập đoàn TTC: Kinh doanh đường lãi “ngọt”, mảng bất động sản báo lãi giảm sút mạnh đến 93%
Hệ sinh thái Tập đoàn TTC: Kinh doanh đường lãi “ngọt”, mảng bất động sản báo lãi giảm sút mạnh đến 93%
02/12/2023 Doanh nghiệp

Với mô hình hoạt động trên nhiều lĩnh vực, kết quả kinh doanh được báo cáo gần đây của Tập đoàn TTC (Thành Thành Công) nổi bật với mảng kinh doanh mía đường khi...

Đất Xanh chấn an cổ đông về mối quan hệ cũ với Chủ tịch LDG vừa bị bắt
Đất Xanh chấn an cổ đông về mối quan hệ cũ với Chủ tịch LDG vừa bị bắt
01/12/2023 Doanh nghiệp

Theo Đất Xanh, cá nhân ông Nguyễn Khánh Hưng đã thôi giữ các chức vụ tại tập đoàn từ tháng 12/2019, cũng như từ nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch Đất Xanh Group...

Vụ 500 căn biệt thự trái phép ở Đồng Nai: Bắt Chủ tịch LDG Nguyễn Khánh Hưng
Vụ 500 căn biệt thự trái phép ở Đồng Nai: Bắt Chủ tịch LDG Nguyễn Khánh Hưng
30/11/2023 Doanh nghiệp

Ngày 30/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Khánh Hưng (SN 1978, Chủ tịch HĐQT người đại diện theo...

T&T Group đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ 3 và kỷ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn
T&T Group đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ 3 và kỷ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn
30/11/2023 Doanh nghiệp

Ngày 30/11/2023, tại Hà Nội, Tập đoàn T&T Group đã tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ 3 và kỷ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn (1993-2023)...

Ban lãnh đạo đồng loạt từ nhiệm, cổ phiếu IBC bị hủy niêm yết chuyện gì đang xảy ra với Apax Holdings của Shark Thủy
Ban lãnh đạo đồng loạt từ nhiệm, cổ phiếu IBC bị hủy niêm yết chuyện gì đang xảy ra với Apax Holdings của Shark Thủy
30/11/2023 Doanh nghiệp

Apax Holdings rất nhanh đạt doanh thu vượt mốc 1.000 tỷ vào năm 2018 và tăng gấp đôi lên 2.000 tỷ trong năm 2020. Nhưng năm 2023, đã đặt dấu chấm hết cho Apax của Shark Thủy.

Công ty Cổ phần Xi măng Công Thanh thua lỗ nặng nề, bỏ ngỏ khả năng thanh toán nợ
Công ty Cổ phần Xi măng Công Thanh thua lỗ nặng nề, bỏ ngỏ khả năng thanh toán nợ
30/11/2023 Doanh nghiệp

6 tháng đầu năm 2023, Công ty Cổ phần Xi măng Công Thanh tiếp tục ghi nhận khoản lỗ phình to trong bối cảnh toàn ngành Xi măng đang đối mặt với việc thừa cung...

Trung Nam Group chậm thanh toán lãi lô trái phiếu 2.000 tỷ đồng
Trung Nam Group chậm thanh toán lãi lô trái phiếu 2.000 tỷ đồng
30/11/2023 Doanh nghiệp

Số tiền phải thanh toán cho kỳ lãi bị chậm là 106 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam (Trung Nam Group) dự kiến sẽ thanh toán vào tháng...

Tập đoàn Bcons mang gần nửa tài sản cho vay
Tập đoàn Bcons mang gần nửa tài sản cho vay
29/11/2023 Doanh nghiệp

Tập đoàn Bcons của doanh nhân Lê Như Thạch ghi nhận các khoản phải thu về cho vay lên tới 1.293 tỷ đồng, chiếm gần nửa tổng tài sản công ty....

VnFinance
VnFinance
VnFinance
VnFinance
vnfinance.vn