Cơ sở dữ liệu đất đai: Nền móng cho quản trị hiện đại và phát triển bền vững
Trong bối cảnh Luật Đất đai năm 2024 (sửa đổi) vừa được ban hành, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai trong tháng 6/2025. Theo ông Nguyễn Quang Huy – CEO Khoa Tài chính Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi, đây không chỉ là một yêu cầu về mặt kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược trong tiến trình chuyển đổi từ mô hình quản lý truyền thống sang mô hình quản trị hiện đại, dựa trên công nghệ số và dữ liệu lớn.
“Việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai không còn đơn thuần phục vụ công tác quản lý hành chính, mà đang trở thành một phần hạ tầng số quốc gia. Nó là nền móng cho mọi hoạt động điều hành, hoạch định chính sách và phát triển bền vững”, ông Huy nhấn mạnh.
Một hệ thống dữ liệu đất đai đầy đủ, đồng bộ sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Trước hết là thúc đẩy tính minh bạch cho thị trường bất động sản. Khi thông tin về quyền sở hữu, mục đích sử dụng, tình trạng pháp lý hay giá trị thực của đất đai được công khai và cập nhật liên tục, tình trạng đầu cơ, thổi giá hay lũng đoạn thị trường sẽ từng bước bị đẩy lùi. Điều này không chỉ tạo niềm tin cho nhà đầu tư mà còn củng cố công bằng cho người dân, những chủ thể trực tiếp tham gia và chịu ảnh hưởng từ các chính sách đất đai.

Mặt khác, dữ liệu đất đai chính xác là tiền đề để tăng cường nguồn thu từ đất, một trong những nguồn lực công quan trọng. Định giá đúng sẽ giúp Nhà nước thu được nguồn thuế, phí và lệ phí công bằng, minh bạch từ đấu giá, giao đất có thu tiền hoặc thuế sử dụng đất. Không chỉ vậy, một hệ thống dữ liệu hoàn chỉnh còn giúp tăng hiệu quả phối hợp chính sách giữa các lĩnh vực như quy hoạch đô thị, xây dựng hạ tầng, phát triển kinh tế xã hội hay triển khai an sinh.
“Chúng ta đang hướng tới một nền kinh tế xanh, thông minh, dựa trên dữ liệu. Cơ sở dữ liệu đất đai, nếu làm tốt, sẽ đóng vai trò như ‘xương sống’ cho chính phủ số và nền kinh tế số, một yêu cầu sống còn chứ không còn là lựa chọn”, ông Huy nói.
Tuy nhiên, để xây dựng được một hệ thống dữ liệu như vậy trong thời gian ngắn là một bài toán không dễ giải. Thực tế hiện nay, chất lượng hồ sơ địa chính giữa các địa phương rất không đồng đều. Nhiều địa phương vẫn lưu trữ hồ sơ giấy, thậm chí là thông tin thiếu, sai lệch hoặc không có dữ liệu gốc. Đây là rào cản lớn trong việc số hóa và tích hợp vào hệ thống chung. Đồng thời, tình trạng “mạnh ai nấy làm” giữa các cơ quan quản lý cũng khiến dữ liệu bị phân mảnh, thiếu liên kết và không thể khai thác một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng đang đối mặt với nhiều hạn chế về nguồn lực. Từ cán bộ kỹ thuật chưa được đào tạo bài bản, cho đến kinh phí hạn chế dành cho công tác số hóa, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa. Cùng với đó là yêu cầu cao về bảo mật và tiêu chuẩn hóa dữ liệu, nếu không được đáp ứng đầy đủ, có thể dẫn đến rủi ro về an toàn thông tin trong quá trình vận hành.
Theo ông Huy, để vượt qua các thách thức này, cần triển khai đồng bộ một số giải pháp trọng tâm. Trước tiên là chuẩn hóa và số hóa toàn bộ dữ liệu địa chính, từ ranh giới thửa đất, hiện trạng sử dụng cho đến quy hoạch sử dụng đất và quyền sở hữu. Công việc này cần đi kèm với kiểm định chất lượng để đảm bảo độ tin cậy và tính sử dụng lâu dài.
Tiếp đến, mô hình quản lý dữ liệu nên được thiết kế theo hướng “tập trung – phân tán”. Nghĩa là dữ liệu được quản lý thống nhất ở cấp Trung ương, nhưng vẫn cho phép địa phương cập nhật linh hoạt, từ đó bảo đảm tính kiểm soát và tính chủ động trong thực thi.
Ngoài ra, cần đầu tư mạnh cho đào tạo và nâng cao năng lực kỹ thuật số của cán bộ cơ sở, đồng thời đẩy mạnh hợp tác công – tư để tận dụng nguồn lực xã hội hóa, nhất là từ khu vực công nghệ. Một khi dữ liệu đất đai được liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác như dân cư, thuế, tài sản, hệ thống sẽ hình thành một “hệ sinh thái dữ liệu” phục vụ cho cả quản lý nhà nước lẫn người dân và doanh nghiệp.
Đặc biệt, khi Luật Đất đai sửa đổi năm 2024 yêu cầu xây dựng Bảng giá đất hàng năm, bám sát thị trường và dựa trên dữ liệu thực tế, thì vai trò của cơ sở dữ liệu đất đai lại càng nổi bật. “Không có dữ liệu chính xác, minh bạch thì việc định giá đất dễ rơi vào cảm tính, dẫn đến méo mó thị trường và mất công bằng xã hội,” ông Huy cảnh báo. Dữ liệu đầy đủ còn là điều kiện để áp dụng các mô hình định giá tự động bằng công nghệ, giảm thiểu sự can thiệp chủ quan và rút ngắn thời gian xác định giá.

Xa hơn nữa, cơ sở dữ liệu đất đai sẽ là nền tảng quan trọng để nghiên cứu và triển khai các chính sách lớn như đánh thuế bất động sản, một hướng đi đang được nhiều quốc gia áp dụng để điều tiết thị trường và tăng thu ngân sách một cách bền vững. Để làm được điều này, cần xác định rõ ai đang sở hữu gì, sở hữu bao nhiêu, giá trị là bao nhiêu... điều mà chỉ một hệ thống dữ liệu đất đai liên thông với dữ liệu thu nhập, hộ tịch, tài sản mới có thể đảm bảo.
“Cơ sở dữ liệu đất đai không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà là trụ cột chính sách. Nó tạo điều kiện để Nhà nước quản lý hiệu quả, để người dân được đối xử công bằng và để thị trường vận hành minh bạch”, ông Huy khẳng định.
Về lâu dài, ông đề xuất cần thể chế hóa rõ ràng trách nhiệm cập nhật dữ liệu giữa các cơ quan từ cấp xã đến trung ương; áp dụng quy chuẩn chung trong lưu trữ, khai thác dữ liệu; và đặc biệt là xây dựng khung pháp lý đủ mạnh để bảo vệ an toàn, quyền riêng tư dữ liệu, đồng thời thúc đẩy chia sẻ dữ liệu liên ngành.
“Cơ sở dữ liệu đất đai, nếu được thiết kế và vận hành tốt, sẽ là ‘trục số’ liên kết toàn bộ hệ thống tài nguyên quốc gia cả về vật chất lẫn thông tin. Đây chính là nền tảng để Việt Nam chuyển mình sang một giai đoạn phát triển mới minh bạch hơn, công bằng hơn và hiệu quả hơn,” ông Nguyễn Quang Huy kết luận.
TIN LIÊN QUAN
-
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 9/6: Loạt dự án chung cư tái khởi động sau nhiều năm “đắp chiếu”
-
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 6/6: Tân Hoàng Minh đề xuất siêu dự án đô thị thông minh hơn 4.300 ha...
-
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 7/6: Bộ Xây dựng thí điểm Trung tâm giao dịch BĐS
-
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 5/6: Yêu cầu doanh nghiệp bất động sản không lợi dụng khan hiếm để thao túng...
TPHCM: Giao dịch bất động sản sôi động ở các phường mới sáp nhập
Giám đốc kinh doanh C-Holdings - đơn vị phát triển nhiều dự án tại Thuận An (Bình Dương cũ) - cho biết lượng giao dịch tại các phường mới sáp nhập tăng...
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 25/7: Giá nhà liền thổ TP HCM dự báo tiếp tục neo cao
Phú Thọ có thêm 1.152 căn nhà ở xã hội; Giá nhà liền thổ TP HCM chạm mốc 1 tỷ đồng/m2, dự báo tiếp tục neo cao;...
Chung cư dẫn sóng, đất nền chững lại - Thị trường BĐS bước vào chu kỳ sàng lọc
Nửa đầu năm 2025, thị trường bất động sản Việt Nam từng bước chuyển mình trong bối cảnh kinh tế vĩ mô giữ được nhịp tích cực và chính sách điều hành có nhiều điểm...
Thị trường bất động sản nửa đầu năm 2025: Chung cư vẫn "hot"
Trong bức tranh toàn cảnh bất động sản 6 tháng đầu năm 2025, chung cư tiếp tục khẳng định vị thế "ngôi vương" khi dẫn đầu về mức độ quan tâm,...
Lộ diện toạ độ “hưởng lợi kép” khi đại lộ Tây Thăng Long hoàn thiện
Khi đại lộ Tây Thăng Long hoàn thiện, không chỉ là một tuyến giao thông chiến lược của Thủ đô, đây còn được xem là đòn bẩy quan trọng giúp giá bất động sản...
Kim Ngân 2: Sống riêng tư, nghỉ dưỡng mỗi ngày giữa lòng đô thị sinh thái
Ra mắt ngay trong giai đoạn giao thời, chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của các trung tâm đô thị mới giàu tiềm năng, phân khu Kim Ngân 2...
Đề xuất bán nhà sẽ phải đóng thuế 20% lãi: Bộ Tài chính lên tiếng
Theo Bộ Tài chính, việc thu thuế theo phương án 20% trên lãi chuyển nhượng bất động sản cần có lộ trình phù hợp, đồng bộ với các chính sách về đất đai, nhà ở.
Áp thuế 20% khi mua bán bất động sản, hiểu thế nào cho đúng và đủ?
Mức thuế 20% trên lãi chuyển nhượng được áp dụng cho giao dịch bất động sản trong trường hợp đã xác định được rõ các chi phí, bên cạnh đó là tính tới thời gian...
“Hành trình gặp lại thanh xuân trong thành phố tương lai” Blanca City: Đánh thức khao khát sở hữu ngôi nhà ven biển Vũng Tàu
Diễn ra trong 2 ngày 19 và 20/7/2025, “Hành trình gặp lại thanh xuân trong thành phố tương lai” mang đến cho khách hàng của Blanca City...
VEFAC (VEF) của tỷ phú Phạm Nhật Vượng bội thu hơn 15.000 tỷ đồng chỉ sau 6 tháng, trả cổ tức khủng 435%
Nhờ bán sản phẩm và chuyển nhượng một phần dự án Vinhomes Cổ Loa, VEFAC ghi nhận bước nhảy vọt về doanh thu và lợi nhuận nửa đầu năm 2025.
Đối tượng được thuê nhà ở, nhà ở xã hội do Quỹ nhà ở quốc gia đầu tư xây dựng
Đối tượng được thuê nhà ở xã hội do Quỹ nhà ở quốc gia (Quỹ) đầu tư xây dựng, tạo lập bao gồm các đối tượng được hưởng chính...
Đề xuất áp 20% thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng bất động sản theo từng giao dịch
Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương trước khi trình Chính phủ và Quốc hội...
Đà Nẵng miễn giấy phép xây dựng cho hàng loạt dự án bất động sản
Thực hiện theo quy định mới, Sở Xây dựng Đà Nẵng miễn giấy phép xây dựng cho một số dự án bất động sản. Thị trường Đà Nẵng vô cùng sôi động...
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 18/7: Khánh Hòa đăng ký khởi công 4 dự án trọng điểm chào mừng 80
Khánh Hòa đăng ký khởi công 4 dự án trọng điểm chào mừng 80 năm Quốc khánh; Bắc Ninh mời đầu tư làm nhà ở xã hội, quy mô hơn 5.300 tỷ đồng;...
Thị trường bất động sản miền Nam đang dẫn sóng phục hồi quý II/2025
Thị trường bất động sản đã ghi nhận sự tăng tốc trở lại trong quý II/2025, đúng như kỳ vọng về một chu kỳ phục hồi mới, trong đó, miền Nam đang dẫn sóng phục hồi.
Thị trường bất động sản nửa đầu năm 2025: "Nóng" chuyện bảng giá đất
Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) vừa công bố báo cáo thị trường bất động sản 6 tháng đầu năm 2025. Làn sóng tăng giá bất động sản chưa giảm...
Thị trường chung cư TP. HCM: Bùng nổ phân khúc căn hộ cao cấp dành cho giới siêu giầu
Masterise Homes đã tung ra bộ sưu tập giới hạn căn hộ hàng hiệu Marriott Residences Special Edition giá bán dự kiến căn hộ 1 phòng ngủ hơn 30 tỷ đồng...
Bất động sản TPHCM vẫn thiếu hụt nguồn cung, phân khúc cao cấp lên ngôi
Trong buổi họp báo ngày 16/7, Savills Việt Nam công bố thị trường bất động sản thành phố Hồ Chí Minh trong quý 2/2025 tiếp tục đối mặt với tình trạng...
Điểm tin xây dựng - bất động sản ngày 16/7: Khánh Hòa tìm nhà đầu tư cho dự án khu đô thị 5.800 tỷ đồng
Cầu Hoàng Gia chính thức thông xe, bất động sản đảo Vũ Yên bước vào chu kỳ tăng giá mới; Khánh Hòa tìm nhà đầu tư cho dự án khu đô thị 5.800 tỷ đồng;...
Xem nhiều




